Cô hiệu trưởng gần 20 năm miệt mài chở đò đưa học sinh vượt sông đến lớp

Bán bò mua thuyền đưa trò qua sông

Xóm Nhạp, xã Đồng Ruộng, là vùng sâu, vùng xa đặc biệt khó khăn của huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình, với gần 60% gia đình thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, đa phần là dân tộc Mường. Người dân sống rải rác bên các triền đồi ven bờ sông và nên việc đi lại chủ yếu phải sử dụng thuyền. Lênh đênh trên sóng nước sông Đà khoảng 30 phút cũng là con đường ngắn nhất để học sinh xóm Nhạp đến trường. Tuy nhiên, với điều kiện kinh tế thiếu thốn, một con thuyền với nhiều gia đình cũng là niềm mơ ước nên việc đưa đón con em đến trường rất vất vả. Hành trình đi tìm con chữ của các em nhỏ nơi đây vì thế cũng trở nên khó khăn hơn.

Vốn sinh ra và lớn lên tại nơi này, thấu hiểu hoàn cảnh của người dân nơi đây nên năm 2005, khi được phân công về học việc tại điểm trường xóm Nhạp của Trường Mầm non Đồng Ruộng, cô Quách Thị Bích Nụ đã đề nghị với các hộ gia đình sẽ tình nguyện đưa đón các em đến trường để phụ huynh yên tâm. Cũng từ đó, với mong muốn tất cả các em học sinh trong độ tuổi ra lớp đều được đến trường, lặng lẽ ngày qua ngày, sáng sớm và chiều tối, cô vừa quán xuyến công việc chăm trẻ, vừa tình nguyện chèo đò, đưa học sinh xóm Nhạp đến trường dù lương giáo viên hợp đồng chỉ vẻn vẹn 50.000 đồng mỗi tháng.

Ảnh 1: Cô Quách Thị Bích Nụ trong Lễ tuyên dương giáo viên tiêu biểu năm 2023. Ảnh: PV

Cô Nụ vẫn nhớ phương tiện đến lớp của cô trò ngày ấy chỉ là chiếc bè được ghép từ những thân tre, trộn xi măng trát lên trên để làm thuyền. Gặp lúc thời tiết xấu, trời mưa, sương mù, giá rét, việc đi lại rất vất vả vì tầm nhìn bị hạn chế, cô phải lò dò chèo đò đi từng chút một hoặc nép vào bờ chờ hết gió mới dám tiếp tục đi. Nhưng năm tháng và gió mưa đã làm những con đò tre của cô Nụ dần xuống cấp. Nhận thấy việc đưa đón học sinh không đảm bảo an toàn, năm 2011, sau khi bàn bạc và được sự đồng tình ủng hộ của gia đình, cô quyết định bán cặp bò vốn là của hồi môn để đóng chiếc thuyền bằng sắt. Chiếc thuyền gắn bó với cô và bao lứa học trò từ đó đến nay.

Đều đặn 19 năm qua, cô Nụ đã quen choàng tỉnh giấc từ lúc 4 giờ sáng mỗi ngày, bởi bất kể mùa đông hay hè, nơi bờ sông Đà, những học trò xóm Nhạp hiếu học cũng đã thức giấc, ăn vội vàng bữa sáng, chuẩn bị sách vở, quần áo chỉnh tề, 5 rưỡi sáng đã có mặt đợi cô đến đón. “Việc đưa đón các cháu học sinh đi học là hoàn toàn tự nguyện, tôi không yêu cầu gia đình các cháu đóng góp bất cứ thứ gì. Tôi luôn cảm thấy hạnh phúc khi nghĩ về những chuyến đò của mình. 19 năm qua, tôi không nhớ rõ mình đã đưa đón được bao nhiêu cháu, bao nhiêu chuyến đò; chỉ nhớ năm học ít nhất là đưa đón 2 cháu, năm nhiều nhất là 18 cháu. Tôi luôn coi những đứa trẻ ấy như người thân yêu của mình”, cô Nụ xúc động nói. Coi các em học sinh xóm Nhạp như những người thân yêu của mình, cô không chỉ ngày ngày đưa đón các em đến lớp mà còn hướng dẫn các em đăng ký các chế độ chính sách để đường đến trường bớt khó khăn, cô dạy các em cách lái đò chinh phục sóng nước Đà giang. Cảm nhận được những hy sinh, những vất vả, những yêu thương cô Nụ dành cho mình, học trò xóm Nhạp gọi cô bằng “mẹ Nụ”.

