Kết luận số 91-KL/TW của Bộ Chính trị đã khẳng định rõ định hướng: “Tập trung nâng cao năng lực ngoại ngữ của học sinh, sinh viên, từng bước đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học, nhất là ở các đô thị lớn, trung tâm kinh tế, văn hóa, giáo dục”. Để thực hiện được định hướng này, nền tảng đầu tiên chính là đội ngũ giáo viên.
Thực hiện tinh thần Kết luận 91-KL/TW, nhiều địa phương như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Huế… đã chủ động triển khai các chương trình bồi dưỡng năng lực tiếng Anh cho giáo viên. Tháng 8/2024, Sở GDĐT Hà Nội đã tổ chức khóa “Đào tạo nâng chuẩn IELTS quốc tế cho giáo viên tiếng Anh đã đạt chuẩn theo khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc Việt Nam đối với giáo dục phổ thông và giáo dục nghề nghiệp – giáo dục thường xuyên”. Chuẩn bị cho năm học mới 2024-2025, Sở triệu tập 1.900 giáo viên tham gia khóa đào tạo nâng chuẩn tiếng Anh quốc tế theo Đề án ngoại ngữ quốc gia. Đây là các giáo viên đã đạt chuẩn theo khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc Việt Nam và đang giảng dạy tại các trường học trên địa bàn thành phố. Mới đây, Sở GDĐT Thành phố Hồ Chí Minh đã tổ chức khảo sát năng lực tiếng Anh cho khoảng 47.000 giáo viên công lập từ tiểu học, trung học cơ sở đến trung học phổ thông. Mục đích của việc khảo sát là thu thập dữ liệu thực tế để xây dựng cái nhìn toàn diện về trình độ ngoại ngữ trong ngành giáo dục, từ đó định hướng chiến lược phát triển phù hợp.
Việc tập huấn và khảo sát năng lực tiếng Anh trong đội ngũ giáo viên là cần thiết, có cơ sở dữ liệu để xây dựng chiến lược phát triển giáo dục cho trường công trong tương lai. Với xu thế hội nhập thế giới, tiếng Anh là công cụ quan trọng. Do đó, nâng cao chất lượng tiếng Anh trong trường học là yêu cầu căn bản để thế hệ trẻ thành thạo ngoại ngữ này.
Ảnh minh họa (Nguồn: Sở GDĐT Vĩnh Phúc)
So sánh với các quốc gia như Malaysia, Indonesia, Thái Lan... hầu hết các quốc gia này đều quy định tiếng Anh là môn học bắt buộc ở bậc tiểu học, trung học và đều có khung pháp lý riêng cho việc giảng dạy tiếng Anh. Dù khác nhau về cách thức triển khai, nhưng một trong những hướng đi tiềm năng được các quốc gia ASEAN hướng tới là đầu tư và đào tạo giáo viên tiếng Anh, từ đó giúp nâng cao chất lượng giảng dạy và khả năng tiếp cận của học sinh. Để thực hiện được mục tiêu này, các chương trình đào tạo giáo viên cần chú trọng hơn đến phương pháp giảng dạy hiện đại, khuyến khích sử dụng công nghệ và tài liệu học tập số để cải thiện khả năng tiếp thu của học sinh. Đồng thời, cần có các chính sách hỗ trợ học sinh ở vùng nông thôn và khu vực có điều kiện kinh tế khó khăn để đảm bảo mọi học sinh đều có cơ hội học tập tiếng Anh một cách bình đẳng.
Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam là bên cạnh chuẩn hóa năng lực giáo viên, các chương trình đào tạo cần chú trọng đến phương pháp giảng dạy hiện đại, khuyến khích sử dụng công nghệ, học liệu số để tăng cường tính tương tác và khả năng tiếp thu của học sinh. Đồng thời, các chính sách hỗ trợ cần đảm bảo tính bao trùm, tạo điều kiện cho học sinh ở vùng nông thôn, miền núi, khu vực có điều kiện kinh tế khó khăn được tiếp cận học tập tiếng Anh một cách bình đẳng.
Để thực hiện hóa mục tiêu đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học, đội ngũ giáo viên tiếng Anh đóng vai trò trung tâm. Nâng cao chất lượng đội ngũ không chỉ dừng lại ở chuẩn hóa trình độ, mà còn cần sự đổi mới toàn diện từ phương pháp giảng dạy, môi trường học tập đến các chính sách đãi ngộ.
Những tín hiệu tích cực từ các địa phương trong việc triển khai nâng cao chất lượng tiếng Anh của đội ngũ giáo viên, cùng với sự quan tâm, chỉ đạo các cấp, chiến lược phát triển giáo dục ngoại ngữ, đặc biệt là nâng cao chất lượng giáo viên tiếng Anh sẽ tiếp tục được đẩy mạnh trong thời gian tới.
Hà Giang
Tài liệu tham khảo:
Sở GDĐT Hà Nội (2024): Đào tạo nâng chuẩn IELTS cho 1900 giáo viên tiếng Anh của Hà Nội. https://hanoi.edu.vn/tin-tuc-su-kien/dao-tao-nang-chuan-ielts-cho-1900-giao-vien-tieng-anh-cua-ha-noi/ctmb/525/15590
Giáo dục tiếng Anh trong khu vực ASEAN: Cơ hội và thách thức từ chính sách ngôn ngữ. https://tapchigiaoduc.edu.vn/article/89425/225/giao-duc-tieng-anh-trong-khu-vuc-asean-co-hoi-va-thach-thuc-tu-chinh-sach-ngon-ngu/