Đổi mới phương pháp giảng dạy để trẻ em 5 tuổi tiếp cận với Chương trình lớp 1 mới

Đặc điểm của chương trình lớp 1 theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018

Chương trình giáo dục phổ thông 2018 ở lớp 1 được thiết kế với nhiều điểm đổi mới, tập trung vào việc phát triển phẩm chất và năng lực cá nhân. Thay vì chỉ chú trọng vào việc ghi nhớ kiến thức, chương trình hướng tới việc giúp trẻ học cách vận dụng những gì đã học vào thực tiễn thông qua các hoạt động học tập tích cực. Một trong những đặc điểm nổi bật là sự cân đối giữa nội dung và phương pháp học. Trẻ không chỉ làm quen với ngôn ngữ (đọc, viết) và toán học cơ bản mà còn được tiếp cận với các hoạt động thực hành, khám phá để phát triển tư duy logic, sáng tạo và kỹ năng giải quyết vấn đề. Ví dụ, môn Tiếng Việt không chỉ dừng lại ở việc nhận diện mặt chữ mà còn giúp trẻ biết cách đọc hiểu, diễn đạt suy nghĩ của mình.

Bên cạnh đó, chương trình còn chú trọng đến giáo dục phẩm chất như chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm thông qua các bài học liên môn và hoạt động trải nghiệm. Điều này giúp trẻ không chỉ tiếp thu kiến thức mà còn hình thành kỹ năng sống, sẵn sàng hòa nhập với môi trường học tập lớp 1. Những đổi mới này đòi hỏi trẻ cần sớm làm quen với cách học chủ động, tự lập và có khả năng tương tác, thảo luận nhóm – những yếu tố giúp các em thích nghi tốt hơn với chương trình mới.

Tích cực đổi mới phương pháp giảng học cho trẻ mầm non - Lớp 5 tuổi

Trẻ ở độ 5 tuổi, thường xuyên phải đối mặt với sự chuyển đổi từ môi trường học tập vui chơi tự do ở mầm non sang lối học tập có kỷ luật và nội dung bài bản của lớp 1. Vì vậy, nhu cầu đổi mới phương pháp giảng dạy ở lớp 5 tuổi là cần thiết để trẻ làm quen với cách học tập chủ động, rèn luyện kỹ năng cần thiết và xây dựng nền tảng kiến thức cơ bản.

Đổi mới phương pháp giáo dục Mầm non để trẻ sẵn sàng vào lớp 1 theo CT GDPT 2010. Ảnh: Lê Châu.

Một ví dụ điển hình đến từ Trường Mầm non Hoa Hồng tại TP. Hồ Chí Minh. Tại đây, các giáo viên đã tích cực áp dụng phương pháp học qua chơi để trẻ vừa tiếp thu kiến thức, vừa phát triển tư duy. Chẳng hạn, trẻ được học chữ cái thông qua trò chơi ghép từ bằng thẻ hình, hoặc làm quen với các con số bằng trò chơi đo đếm đồ vật trong lớp. Cô Nguyễn Thu Hà, giáo viên tại trường, chia sẻ: “Trẻ 5 tuổi rất tò mò và ham học hỏi, nhưng phương pháp phải phù hợp với lứa tuổi. Việc học qua chơi không chỉ khiến trẻ thích thú mà còn giúp các em hiểu bài nhanh hơn, nhớ lâu hơn”.

Đưa những khái niệm mới vào bài học như biểu đồ hình cột, số đo, ý nghĩa các con số,.. cũng là một cách mới để trẻ tiếp cận với tư duy toán học ở bậc tiểu học. Trẻ học cách so sánh, đối chiếu, đưa ra kết luận và ghi nhớ. Sau đó ứng dụng điều mới học vào thực tế để so sánh sở thích ăn rau, quả, của từng bạn, khiến trẻ hào hứng và tiếp thu kiến thức một cách tự nhiên. Cô Nguyễn Thu Trang, giáo viên khối Mầm non Việt-Úc Hà Nội chia sẻ: “Chúng tôi luôn tìm tòi những điều mới mẻ để dạy các con, mà thiết kế bài dạy sao cho thật đơn giản, dễ hiểu, gần gũi, biến những cái khó thành dễ, để trẻ không chỉ thích học mà còn nhớ lâu và nhớ kỹ những điều đã được cô giáo dạy”.

