Biện pháp nâng cao chất lượng bồi dưỡng giáo viên và cán bộ quản lí giáo nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục mầm non và phổ thông trong giai đoạn mới

Để đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo theo Nghị quyết số 29-NQ/TW, việc bồi dưỡng giáo viên và cán bộ quản lí giáo dục được xác định là nhiệm vụ then chốt nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và quản lí giáo dục. Tuy nhiên, công tác bồi dưỡng này hiện vẫn tồn tại nhiều bất cập và thách thức đòi hỏi các cơ sở giáo dục cần có sự đổi mới mạnh mẽ để đạt được hiệu quả cao hơn.

Trong bối cảnh này, nhiều trường đại học trên cả nước, đặc biệt tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, đã nỗ lực nâng cao chất lượng bồi dưỡng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lí giáo dục. Một trường hợp điển hình là Trường Đại học Đồng Tháp, nơi đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận trong việc đào tạo và bồi dưỡng hàng chục nghìn giáo viên và cán bộ quản lí, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục mầm non và phổ thông tại khu vực. Tuy nhiên, các hạn chế chung của công tác bồi dưỡng trong khu vực bao gồm sự thiếu chủ động trong tổ chức bồi dưỡng thường xuyên, nội dung bồi dưỡng còn nặng về lí thuyết và chưa gắn liền với thực tiễn, cũng như sự chưa huy động tối ưu đội ngũ giảng viên có trình độ cao và kinh nghiệm phong phú. Nguyên nhân của những hạn chế này được xác định bao gồm cơ chế quản lí chưa đồng bộ giữa các cấp, sự thiếu phối hợp chặt chẽ giữa các trường đại học và cơ sở giáo dục địa phương, cũng như nhận thức chưa đầy đủ về vai trò của công tác bồi dưỡng giáo viên và cán bộ quản lí giáo dục. Để khắc phục những vấn đề trên, các cơ sở giáo dục và đào tạo đã đề xuất năm nhóm biện pháp trọng tâm nhằm nâng cao chất lượng bồi dưỡng giáo viên và cán bộ quản lí giáo dục, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục mầm non và phổ thông trong giai đoạn mới.

Thứ nhất, cần chuyển đổi nhận thức mạnh mẽ từ phía giảng viên và các cấp quản lí nhà trường. Bồi dưỡng giáo viên và cán bộ quản lí không chỉ là trách nhiệm mà còn tạo ra giá trị và lợi ích lớn lao cho các cơ sở giáo dục. Đặc biệt, trong bối cảnh triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới sau năm 2018, mỗi giảng viên cần chủ động nghiên cứu và tham gia thiết kế nội dung bồi dưỡng phù hợp, gắn kết với thực tế giảng dạy và quản lí tại các địa phương.

Thứ hai, các trường đại học cần thiết lập mối liên kết chặt chẽ với các cấp quản lí giáo dục tại địa phương, bao gồm các Sở và Phòng Giáo dục và Đào tạo, các trung tâm bồi dưỡng giáo viên, và các cơ sở giáo dục mầm non và phổ thông. Việc tổ chức các hội nghị khách hàng để kí kết biên bản ghi nhớ hợp tác, xác định rõ trách nhiệm và quyền lợi của mỗi bên trong công tác bồi dưỡng sẽ giúp nâng cao hiệu quả hoạt động này.

Thứ ba, cần xây dựng các chương trình bồi dưỡng sát thực tế, tập trung vào ba nhóm nội dung chính: bồi dưỡng kiến thức và kĩ năng nền tảng; bồi dưỡng theo tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp giáo viên; và bồi dưỡng các kĩ năng quản lí dành cho cán bộ giáo dục. Nội dung bồi dưỡng cần được thiết kế dưới dạng các mô đun linh hoạt, đi kèm tài liệu và học liệu đa dạng, nhằm hỗ trợ giáo viên và cán bộ quản lí vận dụng hiệu quả vào thực tiễn.

Một số hoạt động bồi dưỡng cụ thể bao gồm: tổ chức các lớp tập huấn trực tiếp tại các địa phương, cung cấp các khóa học trực tuyến về đổi mới phương pháp giảng dạy, và xây dựng các chương trình thực tế như "mô phỏng lớp học" để giáo viên thực hành các tình huống giảng dạy cụ thể. Ngoài ra, tổ chức các hội thảo chuyên đề và các buổi chia sẻ kinh nghiệm giảng dạy giữa các giáo viên và cán bộ quản lí cũng là những hoạt động hiệu quả.

Thứ tư, đổi mới phương pháp và hình thức tổ chức bồi dưỡng cũng là yếu tố then chốt. Các cơ sở giáo dục cần tận dụng công nghệ thông tin để triển khai các hình thức học tập trực tuyến, tự học có hướng dẫn, kết hợp với các chương trình bồi dưỡng trực tiếp. Việc xác định rõ đối tượng bồi dưỡng như giáo viên và cán bộ quản lí cốt cán sẽ giúp tối ưu hóa nguồn lực và đảm bảo tính lan tỏa trong việc nâng cao năng lực đội ngũ giáo dục.

Thứ năm, đầu tư mạnh mẽ vào cơ sở vật chất và thiết bị phục vụ công tác bồi dưỡng là yêu cầu cần thiết. Các trường cần hoàn thiện hệ thống mạng Internet, phát triển các nền tảng học tập trực tuyến và bổ sung đội ngũ cán bộ có trình độ cao trong lĩnh vực công nghệ thông tin để hỗ trợ triển khai các chương trình bồi dưỡng hiệu quả.

Công tác bồi dưỡng giáo viên và cán bộ quản lí giáo dục là nhiệm vụ trọng tâm trong chiến lược đổi mới giáo dục quốc gia. Việc triển khai các biện pháp đồng bộ không chỉ giúp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo dục mà còn góp phần đảm bảo thành công của chương trình giáo dục phổ thông mới. Điều này không chỉ đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong thời kì hội nhập quốc tế mà còn khẳng định vai trò quan trọng của giáo dục trong việc xây dựng một xã hội tiến bộ, bền vững. Đặc biệt, các hoạt động bồi dưỡng được tổ chức bài bản và liên tục sẽ giúp giáo viên và cán bộ quản lí không ngừng nâng cao năng lực chuyên môn, kĩ năng quản lí, đồng thời cập nhật những xu hướng và phương pháp giảng dạy tiên tiến. Qua đó, đội ngũ nhà giáo và quản lí giáo dục sẽ trở thành lực lượng nòng cốt, đóng vai trò quyết định trong việc dẫn dắt sự thành công của những cải cách giáo dục trong tương lai, đồng thời xây dựng nền tảng vững chắc cho sự phát triển toàn diện của các thế hệ học sinh Việt Nam.

Huyền Đức

Tài liệu tham khảo

Nguyễn Văn Bản (2017). Biện pháp nâng cao chất lượng bồi dưỡng giáo viên và cán bộ quản lí giáo dục của Trường Đại học Đồng Tháp, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục mầm non và phổ thông trong giai đoạn mới. Tạp chí Khoa học, Trường Đại học Đồng Tháp, 26, 3-6.