Không để học sinh thiếu trường lớp, thiếu thầy cô, thiếu ăn thiếu mặc

Nhìn lại năm học 2024-2025: Thành tựu, hạn chế và bài học kinh nghiệm

Theo Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT), năm học 2024-2025 diễn ra trong bối cảnh kinh tế - xã hội trong nước có nhiều chuyển biến tích cực, hệ thống chính trị được sắp xếp, tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Đây cũng là thời điểm toàn ngành Giáo dục triển khai Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Kết luận 91 của Bộ Chính trị nhằm tiếp tục Nghị quyết 29 về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Năm học vừa qua cũng đánh dấu một cột mốc quan trọng khi Chương trình giáo dục phổ thông 2018 được triển khai đồng bộ ở tất cả các khối lớp. Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông 2025 - kỳ thi đầu tiên dành cho lứa học sinh hoàn thành chu trình Chương trình giáo dục phổ thông 2018 được tổ chức an toàn, nghiêm túc và có sự phân hoá rõ nét, phản ánh đúng năng lực của học sinh.

Công tác xây dựng thể chế cũng có nhiều bước tiến đột phá. Bộ GDĐT đã tham mưu trình Quốc hội ban hành Luật Nhà giáo, Nghị quyết về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 3-5 tuổi, Nghị quyết về miễn, hỗ trợ học phí cho trẻ mầm non và học sinh phổ thông. Đồng thời, Bộ cũng chủ động triển khai hiệu quả việc sắp xếp tổ chức bộ máy và thực hiện chính quyền địa phương hai cấp.

Bộ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Kim Sơn (Nguồn: Trần Hiệp - MOET)

Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng thẳng thắn chỉ ra một số tồn tại. Chương trình và sách giáo khoa vẫn còn điểm bất hợp lý, chưa cân đối giữa lý thuyết và thực hành. Việc phân bổ nguồn lực giữa các vùng còn bất cập, nhiều địa phương vẫn thiếu trường lớp, thiết bị dạy học. Đặc biệt là tình trạng thiếu giáo viên còn chưa được khắc phục triệt để.

Trong bối cảnh cả nước kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, đồng thời ngành Giáo dục cũng chuẩn bị tổ chức 80 năm truyền thống và khai giảng năm học mới, đây là thời điểm để toàn ngành nhìn lại chặng đường đã qua, đồng thời xác định rõ phương hướng, mục tiêu cho giai đoạn tiếp theo.

Các nhiệm vụ cần quan tâm của ngành Giáo dục

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định, giáo dục và đào tạo có vai trò đặc biệt quan trọng, tạo nền tảng hình thành và phát triển nhân cách, năng lực của mỗi con người. Phát triển giáo dục là điều kiện tiên quyết để thực hiện 2 mục tiêu mà Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã xác định: Mục tiêu trước mắt năm 2030 là kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng và trở thành một nước đang phát triển công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao. Năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập nước, trở thành nước xã hội chủ nghĩa phát triển có thu nhập cao.

“Chúng ta có thể khẳng định nguồn lực con người là yếu tố quyết định đến sự thành bại của một quốc gia. Giáo dục và đào tạo lại hình thành nên “Đức - Trí - Thể - Mĩ” của con người. Vì vậy, giáo dục và đào tạo có vai trò đặc biệt quan trọng trong sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính (Nguồn: Trần Hiệp - MOET)

Để thực hiện sứ mệnh quan trọng này, theo Thủ tướng, cần tập trung ưu tiên huy động nguồn lực, tạo ra cơ chế chính sách thông thoáng, thuận lợi cho sự phát triển của giáo dục và đào tạo. Hạ tầng cho giáo dục và đào tạo phải hiện đại, thông suốt. Con người quản lý giáo dục và đào tạo phải thông minh. Đây là những nền tảng quan trọng để bước sang kỷ nguyên mới - kỷ nguyên phát triển đất nước giàu mạnh, văn minh, phồn vinh, thịnh vượng. Trong đó, nguồn lực con người là yếu tố quan trọng quyết định.

