Phối hợp từ phụ huynh, cộng đồng trong phổ cập giáo dục mầm non 3-5 tuổi

Vai trò phụ huynh và cộng đồng trong phổ cập mầm non

Phụ huynh chính là người trực tiếp quyết định trẻ đến lớp, đặc biệt với trẻ 3-4 tuổi. Nhận thức, thói quen và điều kiện kinh tế gia đình ảnh hưởng trực tiếp đến quyết định này.

Cộng đồng cũng giữ vai trò quan trọng. Ở nhiều nơi, tổ dân phố, già làng hay các đoàn thể địa phương là lực lượng tác động đến thói quen đưa trẻ đến lớp. Khi cộng đồng coi việc đi học mầm non là cần thiết, phụ huynh sẽ yên tâm hơn để gửi con đến trường. Một số mô hình tốt đã cho thấy hiệu quả: trường gắn kết với cha mẹ qua các buổi họp phụ huynh, câu lạc bộ cha mẹ, ngày hội gia đình; hoặc sự tham gia của doanh nghiệp, hội phụ nữ trong việc hỗ trợ học phí, bữa ăn trưa cho trẻ.

Những sáng kiến ấy giúp nâng cao tỷ lệ chuyên cần, cải thiện chất lượng chăm sóc, đồng thời tạo môi trường học tập ổn định cho trẻ. Rõ ràng, khi phụ huynh và cộng đồng đồng hành, mục tiêu phổ cập không chỉ là con số, mà là sự thay đổi bền vững trong nhận thức và thói quen xã hội.

Khoảng trống chính sách và hướng hoàn thiện

Dù vai trò phụ huynh, cộng đồng rất quan trọng, chính sách hiện hành vẫn thiên về phía nhà trường: tập trung vào đội ngũ giáo viên và cơ sở vật chất. Ít có cơ chế nhấn mạnh trách nhiệm hay khuyến khích sự tham gia của phụ huynh và cộng đồng trong phổ cập.

Thực tế cho thấy, nhiều phụ huynh ở vùng khó khăn vẫn e ngại chi phí, chưa hiểu hết lợi ích của việc cho trẻ đến lớp. Cộng đồng địa phương cũng thường chỉ tham gia theo phong trào ngắn hạn, thiếu sự gắn kết lâu dài. Điều này khiến khoảng cách giữa mục tiêu chính sách và thực tiễn triển khai vẫn còn lớn.

Ảnh minh hoạ (Nguồn: Internet)

Để khắc phục, cần nhiều giải pháp đồng bộ. Trước hết, phải có chính sách hỗ trợ kinh phí cho trẻ đến lớp, đặc biệt là ăn trưa và đưa đón - những chi phí khiến nhiều gia đình còn băn khoăn. Cùng với đó, cần đẩy mạnh truyền thông, tập huấn cho cha mẹ về lợi ích của giáo dục sớm, để việc đưa trẻ đến lớp trở thành lựa chọn tự giác chứ không phải nghĩa vụ gượng ép.

Ngoài ra, cần tạo cơ chế để đoàn thể, doanh nghiệp cùng tham gia phổ cập. Những hỗ trợ từ xã hội hóa, nếu được tổ chức bền vững, sẽ giúp giảm gánh nặng cho ngân sách và tăng tính cộng đồng của chính sách. Đặc biệt, việc đưa “sự tham gia của phụ huynh – cộng đồng” thành một chỉ số trong đánh giá kết quả phổ cập sẽ là bước đột phá, buộc các địa phương phải quan tâm đến yếu tố này thay vì chỉ chạy theo con số về lớp học hay giáo viên.

Phổ cập giáo dục mầm non 3-5 tuổi không thể thành công nếu chỉ dựa vào nỗ lực từ phía nhà trường. Vai trò quyết định thuộc về phụ huynh - những người trực tiếp đưa trẻ đến lớp và cộng đồng - nơi hình thành thói quen, nhận thức xã hội. Để biến mục tiêu thành hiện thực, chính sách cần hướng đến việc khuyến khích, hỗ trợ và giám sát sự tham gia thực chất của phụ huynh và cộng đồng. Khi cha mẹ và xã hội coi việc đến lớp mầm non là tất yếu, phổ cập giáo dục mới thực sự đi vào chiều sâu, tạo nền tảng cho sự phát triển toàn diện của thế hệ trẻ.

Thuý An, Hà Giang

Tài liệu tham khảo:

Quốc hội (2025). Nghị quyết số 218/2025/QH15 về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 3-5 tuổi. https://vanban.chinhphu.vn/?pageid=27160&docid=214400&classid=1&orggroupid=1

Bộ GDĐT (2025). Sơ kết công tác kiểm định chất lượng giáo dục và công nhận chuẩn quốc gia. https://moet.gov.vn/tintuc/Pages/tin-tong-hop.aspx?ItemID=11123