Nâng cao chất lượng dạy và học kết hợp đào tạo nghề góp phần phát triển bền vững vùng dân tộc thiểu số, miền núi Kon Tum

Chất lượng giáo dục tại Kon Tum ngày càng được nâng cao (Ảnh:TCKTTC)

Tập trung phát triển đội ngũ nhà giáo vùng dân tộc thiểu số

Xác định đội ngũ nhà giáo là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục, tỉnh Kon Tum đã ban hành và triển khai nhiều chính sách nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục tại các trường phổ thông dân tộc nội trú (PTDTNT), phổ thông dân tộc bán trú (PTDTBT), trường có học sinh bán trú.

Trên cơ sở nguồn lực từ Chương trình Mục tiêu quốc gia và sự chỉ đạo của Bộ Giáo dục và Đào tạo, tỉnh đã tổ chức bồi dưỡng năng lực chuyên môn, nghiệp vụ, đạo đức nghề nghiệp cho giáo viên; đào tạo nâng chuẩn trình độ theo yêu cầu mới; đồng thời khuyến khích ứng dụng công nghệ thông tin và đổi mới phương pháp giảng dạy phù hợp với đặc thù vùng DTTS.

Giáo viên công tác tại các vùng khó khăn được ưu tiên hỗ trợ nhà công vụ, chế độ đãi ngộ, điều kiện sinh hoạt và cơ hội phát triển nghề nghiệp. Đặc biệt, tỉnh chú trọng tuyển dụng, đào tạo và sử dụng giáo viên là người dân tộc thiểu số, giúp tăng cường tính gần gũi, hiệu quả trong giảng dạy, góp phần bảo tồn ngôn ngữ và bản sắc văn hóa dân tộc trong nhà trường.

Trong giai đoạn 2021–2023, hàng trăm lượt giáo viên tại các huyện Tu Mơ Rông, Đăk Glei, Kon Plông... đã được tham gia các lớp tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn, kỹ năng quản lý và phương pháp giảng dạy tích hợp, giúp nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh dân tộc thiểu số.

Đẩy mạnh đào tạo nghề gắn với nhu cầu thực tiễn

 Kon Tum đẩy mạnh đào tạo nghề gắn với nhu cầu thực tiễn 

Song song với việc phát triển giáo dục phổ thông, tỉnh Kon Tum đặc biệt chú trọng công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn, xem đây là một trụ cột trong chiến lược phát triển bền vững vùng DTTS. Với mục tiêu hình thành đội ngũ nông dân chuyên nghiệp, tỉnh đã triển khai kế hoạch đào tạo nghề cho 14.800 lao động nông thôn trong giai đoạn 2022–2025.

Tham gia lớp đào tạo nghề, chị Y Nhéo, 45 tuổi, dân tộc Giẻ - Triêng ở thôn Đăk Bla xã Đăk Choong cho biết: “Được học hỏi thêm nhiều kiến thức mới, quy trình mới trong khâu chăm sóc, thực sự dễ nắm bắt hơn khi các cán bộ trực tiếp thực hành tại vườn nhà, chỉ ra những nguyên nhân khiến cây chậm phát triển, cách chăm sóc, bón phân phù hợp...”.

Không riêng gì chị Y Nhéo, trên địa bàn tỉnh Kon Tum, đa số lao động nông thôn tham gia học nghề trình độ sơ cấp dưới 3 tháng chủ yếu người dân tộc thiểu số (chiếm tỷ lệ trên 90% trong tổng số người học nghề). Sau khi tham gia các khóa học, về cơ bản các học viên đều biết áp dụng kiến thức vào sản xuất, từng bước nâng cao thu nhập, ổn định cuộc sống.

Tính đến hết năm 2023, hơn 6.300 lao động đã được đào tạo nghề, trong đó hơn 70% thuộc nhóm nghề nông nghiệp như trồng cây mắc ca, cà phê, kỹ thuật chăn nuôi... Các chương trình đào tạo được thiết kế linh hoạt, ngắn hạn dưới ba tháng, tập trung vào ứng dụng thực tiễn và dễ tiếp thu, phù hợp với trình độ và đặc điểm canh tác tại địa phương.

Năm 2024–2025, tỉnh tiếp tục dành 24 tỷ đồng từ ngân sách nhà nước để đào tạo thêm 8.700 lao động, trong đó có trên 8.500 người học nghề trình độ sơ cấp. Đặc biệt, 205 học viên là giám đốc các hợp tác xã nông nghiệp được đào tạo chuyên sâu nhằm nâng cao năng lực quản trị và liên kết sản xuất.

Hiệu quả của đào tạo nghề được ghi nhận rõ rệt tại các huyện như Đăk Glei, nơi nhiều học viên sau khi học nghề đã áp dụng thành công kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất, chất lượng cây trồng, vật nuôi và từng bước ổn định cuộc sống. Tỷ lệ người học là đồng bào DTTS chiếm trên 90%, cho thấy chính sách đã tiếp cận đúng nhóm đối tượng cần hỗ trợ.

Lồng ghép hiệu quả giữa giáo dục phổ thông và giáo dục nghề nghiệp

Một điểm sáng trong cách tiếp cận của Kon Tum là sự gắn kết giữa giáo dục phổ thông và giáo dục nghề nghiệp trong các trường dân tộc, giúp học sinh không chỉ được học văn hóa mà còn được tiếp cận sớm với kiến thức nghề nghiệp. Một số trường phổ thông dân tộc nội trú đã thí điểm mô hình dạy nghề kết hợp trải nghiệm sản xuất nông nghiệp, thủ công truyền thống và kỹ năng mềm, góp phần định hướng nghề nghiệp và khơi gợi tinh thần khởi nghiệp cho học sinh dân tộc thiểu số.

Tỉnh cũng đã chỉ đạo chuẩn hóa chương trình, cập nhật nội dung nghề phù hợp với nhu cầu phát triển kinh tế địa phương, đồng thời tăng cường ứng dụng chuyển đổi số, công nghệ cao trong giảng dạy nghề cho lao động nông thôn.

Hướng tới phát triển bền vững và công bằng trong giáo dục

Phát huy những kết quả đạt được, ngày 23/9/2024, Tỉnh ủy Kon Tum đã ban hành Kế hoạch số 166-KH/TU triển khai Chỉ thị số 37-CT/TW của Ban Bí thư về đổi mới công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn. Kế hoạch nhấn mạnh vai trò lãnh đạo của cấp ủy đảng, chính quyền trong việc hoàn thiện và thực thi chính sách giáo dục - đào tạo; đồng thời xác định rõ lộ trình, giải pháp và phân công trách nhiệm cụ thể đến từng sở, ngành, địa phương.

Chính sách nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và đào tạo nghề cho lao động nông thôn đã, đang và sẽ tiếp tục là động lực quan trọng giúp tỉnh Kon Tum thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các vùng miền, từng bước hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững và không để ai bị bỏ lại phía sau trong hành trình giáo dục.

Trịnh Thu – Phương Trang