Thách thức và những lợi ích không ngờ với những gia đình có trẻ khuyết tật hoặc cần giáo dục đặc biệt trong thời gian cách ly xã hội

Giáo dục dành cho trẻ khuyết tật hoặc cần sự giáo dục đặc biệt (SEND) đã có những biến đổi do ảnh hưởng của những lần cách ly xã hội kéo dài nhằm đối phó với đại dịch Covid-19 trên toàn cầu trong suốt 12 tháng qua. Đối với nhiều học sinh, đó là một rào cản đối với việc học, điều này đã khiến họ thêm lo lắng hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng sức khỏe tâm thần của những học sinh này, do các em không thể biết chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo và nhiều thói quen trước đó của các em bị thay đổi. Dù vậy, vẫn có những cơ hội cho học sinh phát triển bản thân họ, với những lớp học có quy mô nhỏ hơn cho những học sinh dễ bị tổn thương nhất hoặc sự thoải mái của phương pháp học tập từ xa dành cho những em gặp khó khăn trong việc di chuyển từ nhà tới lớp.

Chương trình giáo dục SEND được thiết kế dành cho những trẻ cần có sự hỗ trợ nhiều hơn, kĩ lưỡng hơn so với trẻ ở các lớp học thông thường. Cụ thể, có 4 lĩnh vực mà nhóm trẻ này cần sự hỗ trợ, bao gồm: Giao tiếp và Tương tác, Nhận thức và Học tập, Xã hội, Tình cảm và Sức khỏe Tâm thần và Các nhu cầu về Thể chất và/hoặc Giác quan.

Do có nhiều nhu cầu đa dạng khác nhau, trẻ em được áp dụng phương pháp giáo dục SEND sẽ được dạy theo những cách khác nhau, với các phương pháp tiếp cận linh hoạt dựa trên nhu cầu và trải nghiệm của từng em.

Thông thường, không có trẻ nào chỉ có nhu cầu giáo dục đặc biệt đơn thuần; thường là có đi kèm với một số loại bệnh hoặc rối loạn khác; chẳng hạn trẻ được chẩn đoán rối loạn tăng động, giảm chú ý (ADHD) cũng có thể có các nhu cầu về Xã hội, Tình cảm và Sức khỏe Tâm thần do những rào cản mà các em phải đối mặt ở trường và ở nhà. Tương tự, một đứa trẻ được chẩn đoán tình trạng phổ tự kỷ (ASC) cũng có thể có các nhu cầu về Giác quan hoặc Khó khăn về Nhận thức và Học tập.

Sự kết hợp chưa từng có giữa các nhu cầu cá nhân và các đòi hỏi khách quan của thực tiễn đã khiến 12 tháng vừa qua trở nên đặc biệt khó khăn đối với giáo dục SEND - bao gồm các đối tượng cả trẻ em, gia đình và giáo viên.

Đối với các giáo viên SEND, họ gặp nhiều vấn đề xung quanh việc làm thế nào để duy trì sự tập trung và gắn bó với lớp học; trẻ có thể dễ dàng tắt camera và nhiều trẻ cảm thấy khó chịu khi nhìn thấy hình ảnh của chính mình trên màn hình, dẫn đến cảm giác choáng ngợp và lo lắng.

Những người làm công tác lãnh đạo, quản lý cũng phải sáng tạo trong việc làm thế nào để bảo vệ nhóm trẻ dễ bị tổn thương nhất này, bởi nếu bạn không trực tiếp quan sát chúng mỗi ngày, sẽ rất khó khăn để có thể nhận diện và xác định những thay đổi rất nhỏ trong hành vi của chúng.

Đối chiếu với nhà trường nơi bản thân đang công tác, chúng tôi đã kết hợp các phương pháp dạy học khác nhau - nhiều loại bài tập được gửi về nhà, giảng dạy trực tiếp qua mạng hoặc sử dụng các đoạn băng bài giảng đã thu sẵn. Mỗi học sinh của chúng tôi có những phương pháp học khác nhau với từng môn học, vì vậy đối với chúng tôi, cần phải có sự linh hoạt để đảm bảo rằng tất cả học sinh đều được học theo cách chúng cảm thấy hứng thú.

Những trẻ được xếp vào nhóm dễ bị tổn thương trong đại dịch không có quá nhiều thay đổi trong năm vừa qua. Hầu hết các em vẫn đến trường hàng ngày và thường được tận hưởng những bài giảng theo đúng phương pháp phù hợp với từng em hơn do sĩ số lớp học giảm. Hơn nữa, đã có nhiều sự linh hoạt và sáng tạo hơn trong việc phân phối chương trình giảng dạy, điều đó có nghĩa là đối với một số trẻ, chúng có thể theo đuổi sở thích của mình nhiều hơn như nấu ăn, hoạt động ngoài trời hoặc đồ gỗ.

Cha mẹ và người chăm sóc trẻ em SEND đã và đang làm được những việc đáng kinh ngạc. Tôi mong các em yên tâm rằng sẽ không có vấn đề gì xảy ra cả nếu các em không hoàn thành được bài tập môn Toán và môn Tiếng Anh, bởi thực tế là việc chơi xong ván game Cờ tỷ phú (Monopoly) mà các em đã tham gia trong suốt ba ngày trước đó là việc hoàn toàn quan trọng hơn! Đã có những cơ hội để chúng ta mang đến cho con em mình những kỹ năng sống vô giá trong thời dịch, chẳng hạn khi giúp đỡ việc nhà, đi mua sắm hoặc quản lý gia đình.

Khi các trường học được mở cửa trở lại, sẽ có một giai đoạn không thể tránh khỏi, trong đó diễn ra những sự thay đổi, điều chỉnh lại và cả các quy trình mới, mang đến nhiều thách thức hơn cho các gia đình. Tuy nhiên, họ có thể yên tâm rằng chúng tôi sẽ luôn sẵn sàng hợp tác cùng với gia đình và trẻ chúng tôi để một lần nữa giúp các em đạt được kết quả tốt nhất.

Vân An lược dịch

Nguồn

Social Sciences Birmingham (2021). The challenges and unexpected benefits for families with children with Special Educational Needs and Disabilities (SEND) during lockdown. University of Birmingham.

Lưu ý: Những quan điểm của tác giả không hẳn là quan điểm của Tạp chí Giáo dục.