Ảnh 2: Cô Quách Thị Bích Nụ chở đò học sinh đến lớp. Ảnh: PV

Mơ ước một cây cầu

Cuối năm 2017, cơn lũ lịch sử đã tàn phá nặng nề vùng đất Đồng Ruộng vốn đã rất khó khăn. Nước lũ cuốn trôi trường học, nhà cửa, tài sản của bà con gần như mất trắng. Cũng như nhiều gia đình khác, toàn bộ nhà bè, lồng cá trên sông của gia đình cô Nụ mất trắng, mồ hôi công sức gây dựng bao năm của cả gia đình đổ xuống sông, xuống biển. Nhưng cô vẫn cố gắng bình tâm, tự nhủ mình phải vượt qua mọi khó khăn, để nỗ lực hoàn thành tốt nhiệm vụ và hàng ngày vẫn đều đặn những chuyến đò đưa các em đến trường. Sau cơn lũ lịch sử, người dân phải di cư đến nơi ở mới, trường học chưa kịp xây dựng nên học sinh của xóm phải chuyển đến điểm học tạm. Vì vậy, 17 cháu lớp mầm non và tiểu học tại chi điểm trường xóm Nhạp, xã Đồng Ruộng, huyện Đà Bắc phải đi học xa hơn, phụ huynh học sinh không thể đưa đón hàng ngày. Trước nguy cơ các em phải bỏ học giữa chừng, cô Nụ tiếp tục tình nguyện đưa đón các em hàng ngày cho đến hết năm học. Đó cũng là khi điểm trường ở nơi định cư mới được xây dựng xong. Học sinh độ tuổi mầm non và tiểu học của điểm trường xóm Nhạp đã có lớp học khang trang và không còn phải vượt sông đến trường.

Tuy nhiên, các cháu học sinh lớp 5 và trung học cơ sở vẫn hàng ngày phải vượt sông đến lớp. Đoạn đường từ xóm Nhạp đến trường của các em phải mất 30 phút đi bằng thuyền trên sông và 30 phút đi xe gắn máy. Cô Nụ vẫn tiếp tục ngày ngày đưa đón các em qua sông đến trường. Cô Nụ bảo cô luôn tâm niệm phải giúp đỡ các học sinh nơi đây được đến trường, từng bước nâng cao dân trí, góp phần cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của bà con quê hương. Vì vậy, dù chịu bao vất vả, bất kể nắng mưa, chuyến đò của cô vẫn đều đặn mỗi ngày giữa mênh mang sóng nước sông Đà. “Chưa bao giờ tôi có ý nghĩ vất vả quá thì mình sẽ dừng công việc này, bởi nếu tôi nghỉ các cháu sẽ không được đến lớp, hoặc có đến lớp thì sẽ rất gian nan. Tôi không thể giúp đỡ các em tiền nộp học, tiền ăn hàng ngày nhưng tôi luôn gieo cho các em những động lực sự bền bỉ và cố gắng vì có cố gắng thì tất cả mơ ước sẽ thành công. Ước mong lớn nhất của tôi cùng bà con nơi đây là có được con đường liên xã, có cây cầu nối giữa xóm để cô trò và bà con nơi đây không cần lênh đênh trên mặt nước mà vẫn có thể đến trường mỗi ngày”, cô Nụ xúc động nói.

Gần 20 năm gắn bó với sự nghiệp trồng người, gần 20 năm miệt mài đưa lớp lớp thế hệ học sinh vượt sông đến lớp, cô giáo Quách Thị Bích Nụ đã nhiều lần được nhận Giấy khen của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân huyện Đà Bắc; Bằng khen của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh Hòa Bình. Cô Nụ cũng là một trong những điển hình tiêu biểu được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen là cá nhân xuất sắc trong học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh năm 2022. Cô cũng là một trong số 58 giáo viên tiêu biểu đang công tác ở các trường học tại xã khó khăn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi được tuyên dương trong chương trình "Chia sẻ cùng thầy cô năm 2023" do Bộ Giáo dục và Đào tạo, Hội Liên hiệp Thanh niên, Ủy ban Dân tộc phối hợp tổ chức./.

 Phạm Mai