Tăng cường tuyên truyền, phổ biến pháp luật trong học đường

Hội thi Vẽ tranh hưởng ứng ngày Pháp luật Việt Nam của trường THCS Lương Thế Vinh (Cần Thơ) (Ảnh: Trường THCS Lương Thế Vinh)

Giáo dục pháp luật - nhiệm vụ thường xuyên trong xây dựng công dân học đường

Ngày 9/11 - Ngày Pháp luật Việt Nam là dịp để toàn xã hội nhìn lại và khẳng định vai trò của pháp luật trong đời sống. Đây cũng là dịp các cơ sở giáo dục tổ chức nhiều hoạt động hưởng ứng, nhằm khơi dậy tinh thần học tập, tìm hiểu pháp luật và bồi dưỡng ý thức tôn trọng, chấp hành pháp luật trong môi trường học đường.

Trong Chương trình “Tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống và khơi dậy khát vọng cống hiến cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng giai đoạn 2021-2030” (phê duyệt ở Quyết định 1895/QĐ-TTg) của Thủ tướng Chính phủ và Công văn 4820/BGDĐT-HSSV hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 2025-2026 đã xác định công tác giáo dục pháp luật là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của ngành giáo dục, song hành cùng công tác chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống, văn hóa học đường và an toàn trường học.

Vừa qua, ngày 30/10 Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) đã tổ chức Hội nghị phổ biến, quán triệt và triển khai các chủ trương, đường lối của Đảng, các văn bản quy phạm pháp luật về nhiệm vụ giáo dục chính trị và công tác học sinh, sinh viên, nhằm cụ thể hóa các định hướng trên trong từng cơ sở giáo dục. Tại hội nghị cũng nhấn mạnh, giáo dục pháp luật không chỉ dừng lại ở môn Giáo dục Kinh tế và Pháp luật, mà cần trở thành nhiệm vụ thường xuyên trong xây dựng văn hóa học đường. Nội dung giảng dạy cần đổi mới theo hướng gần gũi, hấp dẫn, gắn với thực tiễn, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số và truyền thông tích cực để lan tỏa giá trị nhân văn, giúp học sinh hình thành ý thức tôn trọng pháp luật, nhận diện hành vi vi phạm, tránh xa tệ nạn và góp phần xây dựng môi trường học đường an toàn.

Đổi mới nội dung và phương pháp giáo dục pháp luật trong trường học

Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong học đường những năm qua đã có nhiều chuyển biến tích cực. Các trường phổ thông, đại học hiện nay đã lồng ghép giáo dục pháp luật vào các hoạt động như tuần lễ sinh hoạt công dân, hoạt động ngoại khóa, tuyên truyền chuyên đề hoặc hoạt động trải nghiệm, thực tế, hướng nghiệp.

Tuy nhiên, một số cơ sở giáo dục vẫn tuyên truyền mang tính hình thức, nội dung chưa sáng tạo, thiếu tính liên tục. Học sinh tham gia thụ động, trong khi giáo viên còn lúng túng trong việc gắn kiến thức pháp luật với thực tế đời sống học đường. Để khắc phục tình trạng này, nhiều địa phương đã triển khai mô hình mới, sinh động hơn.

Hoạt động “Phiên tòa giả định” tại Trường THPT Trần Phú (TP. Đà Nẵng) (Ảnh: Trường THPT Trần Phú)

Tại Trường THPT Trần Phú (TP. Đà Nẵng), hoạt động “Phiên tòa giả định” được tổ chức định kỳ với sự phối hợp của Chi đoàn Viện Kiểm sát, Chi đoàn Tòa án nhân dân thành phố, nhằm tuyên truyền pháp luật hình sự, đặc biệt về phòng chống bạo lực học đường. Với hình thức trực quan, chương trình giúp học sinh hiểu rõ hậu quả pháp lý của hành vi vi phạm, nâng cao ý thức “Sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật”.

Trường THCS Lương Thế Vinh (Cần Thơ) cũng tổ chức chuỗi hoạt động với nhiều hình thức sáng tạo như tổ chức hội thi tìm hiểu pháp luật cho giáo viên, hội thi vẽ tranh, truyền thông chuyên đề về quyền, bổn phận và kỹ năng tự bảo vệ để hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam. Các hoạt động này đều hướng tới xây dựng môi trường học đường an toàn, hiểu biết và tôn trọng pháp luật, giúp học sinh nhận thức rõ hơn về bạo lực học đường và tệ nạn xã hội.

Truyền thông chuyên đề Tìm hiểu pháp luật của Trường THCS Lương Thế Vinh (Cần Thơ) (Ảnh: Trường THCS Lương Thế Vinh)

Bên cạnh đó, nhiều trường đã ứng dụng công nghệ số trong giáo dục pháp luật, giúp giáo viên và học sinh học luật qua thực tiễn, dễ hiểu và dễ vận dụng. Nhờ cách làm linh hoạt, môi trường học tập trở nên an toàn hơn, học sinh tự giác chấp hành nội quy, số vụ vi phạm giảm rõ rệt. Đó là minh chứng cho hiệu quả của việc đưa giáo dục pháp luật vào đời sống học đường một cách thực chất.

Để giáo dục pháp luật trong học đường trở thành nền tảng của văn hóa tuân thủ, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và xã hội. Đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý phải được bồi dưỡng kỹ năng truyền pháp luật học đường. Mỗi trường cần xây dựng môi trường học đường an toàn, với quy chế rõ ràng để duy trì kỷ cương và thống nhất trong giáo dục học sinh. Ngoài ra, cần bảo đảm công bằng trong tiếp cận pháp luật cho học sinh vùng sâu, vùng xa, dân tộc thiểu số, Nhà nước nên đầu tư ngân sách, khuyến khích tạo điều kiện để mọi học sinh đều được học tập bình đẳng và hiệu quả.

Phát biểu tại hội nghị, ông Hoàng Đức Minh, Vụ trưởng Vụ Học sinh, Sinh viên nhấn mạnh: Đảng và Nhà nước đặc biệt quan tâm đến công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống cho thế hệ trẻ. Vì vậy, các cơ sở giáo dục cần tăng cường hơn nữa trách nhiệm với học sinh, sinh viên, phát huy vai trò của đội ngũ thầy cô, cán bộ quản lý và các sở GDĐT trong việc bảo đảm môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh. 

Giáo dục pháp luật trong học đường là chiến lược xây dựng con người Việt Nam thời đại mới. Khi học sinh hiểu, sống và tôn trọng pháp luật, xã hội sẽ hình thành văn hóa pháp quyền vững chắc, góp phần xây dựng môi trường sống có kỷ cương bền vững.

Bảo Ngọc, Hà Giang

Tài liệu tham khảo

Bộ GDĐT (2025). Phổ biến, quán triệt nhiệm vụ giáo dục chính trị và công tác học sinh, sinh viên

https://moet.gov.vn/chuyen-de-giao-duc-va-dao-tao/giao-duc-chinh-tri-va-cong-tac-hoc-sinh-sinh-vien/pho-bien-quan-triet-nhiem-vu-giao-duc-chinh-tri-va-cong-tac-hoc-sinh-sinh-vien.html?categoryId=15165243