Nhận xét về những thành tựu của ngành Giáo dục thời gian qua, Thủ tướng đánh giá những thành tích này rất cơ bản, góp phần quan trọng vào thành tựu chung của đất nước.

Bên cạnh đó, Thủ tướng cũng chỉ ra những hạn chế, bất cập mà ngành Giáo dục phải đối mặt, khắc phục. Các nội dung tập trung vào 8 vấn đề. Trong đó, Thủ tướng nhấn mạnh tới vấn đề sách giáo khoa. Đây không chỉ là trách nhiệm, nghĩa vụ đối với nền Giáo dục quốc gia, mà còn là cái tâm của con người. Kinh doanh cần có lãi, nhưng không được tìm mọi cách để kiếm lời. Về đội ngũ giáo viên, Thủ tướng đặt vấn đề: Hiện nay cả nước đang thiếu 102.000 giáo viên các cấp học mầm non, phổ thông công lập, trong khi còn khoảng 60.000 biên chế được giao chưa tuyển được. Vậy nguyên nhân đến từ đâu? Thủ tướng đề   nghị ngành Giáo dục phân tích, xem xét các vướng mắc để có hướng khắc phục.

Ngành Giáo dục trước yêu cầu đổi mới

Ngành Giáo dục đang đứng trước yêu cầu cấp bách phải đổi mới mạnh mẽ, tạo ra bước phát triển đột phá. Giáo dục cần góp phần quan trọng vào việc triển khai thành công các nghị quyết, quyết sách mới của Đảng và Nhà nước, qua đó xây dựng nền tảng vững chắc cho đất nước trong kỷ nguyên mới. Đại hội đại biểu Đảng bộ Bộ GDĐT đã đề ra phương châm: Kỷ cương - Sáng tạo - Đột phá - Phát triển. Trong đó, Thủ tướng nhấn mạnh tới từ “Đột phá” với 8 nội dung. Đây là những nội dung đúng, trúng, đề nghị quán triệt thực hiện nghiêm túc, kịp thời, hiệu quả trong toàn ngành.

Từ kết quả đạt được, kinh nghiệm thực tiễn thời gian qua, Thủ tướng đề nghị lãnh đạo Bộ GDĐT, toàn thể ngành Giáo dục tiếp tục tập trung quán triệt thực hiện hiệu quả quan điểm, định hướng chủ đạo: Học sinh, sinh viên là trung tâm, chủ thể; Thầy cô là động lực; Nhà trường là bệ đỡ; Gia đình là điểm tựa; Xã hội là nền tảng.

Với truyền thống vẻ vang, hào hùng của ngành Giáo dục, Thủ tướng bày tỏ niềm tin toàn ngành chắc chắn sẽ vượt qua chính mình, biến khó thành dễ, biến cái không thể thành có thể, trưởng thành lớn mạnh và phát triển.

Trước thềm năm học mới, Bộ trưởng Bộ trưởng Bộ GDĐT cho biết ngành Giáo dục sẽ tập trung phát huy “36 chữ vàng”, lưu tâm “32 chữ”, phát huy 9 nhóm, lưu ý 8 phần, khắc phục 3 thiếu, thực hiện đột phá chuyển trạng thái, làm tốt 10 nhóm nhiệm vụ cụ thể và các nhóm nhiệm vụ trọng tâm khác.

Ngày 5/9 tới, toàn quốc sẽ tổ chức lễ khai giảng trong không khí phấn khởi, gắn với kỷ niệm 80 năm truyền thống ngành Giáo dục. Với tinh thần ý thức rõ sứ mệnh vinh quang, thấu hiểu trách nhiệm và thách thức phía trước, trong đó có cả thách thức vượt lên chính mình, Bộ trưởng kêu gọi toàn ngành nêu cao tinh thần tự giáo dục, tự đổi mới, quyết tâm hoàn thành tốt nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó.

Hà Giang