Sửa đổi Thông tư về giáo dục phổ thông: Đẩy mạnh phân cấp, giao trách nhiệm cho cấp cơ sở

Trong bối cảnh hệ thống chính quyền địa phương được tổ chức lại theo mô hình 2 cấp, nhiều quy định trước đây về quản lý giáo dục phổ thông cần được điều chỉnh lại để đồng bộ, tránh chồng chéo chức năng, nhiệm vụ giữa các cấp chính quyền. Bộ Giáo dục và đào tạo (GDĐT) đã ban hành Dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của một số Thông tư của Bộ trưởng Bộ GDĐT về lĩnh vực giáo dục phổ thông khi tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, bao gồm cả những quy định quan trọng về dạy học trực tuyến, đánh giá học sinh, học bạ điện tử, dạy thêm - học thêm, giáo dục hòa nhập, lựa chọn sách giáo khoa, công nhận tốt nghiệp…

Ảnh minh họa

Mở rộng phân quyền, làm rõ trách nhiệm

Một điểm mới đáng chú ý trong Dự thảo là việc mở rộng thẩm quyền cho ủy ban nhân dân cấp xã, phường, thị trấn trong các lĩnh vực. Ủy ban nhân dân (UBND) cấp cơ sở chịu trách nhiệm chỉ đạo các cơ quan có liên quan triển khai dạy học trực tuyến tại địa phương, bố trí nguồn lực đảm bảo hạ tầng kỹ thuật để tổ chức dạy học trực tuyến trên địa bàn. Việc hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện quy định về dạy thêm, học thêm trên địa bàn cũng sẽ do UBND cấp cơ sở thực hiện. Ngoài ra, UBND cấp xã cũng được yêu cầu cùng với sở GDĐT đảm bảo ngân sách và các điều kiện tối thiểu về cơ sở vật chất, phương tiện, thiết bị, đồ dùng dạy học, đồ chơi đáp ứng yêu cầu chăm sóc, can thiệp sớm và giáo dục hòa nhập; đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên, giảng viên, nhân viên đáp ứng yêu cầu chất lượng giáo dục hòa nhập của địa phương.

Với việc lựa chọn sách giáo khoa - nội dung được xã hội rất quan tâm - UBND cấp xã có trách nhiệm tổng hợp hồ sơ, kết quả lựa chọn sách của các cơ sở giáo dục trong phạm vi quản lý, theo quy định tại khoản 5 Điều 7 Thông tư 27/2023/TT-BGDĐT, và báo cáo lên Sở GDĐT.

Các nội dung sửa đổi cho thấy sự tiếp cận gần với tình hình thực tế ở cơ sở: từ việc giao UBND xã giám sát dạy thêm, học thêm; tổ chức giáo dục hòa nhập, giáo dục trẻ khuyết tật; đến giao cho UBND xã phối hợp lựa chọn sách giáo khoa. Trước đây, nhiều nhiệm vụ thuộc về UBND cấp huyện hoặc phòng GDĐT. Việc mở rộng phân quyền sẽ tạo sự chủ động cho địa phương, đặc biệt là các xã vùng sâu, vùng xa. Ví dụ, về việc tổ chức dạy học trực tuyến, thay vì phụ thuộc vào các cấp chỉ đạo, theo Dự thảo sửa đổi Thông tư, UBND cấp cơ sở có thể chủ trì bố trí hạ tầng mạng, thiết bị, tổ chức hỗ trợ phụ huynh và học sinh sử dụng hiệu quả nền tảng số.

Chuẩn hóa ngôn ngữ pháp lý và cơ cấu tổ chức

Dự thảo đồng thời thay thế các cụm từ không còn phù hợp với tên gọi các cơ quan nhà nước hiện nay, như thay thế cụm từ “Ủy ban nhân dân cấp huyện” bằng cụm từ “Ủy ban nhân dân cấp cơ sở”; cụm từ “Ban Tuyên giáo Trung ương” bằng cụm từ “Ban tuyên giáo và Dân vận Trung ương”; thay thế cụm từ “Phòng Giáo dục và đào tạo” bằng cụm từ “Ủy ban nhân dân cấp cơ sở”…

Việc thay đổi, chỉnh sửa này góp phần đồng bộ ngôn ngữ trong hệ thống văn bản pháp luật, tránh nhầm lẫn và thể hiện tính chuyên nghiệp, cập nhật trong xây dựng văn bản.

Việc sửa đổi một số Thông tư thể hiện sự thay đổi trong tư duy quản lý giáo dục: từ hành chính tập trung sang phân cấp; hỗ trợ, đồng hành; linh hoạt theo từng địa phương. Dự thảo sửa đổi một số Thông tư có thể coi là bước đi cần thiết, kịp thời và phù hợp với xu hướng phân cấp quản lý hiện nay. Việc giao quyền mạnh hơn cho cấp cơ sở sẽ thực sự hiệu quả khi các điều kiện thực hiện được đảm bảo: con người, cơ chế, tài chính và có công cụ giám sát minh bạch.

Hà Giang