Tích hợp văn hóa địa phương trong giảng dạy tiếng Anh: Mô hình tại Indonesia, Nhật Bản và kinh nghiệm cho Việt Nam

Mô hình giảng dạy tiếng Anh kết hợp văn hóa địa phương tại Indonesia

Với nền văn hóa đa dạng và phong phú, Indonesia đang đối mặt với thách thức lớn trong việc phát triển chương trình giảng dạy tiếng Anh cho học sinh tiểu học, đặc biệt là khi giáo dục tiếng Anh trong nước chưa được đồng bộ hóa ở các trường tiểu học. Việc giảng dạy tiếng Anh không chỉ đơn thuần là việc học ngữ pháp và từ vựng mà cần được gắn liền với văn hóa và xã hội của đất nước, giúp học sinh dễ dàng hiểu và sử dụng ngôn ngữ trong các tình huống thực tế. Một trong những sáng kiến nổi bật trong chương trình giảng dạy tiếng Anh tại Indonesia là việc tích hợp văn hóa địa phương vào trong các bài học. Điều này không chỉ giúp học sinh học từ vựng và ngữ pháp mà còn giúp họ hiểu sâu hơn về văn hóa dân tộc thông qua ngôn ngữ. Các chủ đề như “Ngày Độc lập”, “Chợ truyền thống”, “Mì Bakso nổi tiếng ở Malang” đã được lựa chọn để giảng dạy tiếng Anh cho học sinh. Việc sử dụng các chủ đề văn hóa quen thuộc giúp học sinh kết nối dễ dàng hơn với ngôn ngữ và tăng cường sự hứng thú trong quá trình học. Ví dụ, trong bài học về “Chợ truyền thống”, học sinh không chỉ học cách mô tả các món ăn, đồ vật trong chợ bằng tiếng Anh mà còn tìm hiểu về các phong tục, thói quen mua bán truyền thống trong văn hóa Indonesia. Điều này giúp học sinh có thể thực hành tiếng Anh trong bối cảnh thực tế, đồng thời nâng cao khả năng giao tiếp và phản xạ ngôn ngữ trong các tình huống cụ thể. Tuy nhiên, một trong những thách thức lớn là việc thiếu tài liệu giảng dạy phù hợp để kết hợp văn hóa địa phương vào chương trình giảng dạy tiếng Anh. Điều này yêu cầu các giáo viên cần được đào tạo bài bản để phát triển tài liệu giảng dạy và phương pháp giảng dạy hiệu quả, đồng thời phải tạo ra những cơ hội học tập thực tế để học sinh có thể trải nghiệm văn hóa một cách sinh động.

Mô hình giảng dạy tiếng Anh kết hợp văn hóa địa phương tại Nhật Bản

Nhật Bản là một quốc gia có nền văn hóa đặc trưng và giàu truyền thống, nhưng họ cũng đã thành công trong việc kết hợp văn hóa địa phương vào chương trình giảng dạy tiếng Anh, tạo ra một mô hình học tập đáng học hỏi. Trong các lớp học tiếng Anh ở Nhật Bản, học sinh được tiếp cận với các chủ đề văn hóa truyền thống như “Lễ hội Obon”, “Ẩm thực Nhật Bản”, “Truyền thống tặng quà” và “Lễ hội Tanabata”. Những chủ đề này không chỉ giúp học sinh hiểu ngôn ngữ mà còn giúp họ khám phá và trân trọng các giá trị văn hóa Nhật Bản. Trong một bài học về “Lễ hội Obon”, học sinh sẽ được tìm hiểu về tầm quan trọng của lễ hội này trong văn hóa Nhật Bản, cách thức tổ chức và các hoạt động diễn ra trong lễ hội, bao gồm việc tôn vinh tổ tiên và các nghi thức đặc biệt. Sau đó, các học sinh học từ vựng và cấu trúc ngữ pháp tiếng Anh liên quan đến chủ đề này, chẳng hạn như mô tả các hoạt động trong lễ hội, thể hiện cảm xúc và quan điểm về các nghi thức truyền thống bằng tiếng Anh. Bằng cách này, học sinh không chỉ học ngôn ngữ mà còn hiểu rõ hơn về các giá trị văn hóa quan trọng của đất nước mình. Ngoài việc giảng dạy thông qua các chủ đề văn hóa truyền thống, Nhật Bản còn áp dụng các phương pháp giảng dạy tương tác và học qua trải nghiệm. Học sinh có thể tham gia các hoạt động như viết thiệp mừng trong dịp lễ Tanabata, tham gia các trò chơi truyền thống, hoặc học cách chuẩn bị một món ăn Nhật Bản truyền thống. Các hoạt động này không chỉ giúp học sinh thực hành tiếng Anh mà còn mang đến cho họ cơ hội trải nghiệm trực tiếp văn hóa Nhật Bản trong một môi trường học tập vui nhộn và gần gũi. Nhật Bản còn đặc biệt chú trọng vào việc sử dụng các tài liệu giảng dạy phong phú, bao gồm sách giáo khoa, video, bài hát, và hoạt động nhóm. Những tài liệu này không chỉ mang tính giáo dục mà còn giúp học sinh kết nối với ngôn ngữ thông qua những trải nghiệm thực tế, qua đó tạo dựng một mối quan hệ bền chặt giữa học ngôn ngữ và học văn hóa. Mô hình giảng dạy tiếng Anh kết hợp văn hóa của Nhật Bản cũng đặc biệt chú trọng vào việc phát triển kỹ năng giao tiếp của học sinh, không chỉ trong môi trường học tập mà còn trong các tình huống thực tế, qua đó nâng cao sự tự tin và khả năng sử dụng ngôn ngữ trong cuộc sống hàng ngày.

