Giáo dục phổ thông đổi mới mạnh mẽ trong năm học 2025-2026

Ảnh minh hoạ

Học 2 buổi/ngày: Hướng tới phát triển toàn diện

Năm học 2025-2026, các địa phương sẽ chính thức triển khai mô hình học 2 buổi/ngày. Buổi sáng dành cho chương trình chính khoá; buổi chiều tổ chức các hoạt động bổ trợ như bồi dưỡng, phụ đạo, rèn kỹ năng sống, ngoại ngữ, STEM/ STEAM, nghệ thuật, thể chất, hướng nghiệp, trí tuệ nhân tạo.

Điểm mới là Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) đã ban hành văn bản hướng dẫn, nhấn mạnh nguyên tắc không gây quá tải, phù hợp với tâm lý học sinh, đồng thời khuyến khích mời chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ, huấn luyện viên tham gia giảng dạy, bảo đảm công khai, minh bạch, hiệu quả; văn bản là cơ sở để huy động nguồn lực xã hội, người giỏi ngoài vào lực lượng nhà giáo, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Mô hình học này đang khắc phục tình trạng học thêm tràn lan, giúp học sinh phát triển năng lực cá nhân, kỹ năng mềm.

Ngoại ngữ và AI: Chuẩn bị cho công dân toàn cầu

Năm 2025, Bộ GDĐT đã hoàn thiện và trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án quốc gia từng bước đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học giai đoạn 2025-2035, tầm nhìn đến năm 2045. Kết quả tổng kết Đề án Ngoại ngữ 2017-2025 cho thấy: tỷ lệ giáo viên ngoại ngữ đạt chuẩn đã tăng từ 66% năm 2018 lên 88% năm 2025, 99% học sinh phổ thông học tiếng Anh hệ 10 năm, số học sinh đạt chứng chỉ quốc tế ngày càng cao.

Ngoài tiếng Anh, nhiều trường cũng mở rộng dạy tiếng Trung, Nhật, Hàn, Pháp… đáp ứng nhu cầu hội nhập. Đặc biệt, Bộ GDĐT đang xây dựng báo cáo phương án đào tạo ngoại ngữ tại khu vực biên giới, tăng cường giao lưu nhân dân với các nước láng giềng - một hướng đi thiết thực để ngoại ngữ không chỉ là công cụ học thuật mà còn gắn với đời sống cộng đồng.

Song song với đó, Bộ cũng đã ban hành Kế hoạch xây dựng Khung Chương trình giáo dục trí tuệ nhân tạo (AI) cho học sinh phổ thông. Điều này đánh dấu lần đầu tiên AI trở thành nội dung chính thức trong giáo dục phổ thông Việt Nam. Một số địa phương, như Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, đã có trường thí điểm cho học sinh tiếp cận lập trình, khoa học dữ liệu và AI ngay từ bậc trung học cơ sở.

Thách thức và yêu cầu đồng bộ

Ngoại ngữ và AI được coi là 2 kỹ năng cần thiết để học sinh Việt Nam không chỉ làm việc ở trong nước mà còn có thể tham gia thị trường lao động toàn cầu. Tuy nhiên, việc triển khai 2 kỹ năng trên cần cơ sở vật chất trường lớp phải đáp ứng, giáo viên có đủ cả về số lượng và chất lượng. Hiện nay, nhiều địa phương, đặc biệt là vùng nông thôn, miền núi vẫn thiếu phòng học, thiếu giáo viên. Đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai cũng cần lộ trình dài hạn. Với AI, khó khăn lớn nhất là xây dựng học liệu số, đào tạo giáo viên, đầu tư hạ tầng công nghệ thông tin,…

Những mục tiêu đổi mới trong giáo dục phổ thông thời gian tới cho thấy quyết tâm mạnh mẽ của ngành Giáo dục, nhưng cũng đặt ra yêu cầu phải huy động nguồn lực xã hội. Mời chuyên gia, nghệ sĩ, huấn luyện viên tham gia giảng dạy là một ví dụ. Đổi mới giáo dục phổ thông năm học 2025-2026 là bước chuyển quan trọng, nhưng để đi vào thực chất cần sự chung tay từ nhà trường, gia đình và toàn xã hội. Học hai buổi/ngày, phổ cập ngoại ngữ và AI sẽ chỉ thực sự thành công khi có sự chuẩn bị đồng bộ, đầu tư dài hạn và cơ chế minh bạch.

Hà Giang