Trong những năm gần đây, hiện tượng học sinh sử dụng thuốc lá điện tử ngày một gia tăng và có tác động tiêu cực đến sức khỏe, lối sống của thế hệ trẻ ở nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Theo điều tra của Tổ chức Y tế thế giới, năm 2022, tỷ lệ học sinh ở độ tuổi 13-15 sử dụng thuốc lá là 3,5% và đang có xu hướng trẻ hóa. Thuốc lá điện tử đã ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe cũng như năng lực tư duy và sự tập trung của học sinh.
Việc hút thuốc lá điện tử thường xuyên có thể khiến tế bào gốc của não bị hủy hoại, suy thoái hệ thần kinh, suy giảm trí nhớ, khả năng nhận thức và học tập giảm sút. Chính vì vậy, học sinh sử dụng thuốc lá điện tử thường có biểu hiện giảm chú ý và tập trung, khả năng đưa ra quyết định kém, thay đổi tính cách và có nhiều hành động thất thường, suy giảm nghiêm trọng khả năng học tập.
Do thuốc lá điện tử có hàm lượng Nicotine cao, nên có ảnh hưởng mạnh đến hệ thần kinh và năng lực tư duy. Khi hút thuốc gây ra sự kích thích, tăng sự tỉnh táo, giảm mệt mỏi ngắn hạn. Tuy nhiên, khi hiệu ứng này kết thúc, người hút thuốc lá điện tử sẽ cảm thấy mệt mỏi, giảm sự tập trung, có thể bị stress và lo âu… Điều này ảnh hưởng đến khả năng tập trung và tư duy dài hạn. Khi hút thuốc lá điện tử, học sinh còn gặp phải tình trạng khó tập trung vào các nhiệm vụ học tập, hay quên các nhiệm vụ học tập, khả năng tư duy, ghi nhớ thông tin, và sự linh hoạt trong tư duy của học sinh bị giảm sút.
Hơn nữa, thuốc lá điện tử còn là nguyên nhân dẫn gây mất ngủ và rối loạn giấc ngủ. Sự mệt mỏi và thiếu ngủ có thể dẫn đến sự giảm tập trung và hiệu suất trong học tập của học sinh, nó còn là nguyên nhân gây stress và lo âu, đặc biệt là khi học sinh phải đối mặt với áp lực học tập.
Như vậy, việc sử dụng thuốc lá điện tử không chỉ gây hại cho sức khỏe thể chất mà còn ảnh hưởng đến khả năng tư duy và sự tập trung học tập của học sinh. Từ đó cho thấy, công tác giáo dục về những tác hại của thuốc lá điện tử cho học sinh và khuyến khích các em có lối sống lành mạnh, tránh xa và không hút thuốc lá là quan trọng và cần thiết, góp phần làm giảm tình trạng hút thuốc lá ở học sinh.
Trương Thạo