Chuyển đổi số trong giáo dục vùng khó khăn

Huyện Mường Ảng (Điện Biên) có 1.013 cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên tại các cơ sở giáo dục. Cơ bản cán bộ, giáo viên đáp ứng yêu cầu về kỹ năng sử dụng, ứng dụng công nghệ thông tin, tin học văn phòng; sử dụng các phần mềm phục vụ quản lý, dạy và học; soạn bài giảng trình chiếu, điện tử; khai thác Internet phục vụ công việc. Giáo viên Tin học có kỹ năng bảo trì, khắc phục sự cố máy tính, an toàn an ninh thông tin mạng và dữ liệu. Ông Nguyễn Đức Quang, Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) huyện Mường Ảng (Điện Biên) cho biết: “Thực hiện mục tiêu chuyển đổi số, các cơ sở giáo dục trên địa bàn huyện đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, dạy và học. Điển hình là xây dựng cơ sở dữ liệu ngành, triển khai chữ ký số, văn bản số, lưu trữ hồ sơ. Đa số trường học trên địa bàn lắp đặt hệ thống camera an ninh nhằm quản lý học sinh, phòng ngừa vụ việc gây mất an ninh trật tự trong học đường. Xây dựng sổ liên lạc điện tử, nhóm Zalo trong cán bộ quản lý, giáo viên và lớp học”.

Ứng dụng công nghệ thông tin đã tạo điều kiện thuận lợi cho cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh. Chia sẻ thông tin, thầy Nguyễn Đức Trường, Hiệu trưởng Trường THCS Ẳng Nưa (xã Ẳng Nưa huyện Mường Ảng) đồng thời cho hay: Soạn giáo án điện tử, giảng bài bằng máy chiếu giúp giáo viên đổi mới phương pháp giảng dạy; kết hợp cả video, âm thanh, hình ảnh tạo hứng thú học tập cho học sinh. Phương pháp làm việc số hóa giúp giáo viên dễ dàng chia sẻ tài liệu với đồng nghiệp, học sinh thông qua mạng Internet… Về công tác quản lý, Trường THCS Ẳng Nưa sử dụng các phần mềm như: smas.edu.vn quản lý hồ sơ, sổ gọi tên ghi điểm, học bạ điện tử; csdl.moet.gov.vn quản lý theo dõi về học sinh, cán bộ quản lý, giáo viên; dienbien.vnerp.vn quản lý cán bộ công chức, viên chức; phần mềm kế toán: Salagow, misa, quản lý tài sản… giúp tiết kiệm thời gian, nhân lực, góp phần nâng cao hiệu quả, chất lượng công việc.

Ngành Giáo dục đã chủ động bắt nhịp, triển khai nhiều hoạt động, giải pháp chuyển đổi số. (Ảnh: MOET)

Giờ học môn Lịch sử và Địa lý của lớp 4A2, Trường Tiểu học Lý Tự Trọng (tại xã Ea Kuêh, huyện Cư M’gar, tỉnh Đắk Lắk) diễn ra sôi nổi, hào hứng. Các em học sinh được chia làm nhiều nhóm, cùng thảo luận để trả lời các câu hỏi được giáo viên đưa ra. Bài học được giáo viên biên soạn bằng các phần mềm đồ họa trình chiếu trên màn hình ti vi với âm thanh, hình ảnh minh họa sống động. Nội dung bài học được truyền đạt thông qua từng câu đố, trò chơi vừa giúp học sinh làm quen với công nghệ thông tin, vừa dễ ghi nhớ nội dung bài học. Em H Trần K Buôr, học sinh lớp 4A2 cho biết, em rất thích những tiết học sử dụng công nghệ thông tin. Tại tiết học, các em được chia làm nhiều nhóm, nghiên cứu, thảo luận và trả lời câu hỏi từ thầy giáo đưa ra. Qua các clip sử dụng âm thanh, hình ảnh minh họa sống động, em được hiểu rõ hơn về bài học của mình.

Trường Tiểu học Lý Tự Trọng hiện có 563 học sinh, trong đó có 90% học sinh là đồng bào dân tộc thiểu số. Theo ông Nguyễn Văn Ly, Hiệu trưởng nhà trường, ứng dụng chuyển đổi số đã đem lại tiềm năng, lợi ích rất lớn cho cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh. Tại nhà trường, hầu hết mỗi lớp đều được trang bị ti vi có kết nối mạng Internet. Các cán bộ, giáo viên cũng tự trang bị thêm máy tính xách tay phục vụ việc giảng dạy. Khi các phần mềm được giáo viên ứng dụng, chuyển tải đưa các hình ảnh lên tivi, học sinh dễ dàng được tiếp cận. “Là địa bàn vùng sâu, vùng xa, lần đầu tiên các em được tiếp cận các phần mềm để học trên tivi. Ban đầu các em thấy bỡ ngỡ, sau thời gian học tập, đến nay các em đã trở nên hứng thú, thoải mái tiếp thu bài giảng”, ông Nguyễn Văn Ly thông tin.

