Sinh viên Trường Đại học Kiến trúc Thành phố Hồ Chí Minh và dấu ấn từ các giải thưởng quốc tế

ThS.KTS. Tạ Quang Hải

Với lịch sử hình thành và phát triển từ đầu thế kỷ XX, đến nay qua gần một phần tư thế kỷ XXI, Trường Đại học Kiến trúc Thành phố Hồ Chí Minh (UAH) duy trì vị thế là một trong những học hiệu hàng đầu tại Việt Nam trong đào tạo Kiến trúc sư. Các giá trị cốt lõi Truyền thống - Sáng tạo - Chuyên nghiệp là kim chỉ nam của Nhà trường, hàm chứa trong đó đặc tính ngành nghề gắn với yếu tố sáng tạo. Truyền thống này được hình thành và giữ gìn tiếp nối qua nhiều thế hệ sinh viên Kiến trúc - vốn được biết đến với tư duy cởi mở, tinh thần sáng tạo và tài hoa.

Hình 1. Cơ sở 196 Pasteur, Quận 3, TP HCM qua diễn họa bằng phần mềm máy tính bởi sinh viên UAH

Song hành cùng quá trình học tập ở trường, sinh viên UAH còn thường xuyên trải nghiệm thực tiễn qua việc tham gia các cuộc thi chuyên môn trong nước và quốc tế. Trong vòng một thập kỷ gần đây, các tài năng trẻ của UAH đã liên tục đạt giải Nhất Giải thưởng Loa Thành dành cho đồ án tốt nghiệp Kiến trúc sư tại Việt Nam vào các năm 2015 (Võ Trường Giang), năm 2017 (Tăng Vĩnh Anh Duy, Lê Kiến Quốc), năm 2018 (Nguyễn Thùy Dung), năm 2020 (Phạm Duy Tân), năm 2021 (Võ Hoàng Vinh, Lê Tấn Chung), năm 2022 (Nguyễn Trường Duy, Lưu Dĩ Tường), năm 2023 (Nguyễn Thị Bảo Ly, Trương Thanh Quí).

Ngoài ra các giải thưởng cấp Trung ương uy tín như giải thưởng Hội Quy hoạch và Phát triển đô thị, Hội cấp thoát nước Việt Nam, Giải thưởng Eureka của Thành đoàn Thành phố Hồ Chí Minh với vị trí giải nhất luôn có tên của sinh viên Trường ĐH Kiến trúc Thành phố Hồ Chí Minh.

Bên cạnh các cuộc thi và giải thưởng trong nước, quá trình hội nhập quốc tế ngày càng năng động đã mở rộng cơ hội cho sinh viên UAH giao lưu và cọ xát thông qua nhiều cuộc thi kiến trúc châu Á và thế giới. Qua đó, tài năng của sinh viên UAH đã liên tục được kiểm nghiệm và chứng minh. Nhiều giải thưởng cao nhất ở cấp quốc tế sinh viên UAH đạt được tạo nên thương hiệu cho Nhà trường. Điểm qua các năm gần đây 2022, 2023 và 2024, nhiều sinh viên UAH tài năng đã liên tục đạt các giải cao ở nhiều cuộc thi kiến trúc quốc tế. Trong số nhiều giải thưởng đó, phải kể đến các cuộc thi quan trọng và danh giá là: Giải thưởng Đồ án Tốt nghiệp Quốc tế Tamayouz, Cuộc thi Tài năng Sinh viên Kiến trúc châu Á và Cuộc thi The Last Nuclear Boom Memorial.

1. Giải thưởng Đồ án Tốt nghiệp Quốc tế Tamayouz (Tamayouz International for Architecture Graduation Projects Award)

Giải thưởng Đồ án Tốt nghiệp Quốc tế Tamayouz là giải thưởng dành cho sinh viên kiến trúc, thiết kế đô thị, quy hoạch đô thị, công nghệ kiến trúc và thiết kế cảnh quan trên toàn thế giới được thành lập từ năm 2012. Với hội đồng ban giám khảo gồm các chuyên gia quốc tế, trong đó từng có cả Kiến trúc sư hàng đầu thế giới như Zaha Hadid (Chủ tịch Hội đồng năm 2012), giải thưởng đảm bảo quá trình đánh giá công bằng và toàn diện để chọn ra người chiến thắng.