Ở trường Mầm non Hướng Dương (Đà Nẵng), giáo viên tập trung vào phương pháp tích hợp liên môn. Trẻ được học chữ qua các bài hát, nhận biết con số thông qua vẽ tranh, hoặc thậm chí tìm hiểu thiên nhiên qua các chuyến dã ngoại nhỏ. Anh Hoàng Minh, phụ huynh của một học sinh, cho biết: “Con tôi rất hào hứng với cách học ở đây. Bé không chỉ nhận diện được chữ cái mà còn học thêm cách quan sát và đặt câu hỏi, điều mà tôi thấy rất cần thiết khi lên lớp 1”.

Một yếu tố quan trọng trong việc đổi mới phương pháp giảng dạy là khuyến khích trẻ học theo nhóm. Ở độ tuổi 5, trẻ bắt đầu hình thành kỹ năng giao tiếp và hợp tác với bạn bè, đây là nền tảng để các em phát triển kỹ năng làm việc nhóm. Ở trường Mầm non Hoa Anh Đào (Hà Nội), các giờ học tương tác nhóm cũng được lồng ghép vào chương trình. Trẻ thường được làm việc cùng nhau để hoàn thành bức tranh lớn hoặc dựng câu chuyện từ các thẻ tranh. Những hoạt động này không chỉ kích thích trí tưởng tượng mà còn giúp trẻ biết cách phân chia nhiệm vụ và cùng nhau đạt được mục tiêu.

Gia đình và nhà trường phối hợp chặt chẽ, đồng hành cùng trẻ vào lớp 1

Quá trình chuẩn bị cho trẻ 5 tuổi tiệm cận với chương trình lớp 1 mới không chỉ là trách nhiệm của nhà trường mà còn đòi hỏi sự hỗ trợ chặt chẽ từ gia đình. Sự phối hợp nhịp nhàng giữa gia đình và nhà trường đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên môi trường giáo dục toàn diện, giúp trẻ phát triển cả về thể chất, trí tuệ và kỹ năng xã hội. Tại các trường mầm non, giáo viên thường tổ chức các hoạt động tập thể, có tính kết nối để bố mẹ cùng tham gia với cô giáo và các con trong các ngày hội như: Ngày hội Thể thao, trung thu, Tết, ngày Hội Gia đình,… Cô Hoàng Thị Hà, hiệu trưởng Trường Mầm non Tuổi thơ – Hoàng Mai ở Hà Nội, chia sẻ: “Gia đình là môi trường học tập đầu tiên và quan trọng nhất của trẻ. Khi cha mẹ hiểu rõ cách hướng dẫn và đồng hành, trẻ sẽ tự tin hơn khi bước vào lớp 1. Nhà trường luôn khuyến khích phụ huynh tham gia các hoạt động tương tác, như đọc sách cùng con hay chơi các trò chơi học tập đơn giản”.

Ngoài ra, sự phối hợp còn thể hiện ở việc xây dựng thói quen học tập tích cực tại nhà. Phụ huynh có thể cùng trẻ thực hành viết chữ, đọc sách hoặc làm các bài tập toán vui. Điều này không chỉ giúp trẻ củng cố kiến thức mà còn tạo cảm giác hứng thú với việc học. Anh Trần Văn Hùng, phụ huynh tại Đà Nẵng, chia sẻ: “Tôi luôn cố gắng dành 30 phút mỗi tối để cùng con đọc sách hoặc làm bài tập nhỏ. Tôi nhận thấy con không chỉ học nhanh hơn mà còn trở nên tự tin và vui vẻ hơn khi đến trường”.

Dạy trẻ không chỉ là việc dạy kiến thức, mà quan trọng là cách đồng hành và hướng dẫn trẻ. Đặc biệt với những trẻ chuẩn bị vào lớp 1, đối mặt với nhiều sự thay đổi cùng chương trình giáo dục phổ thông mới 2018, sự đổi mới phương pháp giảng dạy ở lớp 5 tuổi chính là chìa khóa để trẻ thích nghi và phát triển. Bằng cách kết hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và cộng đồng, chúng ta không chỉ tạo nền tảng học tập vững chắc mà còn nuôi dưỡng những thế hệ học sinh tự tin, sáng tạo và sẵn sàng hội nhập. Hành trình của trẻ bắt đầu từ sự quan tâm đúng đắn và những bước chuẩn bị chu đáo hôm nay, để mỗi em nhỏ có thể tiến bước vào tương lai với niềm vui và động lực học tập trọn vẹn.

Hiền Kim