Ứng dụng công nghệ số trong công tác quản lí, kiểm tra đánh giá học sinh

Học sinh Trường THCS Lê Chân (Hải Phòng) điểm danh bằng FaceID (Ảnh: Trường THCS Lê Chân)

Tạo lập hệ sinh thái số cho dạy, học và đánh giá trong nhà trường

Trong bối cảnh giáo dục phổ thông chịu nhiều áp lực về quản lý số lượng lớn học sinh, minh bạch đánh giá và kết nối với phụ huynh, chuyển đổi số trở thành giải pháp trọng tâm. Sự chuyển biến mạnh mẽ về chính sách trong giai đoạn gần đây cũng đã tạo nền tảng để các trường đổi mới quản lý, đánh giá bằng công nghệ. Nghị quyết số 71-NQ/TW (2025) cũng tạo nền tảng pháp lý để đẩy mạnh đổi mới quản lý bằng công nghệ, thúc đẩy mô hình trường học số, lớp học thông minh và triển khai loạt ứng dụng như học bạ điện tử, điểm danh công nghệ, quản lý hồ sơ và trao đổi với phụ huynh qua hệ thống số hóa.

Nghị quyết số 57-NQ/TW (2024) cũng đặt ra yêu cầu tăng cường đầu tư, đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo đáp ứng yêu cầu phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Đây là cơ sở chính sách để các trường đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số vào kiểm tra, đánh giá xây dựng ngân hàng câu hỏi trực tuyến, phần mềm chấm điểm tự động và kiểm tra trực tuyến.

Cô và trò Trường THPT Ngô Quyền (Ninh Bình) thực hiện kiểm tra nhanh bằng Plickers (Ảnh: Nhân vật cung cấp)

Nhà trường chuyển mình mạnh mẽ trong kỷ nguyên số

Nhiều trường đã áp dụng sổ liên lạc, học bạ điện tử, điểm danh Face ID, Plickers và các hệ thống chấm điểm tự động trong dạy học và quản trị. Học bạ số trở thành “xương sống” dữ liệu, lưu trữ đầy đủ quá trình học tập, phẩm chất và năng lực của học sinh, giúp giảm ghi chép thủ công và thuận lợi cho xét tuyển, chuyển trường. Đây cũng là một ưu tiên trong chuyển đổi số của Bộ GDĐT.

Học sinh Trường THCS Lê Chân (Hải Phòng) điểm danh bằng Face ID (Ảnh: Trường THCS Lê Chân)

Sổ liên lạc điện tử trở thành kênh kết nối hiệu quả giữa giáo viên - phụ huynh - nhà trường, cho phép cập nhật điểm số, nhận xét, lịch kiểm tra theo thời gian thực, giúp tăng tính minh bạch trong đánh giá. Những năm gần đây, nhiều trường đã ứng dụng công nghệ nhận diện khuôn mặt (Face ID) hoặc quét vân tay để thực hiện điểm danh tự động, giúp tiết kiệm nhân lực, loại bỏ quy trình điển danh thủ công và tăng cường an ninh trường học. Dữ liệu chuyên cần được kết nối trực tiếp với hệ thống quản lý, giúp nhà trường nắm bắt chính xác tình hình ra - vào của học sinh.

Gần đây, các phần mềm chấm điểm tự động như phần mềm Plickers cho phép học sinh dùng điện thoại để quét mã trả lời, phù hợp cho giáo viên trong việc đánh giá thường xuyên và giúp nắm bắt mức độ hiểu bài của học sinh ngay trong lớp. Việc ứng dụng công cụ này tiếp tục số hóa quá trình đánh giá, giúp tiết kiệm thời gian, bảo đảm công bằng và tạo cơ sở dữ liệu theo dõi tiến trình học tập. 

Các hệ thống kiểm tra trực tuyến cùng ngân hàng câu hỏi chuẩn hóa đang được nhiều trường triển khai, phù hợp mục tiêu đổi mới kiểm tra, đánh giá của Chương trình giáo dục phổ thông 2018, đồng thời góp phần giảm áp lực thi cử cho học sinh. 

