Vai trò của giáo dục thể chất trong Chương trình GDPT 2018

Giáo dục thể chất và sự phát triển của học sinh

Nghị quyết 29-NQ/TƯ về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo nhấn mạnh coi trọng phát triển thể chất để phát triển toàn diện cả về đức - trí - thể - mỹ cho học sinh. Những nghị định, nghị quyết của Đảng và Chính phủ khẳng định vai trò quan trọng của giáo dục thể chất đối với sự hình thành và phát triển thể chất cũng như nhân cách của học sinh. Trong Chương trình GDPT 2018 đã tăng tiết học môn Giáo dục Thể chất với mục tiêu phát triển toàn diện, nhằm trang bị kiến thức, kỹ năng vận động cơ bản và hình thành thói quen rèn luyện thể chất thường xuyên cho trẻ em, học sinh.              

Giáo dục thể chất trường học giữ vai trò quan trọng để học sinh phát triển toàn diện.

Hoạt động giáo dục thể chất học đường có vai trò quan trọng đối với sự phát triển thế chất và trí tuệ của học sinh phổ thông. Điều đó được thể hiện một cách đầy đủ trên nhiều mặt. Giáo dục thể chất góp phần tăng cường sức khỏe, nâng cao thể lực và tầm vóc đúng với lứa tuổi, giới tính và đặc điểm sức khỏe của mỗi học sinh. Việc giáo dục thể chất tạo cơ sở để phát triển toàn diện cho học sinh về kỹ năng, kỹ xảo. Đây là một trong những hoạt động thiết thực góp phần phát triển kỹ năng sống cho học.  Giáo dục thể chất cũng là hoạt động rèn luyện kỹ năng sống. Ở đó, các em học sinh sẽ được hình thành và phát triển những kỹ năng sống cốt lõi như: năng lực sáng tạo, năng lực giao tiếp, ứng xử, khả năng vượt qua khó khăn, phòng chống đuối nước, khả năng thích ứng với môi trường xã hội, năng lực làm việc nhóm…Từ đó xây dựng lối sống lành mạnh, có kỷ luật cho học sinh.

Tuy nhiên, môn giáo dục thể chất trong trường học hiện nay vẫn chưa thực sự được quan tâm. Do vậy, việc dạy và học thể dục nói riêng, các hoạt động giáo dục thể chất nói chung còn nhiều vấn đề bất cập. Khó khăn lớn nhất là điều kiện cơ sở vật chất trong trường học còn ít về số lượng và thiếu đồng bộ. Sân chơi, bãi tập, đặc biệt là các trường ở thành phố còn thiếu quỹ đất gây ảnh hưởng không nhỏ tới việc dạy và học. Cùng với đó, việc bố trí các tiết học thể chất cho học sinh còn xen kẽ với các tiết học văn hóa khác nên ít nhiều gây ảnh hưởng đén việc học của học sinh.  Việc bố trí học thể chất trong một buổi riêng còn chưa thực hiện được làm giảm đi không nhỏ hiệu quả của giáo dục thể chất trong nhà trường. Chất lượng chuyên môn của các cuộc thi thể dục thể thao như Hội khỏe phù đổng, các giải thi đấu cấp quận (huyện), cấp tỉnh còn chưa được tổ chức một cách chuyên nghiệp. Đa số phụ huynh, giáo viên và học sinh đều coi giáo dục thể chất là “môn phụ” nên chưa thực sự quan tâm đúng mức tới môn học này. Điều này làm giảm hiệu quả cũng như vai trò của giáo dục thể chất trong nhà trường.

Nhận định về vấn đề này, ông Nguyễn Thanh Đề, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Thể chất, Bộ Giáo dục và Đào tạo cho rằng: Trước đây, nói đến giáo dục thể chất thì xã hội thường nghĩ ngay đến môn học thể dục, là môn học phụ, môn học bổ sung. Cùng với sự thay đổi của hệ thống giáo dục, công tác giáo dục thể chất cũng được gắn liền với các mục tiêu, yêu cầu của người học, cấp học. Vị trí, vai trò của giáo dục thể chất được xã hội quan tâm. Trong hệ thống giáo dục, nội dung đặc trưng của giáo dục thể chất được gắn liền với thể dục, trí dục, đức dục, mỹ dục và giáo dục lao động, góp phần vào mục tiêu giáo dục toàn diện trong nhà trường.

