Trong khói thuốc lá chứa hơn 7000 chất, trong đó có hàng trăm loại có hại cho sức khỏe, 70 chất gây ung thư, bao gồm chất gây nghiện và các chất gây độc, chia ra làm 4 nhóm chính:
1. Nicotine là chất gây nghiện chính trong thuốc lá, làm tăng nguy cơ phụ thuộc và ảnh hưởng đến hệ thần kinh.
2. Carbon Monnoxide (CO) cản trở quá trình trao đổi khí trong phổi và tăng nguy cơ các vấn đề về hô hấp.
3. Chất hóa học độc hại: Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs): Có trong khói thuốc lá và là chất gây ung thư mạnh mẽ; Formaldehyde: Chất gây ung thư và ảnh hưởng đến hệ thống hô hấp.
4. Kim loại nặng: Chì (Lead), Cadmium, và Nickel: Các kim loại nặng này có thể tích tụ trong cơ thể và gây hại cho nhiều hệ thống khác nhau.
Ảnh hưởng đối với sức khỏe:
Thuốc lá gây ra khoảng 25 căn bệnh khác nhau cho người hút thuốc, trong đó có nhiều bệnh nguy hiểm như ung thư, tim mạch, hô hấp và ảnh hưởng tới sức khoẻ sinh sản. Hút thuốc ở phụ nữ mang thai gây các ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe của cả bà mẹ cũng như thai nhi. Các căn bệnh chính do thuốc lá gây ra như: ung thư phổi, khí phế thũng, rụng tóc, đục nhân mắt.
Thuốc lá còn là một trong các nguyên nhân chính gây ra các bệnh không truyền nhiễm. Cụ thể, tính chung trên thế giới, thuốc lá gây ra 90% các trường hợp ung thư phổi, 75% các trường hợp phổi tắc nghẽn mạn tính và 25% các trường hợp bệnh tim thiếu máu cục bộ. Theo ước tính ở Hoa Kỳ, thuốc lá là nguyên nhân của khoảng 30% các trường hợp tử vong do bệnh ung thư. Một số ảnh hưởng chính của thuốc lá đối với sức khỏe có kể như sau:
Vấn đề hô hấp: Hút thuốc lá là nguyên nhân chính của nhiều bệnh phổi, bao gồm viêm phổi, hen suyễn và ung thư phổi. Khói thuốc lá ảnh hưởng tới người xung quanh, đặc biệt là trẻ em, phụ nữ mang thai và người già vì có thể phải đối mặt với khói thuốc lá thụ động, gây ra nhiều vấn đề sức khỏe.
Nguy cơ bệnh tim mạch: Nicotine và carbon monoxide trong khói thuốc lá tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và động mạch.
Ung thư: Hút thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu của nhiều loại ung thư, bao gồm ung thư phổi, họng, và đường ruột.
Ảnh hưởng đến thai nhi: Việc hút thuốc lá của bà mẹ mang thai hoặc ảnh hưởng của khói thuốc lá thụ động có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi và tăng nguy cơ sinh non.
Ảnh hưởng đối với môi trường:
Ô nhiễm không khí: Khói thuốc lá tạo ra khói chứa nhiều chất hóa học độc hại, góp phần vào ô nhiễm không khí.
Ô nhiễm nước: Hóa chất từ thuốc lá có thể rơi vào nguồn nước qua đường thoát nước, gây ô nhiễm nước.
Ô nhiễm đất: Các chất từ thuốc lá có thể tiếp xúc với đất và gây ô nhiễm đất, ảnh hưởng đến sự sống của vi sinh vật trong đất.
Rác thải từ điếu thuốc: Điếu thuốc bị bỏ đi một cách không cẩn thận góp phần vào vấn đề rác thải môi trường.
Một số biện pháp giảm thiểu ảnh hưởng của việc hút thuốc lá đối với sức khỏe và môi trường:
Cải thiện chế độ sống: Khuyến khích tư duy lành mạnh và giúp người hút thuốc chuyển sang lối sống không hút thuốc.
Ngoài ra, chính sách đánh thuế cao đối với sản phẩm thuốc lá có thể giúp giảm tiêu thụ thuốc lá và hỗ trợ các chương trình giảm tác hại của thuốc lá đối với cộng đồng. Cần tăng cường thông tin về ảnh hưởng của thuốc lá đối với sức khỏe và môi trường, đặc biệt là đối với người trẻ, học sinh, sinh viên.
Hút thuốc lá không chỉ là một vấn đề sức khỏe cá nhân mà còn tác động mạnh mẽ đến môi trường xung quanh. Sự ô nhiễm và tác động xã hội của thuốc lá đều đòi hỏi sự quan tâm và hành động quyết liệt từ cả cộng đồng và Chính phủ để giảm thiểu ảnh hưởng đối với sức khỏe và môi trường.
Hoàng Mai (sưu tầm, tổng hợp)