Sử dụng “bảng trắng online” giúp tăng cường sự tập trung và tự tin với môn Toán của học sinh

Bạn đặt một câu hỏi trước lớp và ngay lập tức nhận được câu trả lời từ tất cả học sinh đang tham gia lớp học hôm đó - đây chắc chắn là niềm mơ ước của mọi giáo viên. Một trong những thách thức lớn nhất đối với các giáo viên hiện nay là làm thế nào để hiểu được những suy nghĩ, tâm tư của những cô cậu học trò nhỏ. Trong bài viết này, hãy cùng tìm hiểu những phương thức mà các giáo viên dạy môn Toán có thể áp dụng để nắm bắt quá trình suy nghĩ của học sinh trong lớp một cách nhanh hơn nhờ việc sử dụng “bảng trắng online” - một công cụ học tập cho phép học sinh viết hoặc gõ bài tập và giáo viên có thể xem và chia sẻ những nội dung đó ngay lập tức.

Bài làm của học sinh và những chiếc bảng trắng cá nhân truyền thống

Một trong những cách quen thuộc để giáo viên tiếp nhận sự tương tác, phản hồi từ học sinh trong lớp học từ trước đến nay là yêu cầu các em viết câu trả lời của mình lên những chiếc bảng trắng dùng bút dạ có thể xoá được. Các giáo viên sẽ trình chiếu câu hỏi lên màn hình máy chiếu, học sinh sẽ làm việc theo nhóm và viết câu trả lời lên tấm bảng cá nhân. Sau vài phút, các em giơ bảng lên, vừa để giáo viên xem đồng thời cũng để xem câu trả lời của các bạn khác. Sau vài phút thảo luận ngắn, cả lớp sẽ chuyển sang câu hỏi tiếp theo.

Thực tế, học sinh thích sử dụng bảng trắng bút dạ hơn vì công cụ này giúp các em tự tin hơn khi làm việc nhóm trong môn toán. Giáo viên sẽ có thể nhìn thấy nhiều câu trả lời hơn đến từ tất cả các học sinh của mình thay vì phải gọi các em đứng dậy và ‘chất vấn’ từng học sinh một.

Tuy nhiên, loại bảng trắng này cũng tồn tại một số nhược điểm. Bảng cá nhân thường có kích thước nhỏ nên học sinh khó theo dõi bài làm của các bạn khác trong lớp. Ngoài ra, do học sinh phải xoá bảng sau mỗi câu trả lời để chuyển sang viết câu tiếp theo, bài tập của các em không thể được lưu trữ lâu dài được. Bảng, bút dạ và miếng lau bảng cũng phải được làm sạch và thay thế sau một thời gian sử dụng.

Ngoài ra, khi đại dịch buộc chúng tôi phải chuyển sang học từ xa, chúng tôi không thể nhìn thấy học sinh đang làm gì. Hầu hết sinh viên của chúng tôi không bật micrô hoặc máy ảnh của họ. Ngay cả khi họ làm vậy, chúng tôi sẽ chỉ nhìn thấy khuôn mặt của họ, không phải hành động của họ.

Cách hoạt động của “bảng trắng online”

“Bảng trắng online” có thể được xem là một giải pháp khá hữu ích đối với những vấn đề trên. Trong vài tháng qua, hai giáo viên Bobson Wong và Larisa Bukalov - các tác giả của bài viết này - nhận thấy rằng khi bảng trắng online trở thành công cụ hỗ trợ cho các tiết dạy của họ, sự tham gia, tương tác của học sinh thậm chí còn tốt hơn nhiều so với khi dạy trực tiếp trên lớp học. Để xem và quản lý bài tập của học sinh, giáo viên sẽ phải đăng nhập vào một dịch vụ “bảng trắng online”, chẳng hạn như Google Jamboard, Whiteboard.fi, Whiteboard.chat, GeoGebra hoặc Desmos - tất cả các dịch vụ này hầu như đều miễn phí, chỉ có một số ít tính năng cao cấp phải trả phí. Sau đó, học sinh truy cập nội dung bài học bằng cách mở trang web bảng trắng và nhập một mã mà giáo viên đã cung cấp trước đó, hoặc nhấp vào một liên kết duy nhất. Nhiều trang web cho phép giáo viên chỉ định bài tập trực tiếp cho các học sinh trong lớp học thông qua các hệ thống quản lý học tập như Canvas hoặc Google Classroom.

