Nhận thức của học sinh trung học phổ thông về vai trò của chứng chỉ IELTS

Trong những năm gần đây, việc sử dụng chứng chỉ IELTS là một cách xét tuyển vào đại học tại Việt Nam đã trở thành một xu hướng phổ biến, đặc biệt tại các trường đại học lớn và danh tiếng. Điều này phản ánh sự hội nhập mạnh mẽ của Việt Nam với các chuẩn mực giáo dục quốc tế, nơi mà trình độ tiếng Anh, đặc biệt là qua các kì thi chuẩn hóa như IELTS, được coi là tiêu chuẩn đánh giá quan trọng về khả năng ngoại ngữ. Việc sử dụng IELTS trong xét tuyển không chỉ mang lại nhiều cơ hội mới cho học sinh mà còn tạo ra những thách thức lớn.

Trong bối cảnh đó, nhiều học sinh THPT đã phải đối mặt với áp lực ngày càng gia tăng từ việc phải đạt được chứng chỉ này để đáp ứng các yêu cầu tuyển sinh đại học. Không chỉ là một kì thi, IELTS dường như đã trở thành một biểu tượng của thành công học tập và mở ra cánh cửa dẫn tới tương lai nghề nghiệp rộng lớn hơn. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích mà IELTS mang lại, vẫn tồn tại những lo ngại về tính công bằng, áp lực tài chính và sự phân hóa giữa các học sinh có điều kiện khác nhau. Chính vì vậy, việc hiểu rõ hơn về cách mà học sinh trung học nhìn nhận IELTS là rất cần thiết.

Nguồn: Sưu tầm

Nghiên cứu này tìm hiểu quan điểm của học sinh trung học tại Việt Nam về việc chứng chỉ IELTS đang trở thành một yêu cầu quan trọng trong quá trình xét tuyển vào các trường đại học. Trong bối cảnh ngày càng nhiều trường đại học tại Việt Nam áp dụng tiêu chuẩn này, nhiều học sinh phải đối mặt với áp lực thi cử và sự cạnh tranh gay gắt. Nghiên cứu sử dụng phương pháp phân tích ẩn dụ để khám phá nhận thức, thái độ của học sinh đối với chứng chỉ IELTS, đặc biệt là cách họ liên hệ với quá trình học và thi chứng chỉ này.

Mẫu nghiên cứu bao gồm 51 học sinh (27 nam và 24 nữ) THPT từ nhiều trường khác nhau, trong độ tuổi từ 15 đến 17. Tất cả đều tham gia các khóa học tiếng Anh ngoài trường học, với trình độ IELTS dao động từ 5.5 đến 7.0. Các học sinh được yêu cầu sử dụng các ẩn dụ để mô tả cảm nhận của họ về chứng chỉ IELTS. Từ đó, các câu trả lời được phân tích và tổng hợp thành các chủ đề lớn, phản ánh cách nhìn nhận đa dạng về chứng chỉ này. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng học sinh sử dụng nhiều ẩn dụ để diễn tả cảm nhận về IELTS, trong đó có 5 nhóm chính như sau:

(1) IELTS như một chiến lợi phẩm (trophy): Một số học sinh so sánh chứng chỉ IELTS với các hình ảnh như “vương miện”, “chiếc cúp” hay “vạch đích”. Những học sinh này coi việc đạt được chứng chỉ IELTS là một thành tựu lớn, đánh dấu sự thành công và mang lại niềm tự hào cho bản thân cũng như gia đình. Đối với học sinh, chứng chỉ này giống như một chiến lợi phẩm, giúp các em tự tin hơn trong quá trình học tập và cuộc sống.

