Suy luận toán học: Phân tích từ chương trình học và sách giáo khoa môn Toán của Ma Rốc

Nguồn: sưu tầm

Suy luận toán học (Mathematical Reasoning) là hàm ý của một tập hợp các quá trình tư duy có liên quan với nhau, bao gồm kiến ​​thức, kinh nghiệm và hoạt động trí óc. Để tìm hiểu về khía cạnh cấu trúc và quy trình của suy luận toán học, nhóm nghiên cứu sử dụng sách giáo khoa (SGK) môn toán năm thứ nhất và năm thứ hai của trường trung học Phổ thông ở Ma Rốc làm cơ sở cho nghiên cứu này. Giai đoạn phân tích trải qua 3 bước: Xác định sự tồn tại của hai khía cạnh cấu trúc và quy trình trong Suy luận toán học, kiểm tra sự tồn tại và tần suất của các quy trình này và sự chồng chéo giữa các khía cạnh đó.

Sau khi phân tích, nghiên cứu cho thấy đối với SGK năm thứ nhất, bước quy trình suy diễn chiếm ưu thế trong hình học và số học. Các khía cạnh quy trình được sử dụng nhiều nhất là chứng minh hình thức, chứng minh, so sánh, phỏng đoán và khái quát hóa. Đối với SGK năm thứ 2, bước quy trình suy diễn chiếm ưu thế nhất trong hình học và đại số/giải tích. Từ đó có thể thấy chương trình học của Ma-rốc coi trọng lý luận suy diễn hơn trong hai năm đầu trung học. Ngoài ra, việc lựa chọn sách giáo khoa ảnh hưởng đến việc thực hành suy luận toán học ở khía cạnh cấu trúc của nó, tức là có những cuốn sách giáo khoa thể hiện rõ khía cạnh này hơn khía cạnh kia và do đó nó mang lại cho học sinh nhiều cơ hội rèn luyện suy luận toán học ở cả hai khía cạnh.

Nghiên cứu đã phân tích các bộ SGK toán học ở hai năm đầu trung học để thấy sự hiện diện của từng loại khía cạnh trong chương trình học môn Toán của Ma-rốc, các nhà nghiên cứu về giáo dục toán học có thể tham khảo cách tiếp cận này để phân tích chương trình SGK môn toán ở Việt Nam.

Hồng Anh lược dịch

Nguồn: Meryem N., Said A., El M. E. K., The characterization of mathematical reasoning through an analysis of high school curricula and textbooks in Morocco (2023). https://doi.org/10.1080/2331186X.2023.2188797