Chế độ xem của giáo viên về các trang web trên bảng trắng đặc biệt hữu ích vì chúng cho phép chúng tôi xem tất cả các bảng trắng của học sinh cùng một lúc. Kết quả là chúng ta có thể nhận xét bài làm của học sinh gần như ngay lập tức. Điều này không chỉ cho phép chúng tôi duy trì sự tham gia của học sinh mà còn giúp chúng tôi tiếp cận tất cả học sinh, đặc biệt là những học sinh hiếm khi lên tiếng phát biểu.

Cách đơn giản nhất mà chúng tôi sử dụng bảng trắng online là cung cấp cho học sinh bảng trắng để các em có thể viết nội dung. Chiến lược này hoạt động tốt nhất cho các tình huống mà chúng tôi khảo sát học sinh bằng các câu hỏi nhanh như "Lựa chọn câu trả lời nào là đúng?" hoặc "Tỷ lệ là gì?"

Một kỹ thuật phức tạp hơn là cung cấp cho học sinh những nội dung tĩnh mà chúng tôi đã chuẩn bị trước. Đẩy văn bản và sơ đồ trực tiếp lên bảng trắng của họ, đây là một hoạt động tốt cho thực tế vì họ có thể đánh dấu sơ đồ và gạch dưới văn bản, như được hiển thị bên dưới.

Nguồn: Bobson Wong

Học tập tương tác, độc lập

GeoGebra và Desmos là hai bảng trắng online xứng đáng được đề cập đặc biệt vì chúng cho phép học sinh tạo và thao tác các hình ảnh động. Học sinh có thể di chuyển thanh trượt hoặc các điều khiển khác để xem chúng ảnh hưởng như thế nào đến các hiện tượng toán học, chẳng hạn như diện tích hình tam giác. Ngoài ra, với GeoGebra và Desmos, học sinh có thể nhập một loạt các ký hiệu toán học và sử dụng máy tính tích hợp sẵn. Cả hai trang web đều cung cấp nhiều hoạt động tạo sẵn miễn phí mà giáo viên có thể tùy chỉnh để họ không phải bắt đầu lại từ đầu.

Chúng tôi đặc biệt thích các hoạt động của Desmos vì một số lý do. Chúng được chia thành các trang trình bày, vì vậy chúng tôi có thể kiểm soát những gì phù hợp trên màn hình và bắt nhịp bài học của mình. Bảng điều khiển dành cho giáo viên cho phép chúng tôi xem tiến trình của học sinh, viết nhận xét và chia sẻ bài làm của học sinh. Các loại thẻ Desmos giúp học sinh xây dựng vốn từ vựng bằng cách liên kết các thuật ngữ toán học với các định nghĩa và hình ảnh của chúng. Ngôn ngữ kịch bản tích hợp mạnh mẽ của Desmos cho phép chúng tôi thay đổi nội dung trang chiếu dựa trên các mục nhập của học sinh. Ví dụ, các trang chiếu có thể tự động kiểm tra câu trả lời hoặc đồ thị phương trình do học sinh gõ.

Tuy nhiên, bảng trắng online vẫn tồn tại một số hạn chế. Chẳng hạn, học sinh sẽ luôn phải chạy hai ứng dụng, một cho cuộc họp trực tuyến và một cho bảng trắng trực tuyến trong suốt quá trình tiết học diễn ra. Tùy thuộc vào thiết bị họ sử dụng hoặc chất lượng kết nối internet của họ, một số học sinh có thể gặp khó khăn trong việc theo kịp bài học. Chúng tôi cũng phải dạy học sinh cách nhập nội dung toán học.

Bất chấp những hạn chế này, bảng trắng online đã cải thiện sự tương tác của học sinh trong lớp học trực tuyến rất nhiều.  Ngay cả khi chúng tôi tiếp tục giảng dạy trực tiếp, chúng tôi vẫn có kế hoạch tiếp tục sử dụng chúng. Việc có thể xem đồng thời tất cả bài làm của học sinh giúp chúng tôi nhanh chóng xác định được ai đang gặp khó khăn để chúng tôi có thể đến giúp họ. Tóm lại, chúng tôi tin rằng bảng trắng online - cho dù được sử dụng với mục đích phản hồi nhanh, thực hành thường xuyên hay thực hành khám phá cá nhân thì đều vô cùng cần thiết đối với các lớp học ở thời điểm hiện tại.

Vân An lược dịch

Bobson Wong, Larisa Bukalov (2021). Using Online Whiteboards to Boost Student Engagement and Confidence in Math. Edutopia.

Ghi chú: Những quan điểm của tác giả không hẳn là quan điểm của Tạp chí Giáo dục.