(2) IELTS như một tấm vé (ticket): Nhiều học sinh khác nhìn nhận chứng chỉ IELTS như một “tấm vé” hoặc “chìa khóa” mở ra nhiều cơ hội học tập và nghề nghiệp. Học sinh cho rằng IELTS giúp các em dễ dàng hơn trong việc lựa chọn trường đại học, thậm chí là cơ hội học tập ở nước ngoài. Một học sinh còn ví IELTS như một “cánh cửa sớm” giúp bản thân nhập học vào các trường đại học mong muốn mà không cần lo lắng quá nhiều về kì thi tốt nghiệp. Nhóm này nhấn mạnh vai trò của IELTS như một phương tiện quan trọng để tiến xa hơn trong con đường học vấn.

(3) IELTS như một công cụ (tool): Một số học sinh cho rằng IELTS chỉ là một công cụ hỗ trợ trong cuộc sống, không phải là yếu tố quyết định tất cả. Họ nhận thấy chứng chỉ này mang lại những lợi thế nhất định, nhưng không phải là điều kiện duy nhất để thành công. Ví dụ, một học sinh ví IELTS với “giày thể thao” hoặc “smartphone” - những thứ giúp di chuyển nhanh hơn và thuận tiện hơn, nhưng vẫn có thể đạt được mục tiêu mà không cần đến chúng. Điều này cho thấy một cách nhìn nhận thực tế và cân bằng hơn về vai trò của IELTS.

(4) IELTS như một ngọn núi (mountain): Đối với một số học sinh, IELTS là một thử thách lớn mà họ phải vượt qua, giống như việc leo lên một ngọn núi. Mặc dù quá trình chuẩn bị thi IELTS được xem là khó khăn và đòi hỏi nhiều nỗ lực, nhưng sau khi chinh phục được nó, các cơ hội học tập và nghề nghiệp sẽ rộng mở hơn. Một học sinh ví IELTS như “một tảng đá lớn” cản đường và khi vượt qua được, sẽ có nhiều con đường mới để lựa chọn.

(5) IELTS như một chiến trường (battlefield): Một số học sinh cảm thấy quá trình chuẩn bị và thi IELTS đầy thách thức và áp lực. Họ cho rằng việc luyện thi chứng chỉ này, đặc biệt là với những học sinh có điều kiện kinh tế khó khăn, có thể gây ra nhiều lo lắng và khó khăn. Một học sinh mô tả quá trình này như “một hành trình gian nan”, đòi hỏi sự kiên trì và quyết tâm lớn để vượt qua. Tuy nhiên, cảm nhận chung của nhóm này vẫn nhẹ nhàng hơn, coi đây là một thử thách đáng để chinh phục hơn là một gánh nặng.

IELTS được học sinh THPT Việt Nam nhìn nhận như một yếu tố vừa quan trọng, vừa thử thách. Nhiều học sinh coi chứng chỉ này là phương tiện mở ra các cơ hội lớn trong học tập và nghề nghiệp. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích, việc quá tập trung vào chứng chỉ IELTS trong quá trình xét tuyển đại học cũng tạo ra áp lực lớn và có thể làm sâu thêm sự bất công giữa những học sinh có điều kiện tài chính khác nhau.

Vì vậy, các trường đại học có thể tiếp tục sử dụng IELTS làm một trong các tiêu chí tuyển sinh nhưng cần giảm bớt sự phụ thuộc vào điểm số quá cao. Việc hạn chế tối đa điểm IELTS ở mức 6.5 hoặc 7.0 có thể giúp học sinh giảm bớt căng thẳng và tập trung vào các môn học khác quan trọng cho sự nghiệp tương lai của các em. Ngoài ra, cũng cần có các biện pháp hỗ trợ từ chính phủ và các trường học để giảm bớt gánh nặng tài chính cho các gia đình, đảm bảo sự công bằng trong quá trình tuyển sinh.

Huyền Đức lược dịch

Nguồn: Tú, N. H., & Luu, L. A. N. (2024). IELTS as a Requirement for University Admission in Vietnam: How High School Students View the Role of IELTS Certificate. Neveléstudomány| Oktatás-Kutatás-Innováció, 12(1), 51-65. https://doi.org/10.21549/NTNY.44.2024.1.4