Trường nghề tham gia hệ thống tuyển sinh chung: Tạo liên thông và mở rộng cơ hội học tập

Đây là năm đầu tiên trường nghề thực hiện tuyển sinh sau khi công tác quản lý nhà nước về giáo dục nghề nghiệp đã được chuyển từ Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội về Bộ GDĐT. Bộ GDĐT vừa ban hành hướng dẫn tuyển sinh trình độ cao đẳng năm 2025. Theo đó, tuyển sinh trình độ cao đẳng năm 2025 tiếp tục thực hiện theo Thông tư số 05 của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, quy định về quy chế tuyển sinh và xác định chỉ tiêu đối với trình độ trung cấp, cao đẳng. Các cơ sở giáo dục cần xây dựng phương án và kế hoạch tuyển sinh phù hợp để đảm bảo hoàn thành các mục tiêu đề ra. Ngoài ra, Bộ GDĐT cũng yêu cầu các trường cao đẳng đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, tư vấn tuyển sinh; phát huy tối đa năng lực, sự chủ động và các hình thức tuyển sinh trực tiếp, trực tuyến. Song song với đó, các trường cần tăng cường phối hợp hướng nghiệp, phân luồng học sinh sau tốt nghiệp trung học phổ thông vào học nghề.

Một trong những điểm mới trong tuyển sinh giáo dục nghề nghiệp năm nay đó là Bộ GDĐT khuyến khích các trường cao đẳng tham gia vào hệ thống tuyển sinh chung cùng giáo dục đại học nhằm mở rộng kênh thông tin tuyển sinh, trên tinh thần tự nguyện và tuân thủ quy chế phối hợp vận hành hệ thống an toàn, hiệu quả. Theo Thông tư số 05, các hình thức tuyển sinh trình độ cao đẳng gồm: xét tuyển, thi tuyển hoặc kết hợp giữa xét tuyển và thi tuyển. Đối tượng tuyển sinh là người có bằng tốt nghiệp trung học phổ thông, hoặc người có bằng tốt nghiệp trung cấp kèm theo giấy chứng nhận hoàn thành chương trình giáo dục phổ thông, hoặc giấy chứng nhận đủ yêu cầu khối lượng kiến thức văn hóa trung học phổ thông. Năm nay, các trường tham gia vào hệ thống tuyển sinh chung của Bộ sẽ được hướng dẫn cập nhật thông tin trên hệ thống cơ sở dữ liệu Hemis trong hội nghị triển khai công tác tuyển sinh năm 2025, dự kiến tổ chức vào tháng 5.

Ảnh minh họa. Nguồn: Website Trường Cao đẳng Lý Thái Tổ.

Theo số liệu mới nhất Bộ GDĐT, ở cấp trung học cơ sở, tỷ lệ các trường tổ chức chương trình giáo dục hướng nghiệp gắn liền với thực tiễn sản xuất, kinh doanh và dịch vụ của địa phương đạt 68,52%, vượt chỉ tiêu đề ra là 55%. Ở cấp trung học phổ thông có 75,93% các trường thực hiện, vượt mức mục tiêu ban đầu 60%. Tỷ lệ trường có giáo viên kiêm nhiệm làm nhiệm vụ tư vấn hướng nghiệp cấp trung học cơ sở đạt 74,07%, cấp trung học phổ thông đạt 77,78%, vượt chỉ tiêu đề ra. Các hoạt động tuyên truyền và định hướng nghề nghiệp đã được tổ chức rộng rãi nhằm nâng cao nhận thức của học sinh, phụ huynh và xã hội về tầm quan trọng của giáo dục hướng nghiệp và phân luồng học sinh. Một điểm nổi bật trong thời gian qua là việc tích hợp giáo dục STEM vào các môn học, giúp học sinh sớm nhận thức và định hướng nghề nghiệp thông qua các hoạt động thực hành khoa học, kỹ thuật, công nghệ, và toán học. Việc này đã giúp nâng cao tính ứng dụng và khả năng thích nghi của học sinh với các lĩnh vực công việc trong tương lai.

Mặc dù đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận, tuy nhiên thực tế việc tuyển sinh của các trường nghề vẫn gặp khó khăn. Trước đó, hệ thống giáo dục nghề nghiệp được quản lý bởi Bộ Lao động – Thương binh và xã hội trong suốt một thời gian dài. Trong khi Bộ GDĐT quản lý từ mầm non đến đại học, thì các chương trình trung cấp – cao đẳng, đặc biệt là hệ 9+ (đào tạo nghề sau trung học cơ sở), lại thuộc sự quản lý độc lập của một bộ khác. Bộ GDĐT đã xây dựng Thông tư 15/2022/TT-BGDĐT Quy định việc giảng dạy khối lượng kiến thức văn hóa trung học phổ thông trong cơ sở giáo dục nghề nghiệp. Tuy nhiên thực tế vẫn có sự sự tách biệt với hệ thống giáo dục phổ thông và đại học. Điều này gây khó khăn trong phân luồng, tổ chức tuyển sinh và tạo rào cản cho học sinh hệ 9+ muốn học tiếp lên đại học. Trong nhiều năm qua, các trường nghề đang tự tổ chức tuyển sinh, xây dựng phương án riêng, công bố độc lập và quảng bá tới từng địa phương, từng trường phổ thông. Điều này khiến người học – nhất là học sinh sau trung học cơ sở – khó tiếp cận, dẫn đến tỷ lệ tuyển sinh không ổn định, dù nhu cầu học nghề là có thực.

Khi tham gia vào hệ thống chung, thông tin tuyển sinh cao đẳng sẽ tiếp cận được với hàng triệu thí sinh trên cả nước thông qua cổng đăng ký xét tuyển trực tuyến quốc gia. Điều nay không chỉ giúp các trường nâng cao khả năng tuyển sinh mà còn giúp thí sinh có cái nhìn đầy đủ, so sánh giữa các chương trình đào tạo nghề và đại học, từ đó lựa chọn phù hợp nhất với năng lực và định hướng nghề nghiệp của bản thân.

Hướng dẫn tuyển sinh cao đẳng năm 2025 của Bộ GDĐT không chỉ giải quyết yêu cầu trước mắt của kỳ tuyển sinh, mà còn đặt nền móng cho một hệ thống giáo dục đồng bộ, liên thông, tạo cơ hội học tập suốt đời cho mọi người. Đây là bước đi quan trọng nhằm cụ thể hóa tinh thần đổi mới giáo dục theo Nghị quyết 29-NQ/TW về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, phù hợp với yêu cầu phát triển bền vững trong bối cảnh mới.

Hà Giang