Bồi dưỡng, nâng chất đội ngũ cán bộ, giáo viên – Yếu tố then chốt cải thiện chất lượng giáo dục dân tộc thiểu số tỉnh Đắk Lắk

Tháng 8/2023, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) kiểm tra, công nhận tỉnh Đắk Lắk đạt chuẩn xóa mù chữ mức độ 1

 Nỗ lực mở rộng cơ hội học tập cho học sinh dân tộc thiểu số

Sở Giáo dục và Đào tạo (GDĐT)  Đắk Lắk đã chỉ đạo hệ thống cơ sở giáo dục phối hợp giữa nhà trường - chính quyền - gia đình và cộng đồng để huy động học sinh ra lớp, giảm tỷ lệ bỏ học, nâng cao chất lượng giáo dục. Công tác rà soát, cập nhật dữ liệu phổ cập được thực hiện thường xuyên, gắn với việc củng cố hoạt động của các Trung tâm học tập cộng đồng cấp xã nhằm duy trì bền vững kết quả xóa mù chữ và PCGD.

Đáng chú ý, tỉnh chú trọng nâng cao chất lượng đội ngũ quản lý, giáo viên tại các trường phổ thông dân tộc nội trú, bán trú và trường có học sinh bán trú. Đây là yếu tố then chốt để cải thiện chất lượng giảng dạy, đặc biệt trong bối cảnh thực hiện các chương trình tăng cường tiếng Việt cho trẻ mầm non, tiểu học vùng dân tộc thiểu số. Trong nội dung Tiểu dự án 1 gồm đổi mới hoạt động, củng cố phát triển các trường phổ thông dân tộc nội trú, trường phổ thông dân tộc bán trú, trường phổ thông có học sinh ở bán trú và xóa mù chữ cho người dân vùng đồng bào DTTS. Theo đó, để triển khai hiệu quả công tác PCGD và XMC, hằng năm, Sở GDĐT tỉnh Đắk Lắk đã chỉ đạo các cơ sở giáo dục phối hợp chặt chẽ giữa các cấp học, giữa nhà trường với các cấp ủy, chính quyền địa phương và các tổ chức xã hội, gia đình học sinh trên từng địa bàn dân cư để huy động trẻ trong độ tuổi ra lớp, giảm tỷ lệ học sinh bỏ học; các cơ sở giáo dục kịp thời lập danh sách học sinh bỏ học hoặc có nguy cơ bỏ học về UBND xã. Đồng thời, chỉ đạo các cơ sở giáo dục phối hợp chặt chẽ với gia đình học sinh, có biện pháp tích cực để hạn chế học sinh lưu ban, bỏ học, nâng cao hiệu quả đào tạo. Đối với Trung tâm học tập cộng đồng cấp xã phải sắp xếp, bố trí cơ sở vật chất, thiết bị dạy học, tổ chức thực hiện công tác xóa mù chữ và tiếp tục giáo dục sau khi biết chữ, củng cố chất lượng PCGD - XMC; giáo viên các trường mầm non, tiểu học và trung học cơ sở tích cực tham gia, theo dõi công tác phổ cập giáo dục, xóa mù chữ trên các địa bàn đã phân công.

Nhờ đó, công tác PCGD - XMC trên địa bàn tỉnh đạt được nhiều kết quả tích cực. Ghi nhận tại huyện Krông Búk cho thấy, những năm qua ngành giáo dục huyện Krông Búk đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm duy trì, nâng cao chất lượng phổ cập ở các cấp học. Tại Trường Mầm non Sơn Ca (xã Cư Pơng) tiếp nhận trẻ của 5 buôn: Cư Bang, Cư Juôt, Adrơng Điết, Ayun Ea Liăng, Adrơng Ea Kram… Đây là những buôn khó khăn của xã, giao thông đi lại không thuận lợi, nhiều gia đình sống ở rẫy, nhưng trường luôn là điểm sáng trong công tác duy trì tỷ lệ 100% trẻ 5 tuổi ra lớp. Để đạt kết quả này, hằng năm nhà trường phối hợp với thành viên Ban Chỉ đạo PCGD xã rà soát danh sách trẻ trong độ tuổi đến trường ở các buôn để duy trì hiệu quả kết quả PCGD mầm non cho trẻ 5 tuổi, cũng như hoàn thành các nhiệm vụ trọng tâm mỗi năm học đề ra.

Cô Dương Thị Sen, Phó Hiệu trưởng nhà trường cho biết, vào đầu năm học, trẻ vắng khá nhiều, sau giờ trả trẻ mỗi ngày, giáo viên đến tận nhà vận động phụ huynh đưa con tới trường. Đối với trẻ 5 tuổi sinh sống tại địa phương nhưng phụ huynh đăng ký học nơi khác vẫn được nhà trường bổ sung trong danh sách phổ cập, sau đó tiến hành xác minh nhằm đảm bảo 100% trẻ 5 tuổi được ra lớp. Đối với bậc tiểu học, công tác PCGD đúng độ tuổi cũng được các trường triển khai có hiệu quả, như: tổ chức dạy học 2 buổi/ngày; tăng thời lượng dạy học, dạy phụ đạo cho học sinh dân tộc thiểu số yếu tiếng Việt; vận động học sinh ra lớp, duy trì sĩ số; nâng cao trách nhiệm xã hội trong việc đưa trẻ đến trường… Nhờ đó, số trẻ 6 tuổi được huy động vào lớp 1 đạt 100%; có 89,46% trẻ 11 tuổi và hơn 95,67% trẻ đến 14 tuổi hoàn thành chương trình tiểu học. Đặc biệt, 46 trẻ khuyết tật (100%) trong độ tuổi có khả năng học tập được tiếp cận giáo dục…

