Văn bằng tốt nghiệp số: Chuyển đổi mới trong giáo dục Việt Nam

Ảnh minh hoạ

Chuyển đổi số trong văn bằng - xu thế tất yếu

Năm 2025, sau khi xét tốt nghiệp và cấp bằng tốt nghiệp trung học phổ thông giấy cho học sinh như truyền thống, Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết đang thí điểm cấp văn bằng tốt nghiệp trung học phổ thông số cho học sinh tốt nghiệp năm 2025.

“Việc cấp bằng tốt nghiệp số sẽ được triển khai đồng bộ từ năm 2026 và hồi tố cho các năm từ 2024 về trước, hướng đến đồng bộ hóa: học bạ số, văn bằng số và hồ sơ học tập suốt đời của người học cả bậc trung học phổ thông và đại học”, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng, Bộ Giáo dục và Đào tạo Huỳnh Văn Chương thông tin tại Hội nghị tổng kết công tác tổ chức thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2025 và chuẩn bị cho kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2026. Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng dự kiến tích hợp các giấy chứng nhận như Giấy báo dự thi và Thẻ dự thi; Giấy chứng nhận kết quả thi và Giấy chứng nhận tốt nghiệp tạm thời.

Việc Bộ Giáo dục và Đào tạo triển khai thí điểm cấp bằng tốt nghiệp trung học phổ thông số cho học sinh là một bước tiến quan trọng, góp phần hiện thực hoá mục tiêu Chính phủ về cải cách thủ tục hành chính, sử dụng hồ sơ điện tử. Văn bằng số giúp người học dễ dàng lưu trữ, sử dụng trong các thủ tục liên quan đến tuyển sinh đại học, du học, tìm việc làm, đồng thời giảm tải thủ tục cho các cơ sở giáo dục và doanh nghiệp. Văn bằng số sẽ ngăn chặn tình trạng làm giả giấy tờ, bảo đảm tính minh bạch, khách quan trong công tác quản lý và xác minh thông tin.

Hình mẫu quốc tế về văn bằng số

Khi nhắc đến số hoá văn bằng, Singapore là một ví dụ điển hình. Quốc gia này đã phát triển nền tảng OpenCerts - nền tảng dựa trên công nghệ do Government Technology Agency phối hợp với Bộ Giáo dục Singapore triển khai. Nền tảng này cho phép các tổ chức phát hành và xác minh chứng chỉ học tập, không thể làm giả.

Có thể thấy, Singapore đã xây dựng thành công một hệ sinh thái văn bằng số toàn diện: từ phổ thông, đại học đến đào tạo nghề. Nhờ công nghệ, hệ thống văn bằng số tại quốc gia này vừa đảm bảo an toàn, vừa tiết kiệm thời gian, chi phí cho cả người học và các tổ chức. Đây là kinh nghiệm mà Việt Nam có thể tham khảo trong quá trình triển khai.

Tại Việt Nam, việc thí điểm cấp văn bằng tốt nghiệp trung học phổ thông số cho học sinh là bước mở đầu quan trọng để hình thành hệ thống quản lý văn bằng số thống nhất trong cả nước. Tuy nhiên, để triển khai hiệu quả, Việt Nam cần đối mặt và giải quyết nhiều thách thức. Một trong số đó là hạ tầng công nghệ thông tin tại các địa phương còn nhiều chênh lệch. Hành lang pháp lý về giá trị pháp lý của văn bằng số, cũng như cơ chế bảo mật dữ liệu học sinh cần rõ ràng. Sự đồng bộ trong kết nối liên ngành cũng là yếu tố then chốt. Văn bằng số chỉ thực sự phát huy tác dụng khi được liên thông với hệ thống tuyển sinh, cơ quan, doanh nghiệp và các cơ quan quản lý khác.

Về lâu dài, hệ thống văn bằng số còn góp phần hình thành cơ sở dữ liệu nhân lực quốc gia. Đây là nền tảng quan trọng cho việc hoạch định chính sách giáo dục, phát triển nhân lực và kết nối với thị trường lao động toàn cầu.

Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để vượt qua những hạn chế của mô hình quản lý truyền thống, học hỏi từ những quốc gia tiên phong và tạo ra một hệ thống văn bằng số phù hợp với điều kiện trong nước. Nếu thực hiện thành công, đây sẽ là một bước tiến lớn trong quản lý giáo dục.

Hà Giang