Giữ ổn định thi tốt nghiệp THPT năm 2026 và mở đường đổi mới cho năm 2027

Ảnh minh hoạ (Nguồn: Internet)

Ổn định hướng đến đổi mới

Tại Hội nghị tổng kết kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2025 và chuẩn bị cho năm học 2026, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) xác định kỳ thi năm 2026 được tổ chức vào ngày 11-12/6 và cơ bản giữ ổn định như năm 2025, chỉ có một số điều chỉnh kỹ thuật nhằm ứng dụng công nghệ thông tin nhiều hơn. Hồ sơ đăng ký dự thi sẽ được lưu trữ tại trường phổ thông, đồng thời tích hợp nhiều loại giấy tờ như giấy báo dự thi, thẻ dự thi, giấy chứng nhận tạm thời và giấy chứng nhận kết quả thi giúp thí sinh thuận lợi hơn trong việc quản lý và sử dụng. Quy trình chấm phúc khảo cũng được tinh giản khi thời hạn nộp hồ sơ giảm từ 10 ngày xuống còn 5 ngày. Đặc biệt tất cả bài thi khi có thay đổi điểm đều phải tổ chức đối thoại với thí sinh, đồng thời quy trình truyền dữ liệu chấm thi sẽ được điều chỉnh để bảo đảm chính xác, an toàn.

Dự kiến trong tháng 4-5/2026 sẽ thử nghiệm câu hỏi thi trên máy tính với quy mô khoảng 100 nghìn thí sinh, việc thử nghiệm này là một phần của quá trình xây dựng ngân hàng câu hỏi thi và phục vụ công tác chuẩn bị cho việc thi trên máy tính với phạm vi rộng. Dự kiến, tháng 7/2026, Bộ GDĐT trình Chính phủ xem xét ban hành Đề án tổ chức thi tốt nghiệp trung học phổ thông trên máy tính. Dự kiến tháng 10-12/2026, Bộ GDĐT sẽ ban hành quy trình, quy định, thi trên máy tính, các địa phương bố trí một số điểm tổ chức thí điểm thi trên máy tính năm 2027 và chuẩn bị đầu tư cơ sở vật chất. Tháng 2-5/2027, tổ chức thử nghiệm câu hỏi thi tại các điểm dự kiến tổ chức thi trên máy tính và tổ chức thử nghiệm câu hỏi thi trên diện rộng theo quy trình xây dựng ngân hàng câu hỏi. Tháng 6/2027, tổ chức thi tốt nghiệp THPT trên máy tính tại các điểm có đủ điều kiện và tổ chức thi tốt nghiệp THPT trên giấy tại các điểm thi khác.

Đây là bước đi quan trọng để xây dựng ngân hàng câu hỏi chuẩn hoá, đồng thời hoàn thiện quy trình tổ chức thi điện tử. Trên cơ sở đó, năm 2027 sẽ thí điểm thi chính thức trên máy tính ở những địa phương có đủ điều kiện hạ tầng và nhân lực, trong khi các địa phương còn khó khăn vẫn phải tổ chức thi theo hình thức giấy.

Lợi thế và yêu cầu đối với các địa phương có điều kiện

Những địa phương có điều kiện triển khai thường là các tỉnh, thành phố lớn, nơi hạ tầng công nghệ thông tin phát triển, mạng internet ổn định, phòng máy tính hiện đại và đội ngũ nhân lực công nghệ có trình độ cao. Với nền tảng đó, các địa phương này có lợi thế rõ rệt trong việc triển khai thí điểm, làm hình mẫu để rút kinh nghiệm cho các vùng khó khăn. Dù có nhiều tiềm năng, nhưng việc đổi mới kỳ thi cũng tiềm ẩn rủi ro về sự cố kỹ thuật. Nguy cơ phân hoá giữa các địa phương cũng hiện hữu. Yếu tố tâm lý cũng là một thách thức, nhiều học sinh, phụ huynh hay giáo viên có thể lo ngại trước hình thức thi mới, chưa từng có trước nay.

Để đảm bảo thí điểm tổ chức kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông trên máy tính, Bộ GDĐT đang và sẽ tập trung triển khai: Xây dựng đề án thi trên máy tính; xây dựng hệ thống văn bản pháp quy; tập huấn và nâng cao năng lực đội ngũ khảo thí và ra đề cả nước; xây dựng ngân hàng câu hỏi thi được chuẩn hoá, đủ số lượng; chuẩn bị hạ tầng và hệ thống phần mềm phục vụ thi; thử nghiệm, thí điểm và địa phương đáp ứng điều kiện thi trên máy tính; an ninh, an toàn tất cả các khâu; truyền thông.

Cân bằng giữa đổi mới và ổn định

Giữ ổn định kỳ thi trong năm 2026 là bước đi cần thiết, giúp giảm áp lực cho học sinh, đồng thời cho phép hệ thống giáo dục có thêm thời gian chuẩn bị. Thi trên máy tính từ năm 2027 là một bước tiến tất yếu. Vấn đề là đổi mới phải đi từng bước chắc chắn và có lộ trình rõ ràng. Một trong những điểm cần đặc biệt lưu ý là không để sự khác biệt về điều kiện trở thành bất bình đẳng trong cơ hội thi cử. Dù địa phương có điều kiện sẽ tiên phong thí điểm, nhưng đồng thời cũng phải có trách nhiệm chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ các địa phương khó khăn hơn. Chính vì vậy, vai trò của các địa phương tiên phong hết sức quan trọng. Các địa phương không chỉ là nơi thử nghiệm, mà còn là điểm tựa để nhân rộng mô hình. Nếu làm tốt, các địa phương này sẽ góp phần đưa kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông của Việt Nam bước sang một giai đoạn mới: vừa hiện đại, vừa công bằng, vừa phù hợp với bối cảnh hội nhập.

Với những địa phương có điều kiện, đây vừa là cơ hội tiên phong, vừa là trách nhiệm lớn lao. Nếu chuẩn bị kỹ lưỡng và làm tốt, kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông trên máy sẽ trở thành dấu mốc quan trọng, mở ra một giai đoạn mới cho nền giáo dục Việt Nam: hiệu quả hơn, công bằng hơn và hiện đại hơn.

Hà Giang

Tài liệu tham khảo:

Bộ GDĐT (2025). Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2026: Giữ ổn định, một số điều chỉnh không ảnh hưởng tới thí sinh. https://moet.gov.vn/tintuc/Pages/tin-tong-hop.aspx?ItemID=11154