Năm 2022, sinh viên Lê Anh Tài thuộc Khoa Kiến trúc UAH đã xuất sắc đạt giải Nhì với đồ án tốt nghiệp “Tam Giang Lagoon Cultural Activities Center”.

Hình 2. Đồ án tốt nghiệp “Tam Giang Lagoon Cultural Activities Center” của sinh viên Lê Anh Tài - Giải Nhì Giải thưởng Đồ án Tốt nghiệp Quốc tế Tamayouz. (GVHD: Đàm Huỳnh Quốc Vũ) Nguồn: tamayouz-award.com

Nối tiếp màn chào sân ấn tượng đó, năm 2023, trong số 422 bài đồ án tốt nghiệp đến từ 141 trường đại học và 36 quốc gia trên thế giới, vào đến vòng chung kết Top 20 đồ án xuất sắc nhất đã có đến 4 đồ án của sinh viên Khoa Kiến trúc UAH: đó là đồ án của các sinh viên Võ Đông Như (Giải Khuyến khích), Nguyễn Trường Duy (Giải Khuyến khích), Lâm Quang Nghị (Top 20) và Trần Đình Thụy Du (Top 20).

Với thành tích kể trên, năm 2023 Trường Đại học Kiến trúc Thành phố Hồ Chí Minh xuất sắc đạt hai danh hiệu lớn là “Trường Kiến trúc của Năm” (Architecture School of the Year) và “Giảng viên hướng dẫn của Năm” (Supervisor of the Year). Thành tích ấn tượng này là sự kết tinh tài năng sáng tạo của sinh viên UAH và sự hướng dẫn tận tình mang truyền thống “truyền nghề” của giảng viên UAH.

Hình 3. Đồ án tốt nghiệp “Bạc Liêu Cultural Activity Center of Salt Producing Village” của sinh viên Võ Đông Như - Giải Khuyến khích. (Giảng viên hướng dẫn: Phạm Phú Cường)

Nhận xét của Hội đồng giám khảo: “Phương án thiết kế là sự kết hợp ấn tượng giữa thiên nhiên và cuộc sống hiện đại, tạo nên một bảo tàng bảo tồn di sản văn hóa và nhấn mạnh tính cấp thiết của việc bảo tồn tài nguyên muối ở vùng nông thôn Việt Nam. Phương pháp thiết kế bền vững giải quyết các vấn đề môi trường bằng cách sử dụng vật liệu và kỹ thuật kiến ​​trúc địa phương. Đồ án phản ánh sự xuất sắc trong thiết kế, chức năng, sự tôn trọng cộng đồng và hiểu biết rõ ràng về vật liệu, công nghệ, tính bền vững và sự phù hợp với bối cảnh.” (Nguồn: tamayouz-award.com)

Hình 4. Đồ án tốt nghiệp “Geology Museum of the Basalt Region in Southeast” của sinh viên Nguyễn Trường Duy - Giải Khuyến khích. (Giảng viên hướng dẫn: Phạm Phú Cường)

Nhận xét của Hội đồng giám khảo: “Bảo tàng Địa chất nhấn mạnh nhu cầu xây dựng lại các kết nối đô thị, xem xét bối cảnh cụ thể và tiến hành phân tích địa điểm toàn diện. Phương án thiết kế kết nối đá bazan và con người một cách hiệu quả bằng một ý tưởng đầy cảm hứng. Ngoài ra, đồ án còn có tiềm năng về du lịch địa chất ở Việt Nam và được trình bày xuất sắc với sự hiểu biết rõ ràng về vật liệu, công nghệ và cách thể hiện kỹ thuật trực quan.” (Nguồn: tamayouz-award.com)

2. Cuộc thi Thiết kế Kiến trúc dành cho sinh viên Kiến trúc Châu Á giải thưởng uy tín ARCASIA (ARCASIA Student’s Architectural Design Competition)

Cuộc thi Thiết kế Kiến trúc dành cho Sinh viên ARCASIA được tổ chức thường niên bởi Hội đồng Kiến trúc sư châu Á tổ chức cho sinh viên Kiến trúc tại toàn bộ các quốc gia châu Á. Đây là cơ hội để sinh viên từ nhiều quốc gia và nền văn hóa khác nhau giao lưu và chia sẻ ý tưởng giải quyết một vấn đề thiết kế cụ thể được ARCASIA nêu ra hằng năm.

