Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên vùng Dân tộc thiểu số là ưu tiên hàng đầu tại An Giang

Học sinh Trường Phổ thông Dân tộc Nội trú THCS Tri Tôn, An Giang trong lễ khai giảng năm học mới (Ảnh: GDTĐ)

Xây dựng đội ngũ trở thành ưu tiên hàng đầu trong bối cảnh mới

An Giang là tỉnh biên giới có đông đồng bào Khmer, Chăm, Hoa sinh sống. Địa bàn vùng dân tộc thiểu số (DTTS), miền núi chiếm diện tích rộng, điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn. Các trường phổ thông dân tộc nội trú (PTDTNT), phổ thông dân tộc bán trú (PTDTBT) được xác định là nơi “gieo chữ, giữ người”, đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao dân trí, tạo nguồn nhân lực trẻ cho địa phương. Trong bối cảnh đổi mới giáo dục, đặc biệt là triển khai Nghị quyết 71-NQ/TW, việc xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên đáp ứng yêu cầu mới trở thành ưu tiên hàng đầu.

Tính đến năm học 2024–2025, toàn tỉnh An Giang có 09 trường PTDTNT với hơn 3.100 học sinh, tất cả đều đạt chuẩn quốc gia. Đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên cơ bản đạt chuẩn, nhiều người trên chuẩn, 100% giáo viên được tập huấn chương trình GDPT 2018. Đáng chú ý, tại một số trường, trên 50% giáo viên là người dân tộc Khmer hoặc Chăm, tạo thuận lợi trong giao tiếp, quản lý và giảng dạy.

 Buổi ngoại khóa của trường PTDTNT - THCS Nguyễn Tri Tôn

Trong giai đoạn 2021–2025, tỉnh đã tổ chức hàng trăm lượt bồi dưỡng cán bộ quản lý, giáo viên với các nội dung: quản trị nhà trường, đổi mới phương pháp, ứng dụng CNTT, kỹ năng quản lý học sinh nội trú. Nhờ đó, chất lượng giáo dục được nâng lên rõ rệt: 100% học sinh tốt nghiệp THCS và THPT, tỷ lệ học lực khá - tốt ở bậc THPT gần 80%, ở THCS đạt 70%, cao hơn mặt bằng chung toàn tỉnh.

Ngành Giáo dục An Giang cũng xác định đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên chính là yếu tố quyết định chất lượng giáo dục. Bồi dưỡng, đào tạo thường xuyên, gắn với đặc thù vùng dân tộc, là cách để nâng cao năng lực giảng dạy, quản lý, đồng thời tạo niềm tin cho phụ huynh, học sinh.

Cơ sở vật chất và chính sách hỗ trợ

Nhờ nguồn vốn từ chương trình mục tiêu quốc gia, nhiều trường được sửa chữa, nâng cấp cơ sở vật chất. Tuy vậy, thiết bị dạy học mới chỉ đáp ứng khoảng 70% nhu cầu; nhiều nơi vẫn thiếu phòng ở nội trú, công trình nước sạch, nhà vệ sinh, nhà công vụ cho giáo viên.

Cán bộ, giáo viên được hưởng phụ cấp ưu đãi 70% và phụ cấp trách nhiệm theo quy định; giáo viên dạy tiếng DTTS được hưởng thêm phụ cấp 50%. Học sinh các trường PTDTNT được miễn học phí, cấp học bổng chính sách, hỗ trợ hiện vật, học phẩm, tiền tàu xe, chăm sóc y tế và cấp bảo hiểm đầy đủ.

Thuận lợi lớn nhất là mạng lưới trường lớp vùng dân tộc được quy hoạch hợp lý, đội ngũ giáo viên đạt chuẩn, chính sách hỗ trợ được thực hiện đầy đủ và kịp thời. Chất lượng giáo dục ổn định ở mức cao, tỷ lệ tốt nghiệp THCS, THPT luôn đạt 100%, nhiều trường dẫn đầu trong toàn tỉnh. Đây là nền tảng vững chắc để An Giang tiếp tục phát triển giáo dục vùng khó.

Tuy nhiên, khó khăn cũng không ít: địa bàn tuyển sinh ngày càng thu hẹp, nhiều học sinh dân tộc khó thích nghi môi trường nội trú, cơ sở vật chất còn thiếu thốn, thiết bị dạy học chưa đồng bộ. Đội ngũ giáo viên thiếu nhân lực dạy tiếng Khmer, nhân viên y tế và quản sinh nội trú chưa đáp ứng nhu cầu. Việc triển khai giáo dục đặc thù gặp khó khăn do thiếu tài liệu, thiếu giáo viên am hiểu văn hóa dân tộc và kinh phí hạn chế. Đây là những thách thức cần giải quyết để phát triển bền vững.

Giải pháp trọng tâm: Nâng cao đời sống đội ngũ

Để khắc phục những khó khăn, An Giang đề ra nhiều giải pháp trọng tâm. Trước hết là bổ sung nguồn lực tài chính, kiến nghị Trung ương tăng kinh phí giai đoạn 2026–2030 để xây dựng thêm phòng học, ký túc xá, mua sắm thiết bị dạy học và biên soạn tài liệu giáo dục đặc thù. Song song, tỉnh sẽ tăng cường đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ, nhất là giáo viên dạy tiếng Khmer, giáo viên giảng dạy môn học tích hợp theo chương trình mới.

Bên cạnh đó, cần có cơ chế thu hút, giữ chân giáo viên giỏi về công tác tại vùng dân tộc, ưu tiên tuyển dụng giáo viên bản địa, bảo đảm chế độ đãi ngộ thỏa đáng. Với học sinh, tỉnh chú trọng hỗ trợ ngôn ngữ qua các lớp bổ trợ tiếng Việt, tăng cường ngoại khóa, mở rộng học bổng cho học sinh khó khăn. Đồng thời, phát huy vai trò cộng đồng, già làng, nghệ nhân trong việc truyền dạy văn hóa dân tộc, kết nối nhà trường với đời sống xã hội.

Một trong những giải pháp quan trọng là quan tâm đời sống, chế độ cho giáo viên. Khi thầy cô yên tâm công tác thì mới toàn tâm toàn ý gắn bó với học trò, mới có thể nâng cao chất lượng giáo dục cho con em đồng bào.

Việc chú trọng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên vùng DTTS, miền núi không chỉ giải quyết bài toán trước mắt mà còn mang ý nghĩa chiến lược lâu dài. Đây là chìa khóa để An Giang phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, bảo tồn bản sắc văn hóa, nâng cao dân trí và tạo động lực cho phát triển kinh tế – xã hội. Với sự quan tâm của Trung ương, sự quyết tâm của tỉnh và nỗ lực của đội ngũ nhà giáo, tin rằng giáo dục vùng dân tộc thiểu số An Giang sẽ tiếp tục đạt được nhiều thành tựu, đóng góp tích cực cho sự phát triển bền vững và hội nhập.

Trịnh Thu