
Giáo viên tại huyện Minh Long (Quảng Ngãi) đang trò chuyện cùng học trò của mình để em đến lớp học. (Ảnh: Nguyễn Trang)
Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I từ năm 2021 đến năm 2025 là một trong những chương trình trọng điểm của Chính phủ với nhiều mục tiêu cụ thể, trong đó có phát triển giáo dục đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại các địa phương vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn. Tuy nhiên, để triển khai hiệu quả trong thực tiễn không phải là câu chuyện đơn giản và dễ dàng. Quá trình này đòi hỏi từng thầy cô giáo vận dụng sự hỗ trợ của chính sách, cùng với tâm huyết và trách nhiệm, phải nâng cao năng lực tuyên truyền, vận động học sinh các trường, điểm trường phổ thông dân tộc nội trú, bán trú ra lớp.
Bước vào năm học mới 2024 - 2025, nhiều phụ huynh ở các xã lân cận với xã Sơn Mùa, huyện miền núi Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi vui mừng khi Trường Phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học và Trung học cơ sở Đinh Thanh Kháng được đầu tư xây dựng thêm dãy phòng học và khu bán trú cho học sinh. Vậy là năm học mới này, nhiều học sinh người dân tộc thiểu số nhà ở xa được vào nội trú tại ngôi trường khang trang, đầy đủ, không còn phải đi học xa như trước đây. Bà Đinh Thị Hinh, nhà ở xã Sơn Mùa, huyện miền núi Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi bày tỏ: “Tôi thấy ở đây trường lớp rất khang trang. Con cháu được học hành đàng hoàng ở ngôi trường mới. Bà con ở đây cảm thấy rất là vui và phấn khởi”.
Bà Đoàn Thị Bích Nguyệt, Phó hiệu trưởng Trường Phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học và Trung học cơ sở Đinh Thanh Kháng cho biết, Trường Phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học và Trung học cơ sở Đinh Thanh Kháng, huyện Sơn Tây được đầu tư xây dựng thêm 9 phòng học, 12 phòng ở bán trú cho học sinh và giáo viên. Cơ sở vật chất được đầu tư mới này giúp xóa 3 điểm trường lẻ, các em học sinh về tập trung tại điểm trường này. Năm học mới này, nhà trường có 23 lớp với hơn 650 em học sinh; trong đó 400 em học sinh Tiểu học, còn lại là Trung học sơ sở; số học sinh ở lại bán trú là 120 em. “Nhà trường rất vui, thầy cô và phụ huynh, học sinh rất là phấn khởi được học và ở trong một môi trường khang trang và đầy đủ tiên nghi cho các em trong năm học này. Quyết tâm của nhà trường năm nay là đưa các em về ở một chỗ để nâng cao chất lượng giáo dục và tổ chức được nhiều hoạt động tập thể, hoạt động vui chơi giải trí cho các em”, cô Đoàn Thị Bích Nguyệt chia sẻ.
Vượt suối, băng rừng, leo dốc… là cung đường quen thuộc mà các thầy cô giáo ở huyện Minh Long, Quảng Ngãi phải đi qua để đến được nhà học sinh của mình. Thấu hiểu điều đó, chẳng ngại đường xa, chẳng ngại gian khó, các thầy cô vẫn kiên trì đến từng nhà học sinh. Đây cũng là hành trình giúp các thầy cô gần hơn, hiểu hơn và chia sẻ hơn về hoàn cảnh của mỗi học trò. Cô Phạm Thị Thúy Hà, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Long Sơn cho biết, nhà trường phối hợp với chính quyền địa phương thông báo đến các bậc phụ huynh chuẩn bị cho con em trở lại trường và cùng tham gia vận động học sinh ra lớp. Với quyết tâm đưa học sinh trở lại trường đầy đủ, nhiều thầy cô giáo đã không quản ngại khó khăn, với tinh thần tất cả vì học sinh thân yêu.