Chuyển đổi số giúp nhà trường giảm tải hành chính nhờ tự động hóa báo cáo, thống kê và số hóa hồ sơ, qua đó các quyết định được đưa ra dựa trên dữ liệu. Giáo viên đánh giá học sinh khách quan hơn, theo dõi tiến độ và điều chỉnh bài dạy kịp thời. Phụ huynh nắm bắt tình hình học tập của con qua thông tin cập nhật liên tục. Với học sinh, công nghệ mở rộng hình thức đánh giá, tăng tính minh bạch và giảm áp lực thi cuối kỳ.

Dù mang lại nhiều lợi ích, việc ứng dụng công nghệ trong quản lý và đánh giá vẫn bộc lộ nhiều hạn chế. Giáo viên địa lí Đoàn Thị Hòa (Trường THPT Ngô Quyền, Ninh Bình) cho biết khi dùng Plickers để kiểm tra sau bài học sẽ cho kết quả nhanh hơn nhưng học sinh cũng dễ sao chép câu trả lời của nhau, làm giảm tính khách quan. Ở góc độ quản lý, theo ghi nhận của ngành giáo dục tỉnh Nghệ An sổ liên lạc điện tử được đánh giá cao về bảo mật và cá nhân hóa dữ liệu, đồng thời hoạt động ổn định ngay cả khi mạng xã hội gặp sự cố. Tuy vậy, nhiều phụ huynh phản ánh sổ liên lạc điện tử chưa sát nhu cầu, khi ứng dụng chủ yếu cho phép xem điểm, trong khi các tính năng tương tác hai chiều và thông báo quan trọng lại chưa được khai thác đúng mức. 

Ngoài các yếu tố khách quan, nhiều hạn chế khác cũng cản trở việc ứng dụng công nghệ trong nhà trường: hạ tầng số ở vùng khó khăn còn yếu, thiếu thiết bị và đường truyền; năng lực số của giáo viên chưa đồng đều; và vấn đề bảo mật dữ liệu học sinh vẫn tiềm ẩn rủi ro khi thông tin nhạy cảm được số hóa nhưng chưa có quy trình bảo vệ đủ chặt chẽ.

Trong bối cảnh ngành giáo dục đẩy mạnh chuyển đổi số, quản lý và đánh giá bằng công nghệ đang trở thành xu thế chủ đạo, hướng tới hệ thống vận hành dựa trên dữ liệu lớn để hỗ trợ ra quyết định chính xác, thời gian thực. Để đạt mục tiêu này, các trường cần đầu tư hạ tầng, Bộ GD&ĐT hoàn thiện khung pháp lý, và giáo viên được bồi dưỡng năng lực số. Khi các yếu tố đồng bộ, công nghệ sẽ không chỉ là công cụ hỗ trợ mà trở thành nền tảng của một nền giáo dục hiện đại, minh bạch và hướng tới sự tiến bộ của từng học sinh.

Bảo Ngọc, Hà Giang

Tài liệu tham khảo

Bộ Chính trị (2025), Nghị quyết số 71-NQ/TW về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.

https://tulieuvankien.dangcongsan.vn/he-thong-van-ban/van-ban-cua-dang/nghi-quyet-so-71-nqtw-ngay-2282025-cua-bo-chinh-tri-ve-dot-pha-phat-trien-giao-duc-va-dao-tao-11771

Bộ Chính trị (2024). Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia

https://tulieuvankien.dangcongsan.vn/he-thong-van-ban/van-ban-cua-dang/nghi-quyet-so-57-nqtw-ngay-22122024-cua-bo-chinh-tri-ve-dot-pha-phat-trien-khoa-hoc-cong-nghe-doi-moi-sang-tao-va-chuyen-11162

Bộ GDDT (2020). Kế hoạch 1374/KH-BGDĐT thực hiện Phong trào thi đua “Đổi mới, sáng tạo trong quản lý, giảng dạy và học tập” ngành Giáo dục giai đoạn 2020-2025

https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Giao-duc/Ke-hoach-1374-KH-BGDDT-2020-Phong-trao-thi-dua-Doi-moi-sang-tao-trong-giang-day-va-hoc-tap-456711.aspx

Báo và Phát thanh, Truyền hình Nghệ An. Sổ liên lạc điện tử: Nhiều tính năng chưa được khai thác. https://baonghean.vn/so-lien-lac-dien-tu-nhieu-tinh-nang-chua-duoc-khai-thac-10308703.html