Đạt được giải thưởng ARCASIA đối với sinh viên là một vinh dự lớn và rất khó vì “tỷ lệ chọi” quá cao của nó. Mỗi năm chỉ có 5 bộ giải thưởng được trao: 1 Giải Vàng, 1 Giải Bạc, 3 Giải Đồng.

Năm 2023, chủ đề cuộc thi là “Thiết kế một cộng đồng sẵn sàng cho tương lai ứng phó với điều kiện xã hội thách thức nhất,” hai sinh viên Trần Văn Huy và Danh Minh An (Khoa Kiến trúc, Trường Đại học Kiến trúc Thành phố Hồ Chí Minh) đã xuất sắc giành giải Vàng với đồ án “Làng dệt lanh Tả Phìn.” Phương án của nhóm sinh viên này đã đạt được các tiêu chí: thích ứng bền vững đối với nền kinh tế tuần hoàn, lấy con người làm trung tâm, có khả năng phục hồi, có tính toàn diện và bảo tồn di sản.

Hình 5. Đồ án “Làng dệt lanh Tả Phìn” của nhóm sinh viên Danh Minh An và Trần Văn Huy - Giải Vàng ARCASIA 2023 và hình ảnh nhận giải tại Philippine

Sinh viên Danh Minh An chia sẻ về phương án của nhóm: “Cộng đồng chúng tôi chọn là các đồng bào dân tộc thiểu số, tiêu biểu là đồng bào H'mông, nơi có nghề truyền thống dệt lanh. Vị trí thực hiện đề tài thuộc xã Tả Phìn, tỉnh Lào Cai. Thông qua đồ án, chúng tôi muốn tạo nên một trung tâm để phát triển tập trung nghề truyền thống dệt lanh, đồng thời tạo điều kiện phát triển du lịch cộng đồng. Từ việc phát triển về du lịch cộng đồng song song phát triển kinh tế, họ sẽ sẵn sàng cho những thay đổi tiếp theo.”

Về thành tích của nhóm, sinh viên Trần Văn Huy chia sẻ: “Đây là lần đầu chúng tôi tham gia một cuộc thi quốc tế có quy mô lớn như vậy. Khoảng hai năm trước, ở trường tôi cũng có một nhóm anh chị đạt được giải Vàng cuộc thi ARCASIA, tôi đã mong có một ngày mình cũng sẽ được như vậy. Và thật bất ngờ, năm nay tôi đã đạt được ước mơ ấy. Chúng tôi cảm thấy rất vui và may mắn. Hy vọng rằng việc đạt được giải thưởng này sẽ truyền cảm hứng cho các bạn sinh viên trẻ tiềm năng của Việt Nam tiếp tục phấn đấu và khẳng định mình trong quá trình học tập và làm nghề sau này.” “Nhóm anh chị” mà sinh viên Trần Văn Huy nhắc đến chính là hai sinh viên Võ Đông Như và Lê Anh Tài - cùng là sinh viên UAH đã đoạt giải Vàng ARCASIA năm 2021 với đồ án “On the Floating Leaves.” Qua đó có thể thấy sự nâng đỡ và truyền cảm hứng cho nhau giữa các thế hệ đã trở thành truyền thống tốt đẹp của sinh viên kiến trúc UAH.

Hình 6. Đồ án “On the Floating Leaves” của nhóm sinh viên UAH Võ Đông Như và Lê Anh Tài – Giải vàng ARCASIA 2021

3. Cuộc thi The Last Nuclear Boom Memorial (BUILDNER Architecture Competitions)

The Last Nuclear Boom Memorial là một cuộc thi kiến trúc quốc tế thường niên, được tổ chức bởi BUILDNER - một tổ chức đăng cai các cuộc thi quốc tế về kiến trúc. Yêu cầu đặc biệt của cuộc thi này là ý tưởng kiến ​​trúc phải được truyền đạt hoàn toàn chỉ bằng hình ảnh mà không có bất cứ văn bản hoặc chú thích nào. Nói cách khác, cuộc thi tìm kiếm sức mạnh vượt ngôn từ của ngôn ngữ kiến trúc.