Phát triển giáo dục thể chất trong trường học theo mục tiêu của Chương trình GDPT 2018

Hiểu đúng, hiểu đủ về vai trò của giáo dục thể chất đối với sự phát triển toàn diện của học sinh về Đức - Trí - Thể - Mỹ là một yếu tố hết sức quan trọng để phát triển giáo dục thể chất trong trường học theo mục tiêu đề ra của chương trình GDPT 2018. Đầu tiên phải có hệ thống chính sách để thu hút nguồn nhân lực tham gia vào công tác giáo dục thể chất. Ông Nguyễn Thanh Đề, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Thể chất, Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết thêm: Để có những kết quả nhất định trong việc đổi mới dạy, học, tiếp cận giáo dục thể chất trong hệ thống giáo dục, việc ban hành các chính sách ưu đãi đối với nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục thể chất; chế độ cho giáo viên dạy Giáo dục thể chất ở những vùng dân tộc thiểu số và miền núi, vùng khó khăn, hải đảo để đảm bảo đội ngũ giáo viên giáo dục thể chất đủ về số lượng và tốt về chất lượng đã và đang được tính toán kĩ. Cùng với đó, việc thay đổi nhận thức của phụ huynh học sinh và của cả xã hội về tầm quan trọng của môn học này là yếu tố quan trọng góp phần phát triển giáo dục thể chất trong nhà trường. Cần đặt môn giáo dục thể chất trong nhà trường về đúng vị trí của nó, là một trong bốn yếu tố “Đức - Trí - Thể - Mỹ” để phát triển toàn diện học sinh.

Để phát triển giáo dục thể chất trong nhà trường trước hết cần hoàn thiện hệ thống sân chơi, bãi tập, bể bơi, các dụng cụ phục vụ cho hoạt động dạy và học thể dục, thể thao. Đây là yếu tố đầu tiên mang tính quyết định để tạo nên bước đột phá trong việc giáo dục thể chất trong trường học. Bởi thầy giỏi, học trò tích cực nhưng nếu bãi tập, dụng cụ học tập thiếu thì hiệu quả cũng không thể đạt được như mong muốn. Cùng với đó, nâng cao trình độ chuyên môn cho đội ngũ cán bộ, giáo viên làm công tác giáo dục thể chất trong nhà trường. Tổ chức tập huấn hàng năm cho đội ngũ giáo viên dạy giáo dục thể chất để đảm bảo cập nhật nhanh nhất những thay đổi về nội dung, phương pháp giảng dạy, giáo dục thể chất trong nhà trường.

Ở góc độ khích lệ phong trào học tập môn giáo dục thể chất thì cần xây dựng và hoàn thiện hệ thống các cuộc thi, các hoạt động thể chất trong nhà trường. Hệ thống các giải thưởng trong cuộc thi thể thao dành cho học sinh sẽ là động lực để thúc đẩy giáo dục thể chất phát triển nhanh chóng. Nâng cao vai trò, vị trí của môn giáo dục thể chất trong nhà trường là một trong những mục tiêu quan trọng góp phần phát triển toàn diện học sinh theo tinh thần của việc thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới năm 2018. Đây là tiền đề để có được các thế hệ trẻ khỏe mạnh, năng động, góp phần xây dựng và phát triển đất nước.

Giáo dục thể chất đóng vai trò then chốt trong việc hình thành và phát triển toàn diện học sinh theo định hướng của Chương trình GDPT 2018. Không chỉ giúp tăng cường sức khỏe, rèn luyện thể lực, giáo dục thể chất còn góp phần xây dựng nhân cách, kỹ năng sống và lối sống lành mạnh cho thế hệ trẻ. Tuy nhiên, để phát huy tối đa hiệu quả, cần sự quan tâm đồng bộ từ cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên, đến nhận thức của phụ huynh và xã hội. Việc đặt giáo dục thể chất đúng với vai trò của nó trong hệ thống giáo dục sẽ không chỉ giúp học sinh phát triển toàn diện mà còn tạo nền tảng vững chắc để hình thành những công dân khỏe mạnh, tự tin và đầy nhiệt huyết trong xây dựng và phát triển đất nước. Hướng đến mục tiêu này, chúng ta cần tiếp tục nỗ lực đổi mới, đầu tư và lan tỏa tầm quan trọng của giáo dục thể chất trong nhà trường, vì một tương lai phát triển bền vững và thịnh vượng.

Hiền Kim