Năm học 2024-2025, Đắk Lắk có gần 500.000 học sinh các cấp tại hơn 1.000 cơ sở giáo dục từ bậc Mầm non đến Trung học phổ thông. Với chủ đề “Kỷ cương trách nhiệm, đổi mới không ngừng, nâng cao chất lượng”, ngành Giáo dục Đắk Lắk tiếp tục nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về giáo dục và đào tạo, đẩy mạnh chuyển đổi số, cải cách hành chính trong giáo dục...

Theo bà H’Lum Niê, Phó trưởng Phòng GDĐT huyện Cư M’Gar, xác định chuyển đổi số là nhiệm vụ trọng tâm, ngành triển khai tất cả các phần mềm, đẩy nhanh ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy và học, sử dụng có hiệu quả các phần mềm học bạ điện tử, sổ đảng bộ điện tử, sổ liên lạc điện tử, phần mềm dinh dưỡng cho trẻ mầm non... Tại các xã vùng sâu, vùng xa, kế hoạch bài dạy của giáo viên, kế hoạch giáo dục tại nhà trường hầu như đều được ứng dụng công nghệ thông tin... “Hiện nay, các trường, lớp đều có tivi, do đó tất cả kế hoạch bài dạy, bài học được triển khai thực hiện. Việc tổ chức dạy học trên các phần mềm có tivi mang lại hiệu quả tốt cho học sinh, các cháu thích thú hơn so với việc học truyền thống lâu nay. Giáo viên soạn kế hoạch bài dạy lồng ghép với hình ảnh, âm thanh phù hợp bài học. Từ đó, thúc đẩy nâng cao chất lượng giáo dục tại các nhà trường”, bà H’Lum chia sẻ.

Theo ông Huỳnh Hồng, Trưởng Phòng Giáo dục huyện Krông Pắk, thời gian tới, Phòng tiếp tục đẩy mạnh thực hiện chuyển đổi công nghệ AI trong giáo dục, giúp cán bộ, giáo viên tiết kiệm thời gian soạn giảng, đưa thông tin nhanh chóng. Trước đây, với phương pháp truyền thống, giáo viên tốn nhiều thời gian để soạn bài giảng, nay đã nhanh chóng, thuận tiện hơn. Bên cạnh đó, công nghệ AI cũng là một bước phát triển mạnh mẽ đối với các thầy, cô giáo là cán bộ quản lý để xây dựng kế hoạch nhà trường, dạy học... Phòng đang tham mưu lãnh đạo UBND huyện nguồn học liệu mở để đưa vào nguồn học liệu dùng chung cho toàn ngành thực hiện trong những năm tới.

Phó Giám đốc Sở GDĐT tỉnh Đắk Lắk Đỗ Tường Hiệp cho biết, những năm học gần đây, đặc biệt là năm học 2023 - 2024, ngành Giáo dục đã triển khai mạnh mẽ ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số; xây dựng kế hoạch chiến lược dài hạn 5 năm, định hướng 10 năm; các giải pháp đồng bộ trong quản lý hành chính, kiểm tra, đánh giá, quản lý, quản trị nhà trường... Từ lớp 1 đến lớp 12, kể cả giáo dục mầm non đều được chuyển đổi số đồng bộ, số hóa hồ sơ nhà giáo, bài giảng điện tử, giáo án điện tử, thi tuyển sinh trực tuyến các cấp học, bậc học đều sử dụng công nghệ thông tin. Năm học 2024-2025, ngành Giáo dục phấn đấu hoàn thành số hóa học bạ điện tử, đưa học bạ số chính thức thay cho học bạ giấy.

Thực hiện chuyển đổi số trong giáo dục sẽ là "cú hích" làm thay đổi tư duy giáo dục, quản trị giáo dục, thay đổi phương thức của người dạy và hoạt động của người học, hướng tới giải quyết những vấn đề mang tính bền vững, lâu dài trong ngành Giáo dục cả nước cũng như tại Đắk Lắk.

Hà Quỳnh