Năm 2023, cuộc thi bước vào năm thứ 3 với mục đích tìm kiếm các thiết kế cho một dự án tưởng niệm mang tính ý niệm nhằm ủng hộ lệnh cấm phổ biến vũ khí hạt nhân. Điều đáng lưu ý là đề thi này được mở ra cho cả Kiến trúc sư chuyên nghiệp và sinh viên Kiến trúc. Đã có gần 200 bài dự thi trên toàn cầu và được đánh giá bởi các kiến trúc sư từ các văn phòng thực hành tên tuổi như MAD Architects, Allford Hall Monaghan Morris | AHMM, SBM Studio, ZJJZ Architects, MIX Architecture và CHYBIK + KRISTOF.

Kết quả cuộc thi: Giải Nhì và Giải Ba thuộc về các Kiến trúc sư chuyên nghiệp của Pháp (Giải Nhì) và Indonesia (Giải Ba). Nhóm sinh viên Kiến trúc thuộc Trường ĐH Kiến trúc Thành phố Hồ Chí Minh gồm: Trần Văn Huy, Nguyễn Thị Mỹ Duyên và Phạm Nguyễn Gia Huy (thứ tự từ trái qua - Hình 7) đã vượt qua tất cả để xuất sắc giành Giải Nhất cuộc thi năm 2023 với đồ án “The Island”.

Hình 7. Đồ án “The Island” của sinh viên UAH gồm Trần Văn Huy, Nguyễn Thị Mỹ Duyên và Phạm Nguyễn Gia Huy – Giải Nhất cuộc thi The Last Nuclear Boom Memorial 2023.

Nhận xét của hội đồng Ban giám khảo BUILDNER: “Đồ án là một đề xuất mạnh mẽ nhưng yên tĩnh và là một bài thuyết trình rất đẹp. Thông qua sự quan tâm mực nước thủy triều và sinh vật biển địa phương, sự can thiệp có tiềm năng đóng vai trò như một đài tưởng niệm phong phú, mang lại nhiều lớp ý nghĩa đồng thời cho địa điểm này, khơi gợi một quá trình phục hồi và chữa lành.”

Dựa vào điểm tham gia các cuộc thi tính đến năm 2023, tổ chức BUILDNER đã xếp hạng Trường Đại học Kiến trúc Thành phố Hồ Chí Minh ở vị trí cao trong tổng số 1384 trường đại học kiến trúc hấp dẫn nhất thế giới, bên cạnh các trường như Harvard Graduate School of Design- Mỹ (hạng 79), University of British Columbia- Canada (hạng 87), University of Virginia- Mỹ (hạng 88)…

Hình 8. Trích đoạn bảng xếp hạng các Trường đại học theo BUILDNER 2023

Các giải thưởng quốc tế danh giá mà sinh viên Khoa Kiến trúc - Trường Đại học Kiến trúc Thành phố Hồ Chí Minh đạt được trong thời gian gần đây đã phản ánh sinh động tài năng sáng tạo và khả năng hội nhập mạnh mẽ của sinh viên UAH. Những thành tích liên tục và ấn tượng này xuất phát từ tài năng sáng tạo của “người học nghề” cộng hưởng với truyền thống giảng dạy chuyên nghiệp của “người truyền nghề” - các giảng viên Khoa Kiến trúc UAH. Hy vọng đây sẽ là nguồn động lực và cảm hứng cho các thế hệ sinh viên kiến trúc UAH tiếp theo vươn đến tầm khu vực và quốc tế trong thời gian tới. Những thành quả nêu trên đã góp phần khẳng định chất lượng và uy tín cho thương hiệu của ngôi trường với bề dày lịch sử ngót nghét gần một thế kỷ - Trường Đại học Kiến trúc Thành phố Hồ Chí Minh.

Website: http://uah.edu.vn

Lê Thịnh.