Từ những mô hình thành công tại Indonesia và Nhật Bản, Việt Nam có thể rút ra một số kinh nghiệm quan trọng trong việc phát triển chương trình giảng dạy tiếng Anh cho học sinh tiểu học. Tương tự như Indonesia, Việt Nam cũng đang đứng trước yêu cầu phát triển trình độ tiếng Anh cho học sinh trong bối cảnh hội nhập quốc tế, tuy nhiên, việc bảo vệ và phát triển bản sắc văn hóa dân tộc trong quá trình học tiếng Anh vẫn là một vấn đề cần được quan tâm. Việc tích hợp các chủ đề văn hóa Việt Nam vào giảng dạy tiếng Anh, như “Tết Nguyên Đán”, “Hội Lim”, “Chợ quê” hay “Món ăn truyền thống” sẽ giúp học sinh không chỉ học ngôn ngữ mà còn cảm nhận sâu sắc về di sản văn hóa của dân tộc. Việc này sẽ khuyến khích học sinh vừa học tiếng Anh, vừa phát triển sự tự hào và hiểu biết sâu sắc về các giá trị văn hóa bản địa. Việt Nam cũng có thể học hỏi từ Nhật Bản trong việc sử dụng phương pháp giảng dạy tương tác và học qua trải nghiệm. Các hoạt động nhóm, tham gia lễ hội, hoặc trải nghiệm các phong tục truyền thống sẽ là cách hiệu quả để học sinh học tiếng Anh một cách sinh động và gần gũi hơn với cuộc sống thực tế. Cũng như Nhật Bản, việc phát triển tài liệu giảng dạy phù hợp và đào tạo giáo viên có kỹ năng tổ chức các hoạt động trải nghiệm sẽ là chìa khóa để triển khai thành công mô hình giảng dạy này tại Việt Nam.

Việc tích hợp văn hóa địa phương vào chương trình giảng dạy tiếng Anh không chỉ giúp học sinh học ngôn ngữ hiệu quả mà còn giúp họ duy trì và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Mô hình giảng dạy của Indonesia và Nhật Bản đã chứng minh rằng việc kết hợp giữa ngôn ngữ và văn hóa mang lại nhiều lợi ích cho học sinh, giúp các em không chỉ học tốt tiếng Anh mà còn nâng cao niềm tự hào và hiểu biết về văn hóa dân tộc. Đây là những bài học quý giá mà Việt Nam có thể áp dụng để phát triển chương trình giảng dạy tiếng Anh, tạo ra một thế hệ học sinh vừa giỏi tiếng Anh, vừa giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống.

Vân An

Tài liệu tham khảo:

Ratri, D. P., Rachmajanti, S., Anugerahwati, M., Laksmi, E. D., & Gozali, A. (2024). Fostering cultural competence: developing an English syllabus for young learners in the Indonesian EFL context with emphasis on local culture to maintain students’ identity. Cogent Education, 12(1). https://doi.org/10.1080/2331186x.2024.2440177

Kramsch, C. (2019). Language and culture in second language learning. In F. Sharifian (Ed.), 2015. The Routledge handbook of language and culture (pp. 403–416). London: Routledge. (Open in a new window) Google Scholar.

Kramsch, C., & Hua, Z. (2016). Language, culture and language teaching. In G. Hall (Ed.), Routledge handbook of English language teaching (pp. 38–50). London: Routlege. View  (Open in a new window)Google Scholar.