Tương tự, tại huyện Krông Năng, công tác PCGD cũng được quan tâm triển khai thực hiện hiệu quả. Toàn huyện hiện có 20 trường mầm non (5.995 học sinh); 23 trường tiểu học (13.408 học sinh); 16 trường THCS (9.177 học sinh); 4 trường THPT (4.551 học sinh); 2 cơ sở giáo dục nghề nghiệp (462 học sinh). Đến nay, huyện đã hoàn thành chương trình PCGD và XMC các bậc học. Cùng với đó, công tác hướng nghiệp và đào tạo nghề cho học sinh sau THCS và THPT được quan tâm, chất lượng lao động sau học nghề đáp ứng được nhu cầu sử dụng lao động của nhà tuyển dụng... Toàn huyện hiện có 12/12 trung tâm học tập cộng đồng tại các xã, thị trấn đã đi vào hoạt động. Huyện đã phối hợp với các cơ sở dạy nghề mở nhiều lớp dạy nghề cho 2.112 lao động, trong đó, lao động dân tộc thiểu số là 1.819 người…

Tính đến nay, 100% các huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh Đăk Lăk giữ vững kết quả xóa mù chữ, phổ cập giáo dục tiểu học và phổ cập giáo dục trung học cơ sở.

Đánh giá về công tác giáo dục đào tạo của tỉnh, trong đó có nhiệm vụ phổ cập giáo dục, bà H’Yim Kđoh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk cho biết: Những năm qua, quy mô học sinh, các loại hình trường lớp tại Đắk Lắk phát triển ổn định, đa dạng, phù hợp với điều kiện thực tế của các địa phương, tạo điều kiện thuận lợi và cơ hội học tập cho người dân, góp phần nâng cao dân trí, đào tạo nguồn nhân lực cho các tỉnh trong vùng. Về công tác xóa mù chữ và phổ cập giáo dục, tỉnh Đắk Lắk đã cơ bản hoàn thành kế hoạch đề ra. Tính đến nay, 100% các huyện, thị xã, thành phố giữ vững kết quả xóa mù chữ, phổ cập giáo dục tiểu học và phổ cập giáo dục trung học cơ sở. Đảm bảo trên 90% số người biết chữ tiếp tục học tập và không mù chữ trở lại, giữ vững 100% huyện, thị xã, thành phố đạt chuẩn phổ cập giáo dục, xoá mù chữ. Theo đó, chất lượng giáo dục từ mầm non đến phổ thông từng bước được nâng lên, khoảng cách chất lượng giáo dục giữa vùng thuận lợi và vùng khó khăn từng bước được rút ngắn. Tại thời điểm năm học 2024 - 2025, toàn tỉnh Đắk Lắk hiện có khoảng 172.000 học sinh người đồng bào dân tộc thiểu số chiếm tỷ lệ 36,05%, có 17 trường nội trú, 6 trường bán trú. Giáo dục dân tộc được quan tâm từ chế độ chính sách đến việc nâng cao chất lượng giáo dục đã góp phần tạo điều kiện cho học sinh người dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh được học tập một cách tốt nhất.

Trong năm học 2024 -2025, ngành giáo dục tỉnh Đăk Lăk đề ra mục tiêu đảm bảo công bằng trong tiếp cận giáo dục cho mọi đối tượng. Trong đó, quan tâm đến đối tượng học sinh dân tộc thiểu số, học sinh khuyết tật, học sinh có hoàn cảnh khó khăn. Để đạt được mục tiêu này, ngành giáo dục tỉnh Đăk Lăk tiếp tục đẩy mạnh triển khai thực hiện Đề án “Tăng cường tiếng Việt cho trẻ mầm non và học sinh tiểu học vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2016-2020, định hướng đến năm 2025”; nghiên cứu ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Đề án “Tăng cường tiếng Việt cho trẻ mầm non và học sinh tiểu học vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2025-2030” và Kế hoạch triển khai Chương trình nâng cao chất lượng dạy học các môn tiếng dân tộc thiểu số trong chương trình giáo dục phổ thông giai đoạn 2021-2030.

Ngành Giáo dục của tỉnh Đăk Lăk cũng ưu tiên nguồn lực đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị dạy học cho các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục thường xuyên ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa. Đồng thời, nghiên cứu, tham mưu triển khai Quy hoạch hệ thống cơ sở giáo dục chuyên biệt đối với người khuyết tật… Từ đó, từng bước nâng cao chất lượng nguồn nhân lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số, miền núi, vùng kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn của tỉnh.

Với cách tiếp cận đồng bộ, kết hợp chính sách – nguồn lực – đội ngũ, tỉnh Đắk Lắk đang từng bước củng cố vững chắc nền tảng giáo dục cơ sở, xóa mù chữ, phổ cập giáo dục và mở rộng cơ hội học tập cho học sinh vùng dân tộc thiểu số. Đây không chỉ là mục tiêu trước mắt, mà còn là chiến lược phát triển bền vững, bảo đảm công bằng giáo dục và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực vùng miền núi trong giai đoạn tới.

Phương Trang – Trịnh Thu