Trưởng Phòng Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) huyện Minh Long Nguyễn Thị Thu Hiền cho biết, năm học 2024 - 2025, toàn huyện Minh Long có trên 4.600 học sinh, hầu hết là học sinh đồng bào Hrê. Đến nay, tỷ lệ ra lớp tương đối đầy đủ, số học sinh còn lại chưa ra lớp, các thầy cô giáo sẽ tiếp tục đến từng nhà vận động. “Để đảm bảo tỉ lệ học sinh ra lớp năm học 2024-2025. Ngay từ đầu tháng 8, các giáo viên phải đến tận nhà học sinh vận động các em ra lớp. Đồng thời, nắm bắt học sinh, nếu em nào khó khăn, nhà trường sẽ có biện pháp hỗ trợ. Với sự quan tâm, yêu thương đối với học sinh người dân tộc thiểu số, các thầy, cô cắm bản vẫn từng ngày nỗ lực vượt qua gian khó, mang cái chữ đến với đồng bào”, bà Hiền cho biết thêm.
Tại huyện miền núi Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi, năm học này có 47 trường học với khoảng 16 ngàn học sinh. Huyện này có 1 trường dân tộc nội trú và 3 trưởng phổ thông dân tộc bán trú. Để chuẩn bị cho năm học mới, phòng GDĐT huyện phối hợp các xã, thị trấn rà soát cơ sở vật chất, thiết bị dạy học, sách giáo khoa. Các trường tổ chức vệ sinh trường, lớp học, công trình nhà vệ sinh, đảm bảo khuôn viên, cảnh quan xanh, sạch, đẹp, an toàn, thân thiện... Bà Đinh Thị Ái Ly, Phó trưởng phòng phụ trách Phòng GDĐT huyện miền núi Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi cho biết: Huyện ưu tiên nguồn lực để sửa chữa, khắc phục những tồn tại về cơ sở hạ tầng, đảm bảo điều kiện tốt nhất đón các em học sinh: “Phòng GDĐT tham mưu cho huyện bổ sung kinh phí sửa chữa cơ sở vật chất, như là chuẩn bị trang thiết bị, đồ dùng dạy học theo chương trình mới. Về cơ sở vật chất hàng năm cũng tham mưu UBND huyện bổ sung kinh phí để sửa chữa. Ưu tiên đối với trường mà phòng học không đảm bảo an toàn cho học sinh sẽ ưu tiên sửa chữa”.
Tại tỉnh Quảng Ngãi, năm học này toàn tỉnh đón gần 287.000 học sinh, học viên. Năm học 2024-2025, tỉnh Quảng Ngãi bố trí từ nguồn vốn sự nghiệp giáo dục cấp tỉnh 30 tỷ đồng để ngành GDĐT tỉnh sửa chữa cơ sở vật chất 39 đơn vị trực thuộc. Đối với các huyện miền núi, hiện nay 100% trường Tiểu học tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số đã xây dựng mô hình về tăng cường tiếng Việt cho học sinh dân tộc thiểu số như: xây dựng thư viện thân thiện, thư viện xanh, thư viện di động, góc tăng cường tiếng Việt... Từ đó, tạo sân chơi, môi trường học tập lành mạnh, thân thiện phát huy được sự tự tin, tính sáng tạo của các em trong quá trình học tập, giúp các em từng bước tích lũy vốn tiếng Việt, rèn kỹ năng giao tiếp, kỹ năng sống,... Hiện, 100% trẻ em 5 tuổi người dân tộc thiểu số đều học các lớp chuẩn bị tiếng Việt trước khi bước vào lớp 1. Ông Nguyễn Ngọc Thái, Giám đốc Sở GDĐT tỉnh Quảng Ngãi cho biết: “Được sự quan tâm của Tỉnh ủy, UBND tỉnh thì đến giờ này cơ bản cơ sở vật chất của ngành GDĐT cơ bản đáp ứng được. Một số công trình còn đang sửa chữa nâng cấp dở dang tiếp tục hoàn thiện. Hiện nay, Sở GDĐT đang phối hợp các huyện khảo sát để trình cấp thẩm quyền đưa vào kế hoạch đầu tư công trung hạn 2026-2030 để triển khai xây dựng cơ sở vật chất. Các dự án đầu tư công trung hạn thì bây giờ ưu tiên cho các trường ở khu vực miền núi”.
Minh Phong