Điều chỉnh chuẩn đầu vào ngành Bán dẫn để phù hợp với thực tiễn

Cân đối giữa yêu cầu chất lượng và thực tiễn

Theo Quyết định số 1314/QĐ-BGDĐT ngày 13/5/2025 Chuẩn chương trình đào tạo về vi mạch Bán dẫn trình độ đại học, thạc sĩ quy định chuẩn đầu vào chương trình đào tạo cử nhân là đối với phương thức tuyển sinh dựa vào kết quả kỳ thi kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông, thí sinh phải có tổng điểm các môn trong tổ hợp xét tuyển đạt tối thiểu 80% thang điểm xét (ví dụ tối thiếu 24/30 đối với tổ hợp gồm 3 môn); trong đó điểm bài thi môn Toán đạt tối thiểu 80% thang điểm xét (ví dụ tối thiểu 8/10). Mục tiêu nhằm đảm bảo chất lượng nguồn nhân lực phục vụ ngành công nghiệp then chốt, đòi hỏi nền tảng tư duy logic và kiến thức khoa học cơ bản vững vàng.

Ảnh minh họa

Tuy nhiên, theo phổ điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2025, điểm trung bình môn toán là 4,78, giảm 1,67 điểm so với năm ngoái. Đây là năm đầu tiên môn toán có điểm trung bình dưới 5. Đây cũng là môn duy nhất có điểm trung bình dưới 5 tại kỳ thi năm nay. Đáng chú ý, có tới 635.102 thí sinh dưới điểm 5 (chiếm hơn 56% thí sinh toàn kỳ thi); 137.741 thí sinh đạt từ 7 điểm trở lên (chiếm khoảng 12,2%). Phổ điểm này cho thấy sự phân hóa rõ rệt về chất lượng đầu vào của thí sinh năm nay, nguy cơ thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao nếu giữ nguyên tiêu chí tuyển sinh những ngành này. Thực tế đã đặt ra yêu cầu Bộ GDĐT cần thay đổi quy định linh hoạt hơn để vẫn giữ vững chất lượng và mở rộng cơ hội tuyển sinh cho các trường đại học.

Trước tình hình này, Bộ GDĐT ban hành Quyết định số 2101/QĐ-BGDĐT sửa đổi Chuẩn chương trình đào tạo về vi mạch Bán dẫn trình độ đại học, thạc sĩ với nội dung thay yêu cầu đầu vào với ngành vi mạch Bán dẫn. Theo Quyết định, đối tượng được tuyển vào học chương trình cử nhân, kỹ sư đào tạo về vi mạch Bán dẫn nếu là thí sinh tốt nghiệp trung học phổ thông thì trong tổ hợp môn xét tuyển có môn toán, đồng thời có ít nhất một môn thuộc khoa học tự nhiên phù hợp chương trình về vi mạch bán dẫn. Bên cạnh đó, thí sinh thuộc nhóm 25% thí sinh có điểm tổ hợp môn xét tuyển cao nhất toàn quốc và thuộc nhóm 20% thí sinh có điểm môn toán cao nhất toàn quốc (số liệu do Bộ GDĐT công bố hằng năm).

Cân bằng giữa mục tiêu chiến lược và yêu cầu thực tế

Ngành vi mạch Bán dẫn đang là một trong những lĩnh vực được Chính phủ xác định là ưu tiên chiến lược. Theo Quyết định số 1070/QĐ-TTg của Chính phủ phê duyệt chương trình “Phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, định hướng đến năm 2050”, mục tiêu chung là đến năm 2030, Việt Nam đào tạo, phát triển đội ngũ nhân lực ngành công nghiệp Bán dẫn có chất lượng; trong đó đào tạo được ít nhất 50.000 nhân lực có trình độ từ đại học trở lên phục vụ ngành công nghiệp Bán dẫn trong tất cả các công đoạn của chuỗi giá trị trong ngành công nghiệp Bán dẫn. Các trường đại học đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện mục tiêu này, trong đó yêu cầu đầu vào về ngành học là một trong những yêu cầu quan trọng.

Tuy nhiên, việc quy định chuẩn đầu vào cao trong khi bối cảnh mặt bằng chung thí sinh có sự phân hóa rõ rệt về điểm số, có thể dẫn đến nguy cơ “đứt gãy” ở khâu tuyển sinh. Bên cạnh đó, chất lượng dạy và học ở bậc phổ thông còn có sự chênh lệch lớn giữa các vùng miền. Việc điều chỉnh quy định về chuẩn đầu vào với ngành này là phù hợp với bối cảnh thực tiễn, khuyến khích các trường tự chủ và tự chịu trách nhiệm trong tuyển sinh. Quy định của Bộ GDĐT là cơ sở để các trường soi chiếu, đề xuất mức điểm sàn phù hợp với điều kiện từng cơ sở đào tạo. Điều này giúp duy trì được chuẩn chất lượng, đồng thời tạo dư địa để các trường linh hoạt triển khai chính sách. Đối với những trường tham gia đào tạo về vi mạch Bán dẫn, Bộ GDĐT đang nghiên cứu để xây dựng cơ chế đặc thù, như hỗ trợ tài chính cho người học, gồm: học bổng, miễn, giảm học phí. Giảng viên cũng sẽ nhận nhiều ưu đãi, hỗ trợ, được đào tạo chuyên sâu, ưu tiên trong nghiên cứu khoa học.

Tài liệu tham khảo:

Bộ GDĐT (2025). Quyết định số 2101/QĐ-BGDĐT Sửa đổi Chuẩn chương trình đào tạo về vi mạch bán dẫn trình độ đại học, thạc sĩ. https://moet.gov.vn/van-ban/vbdh/Pages/chi-tiet-van-ban.aspx?ItemID=4019

Hà Giang