Nâng cao kỹ năng đọc hiểu thông qua chiến lược siêu nhận thức: Hiệu quả của mô hình CALLA đối với sinh viên không chuyên tiếng Anh

Khả năng đọc hiểu đóng vai trò quan trọng trong việc tiếp cận và xử lý thông tin, đặc biệt trong môi trường học thuật và nghiên cứu. Tuy nhiên, nhiều sinh viên không chuyên tiếng Anh vẫn gặp khó khăn trong việc đọc tài liệu học thuật bằng ngoại ngữ. Một trong những hướng tiếp cận hiện đại nhằm nâng cao khả năng đọc hiểu là áp dụng chiến lược siêu nhận thức, giúp người học điều chỉnh quá trình đọc của mình thông qua lập kế hoạch, giám sát và đánh giá hiệu quả. Mặc dù phương pháp này đã được nghiên cứu và triển khai tại nhiều quốc gia, nhưng tại Việt Nam, việc áp dụng vẫn còn hạn chế.

Khảo sát được thực hiện nhằm đánh giá thái độ của sinh viên đối với chiến lược siêu nhận thức thông qua mô hình CALLA (Cognitive - Academic - Language - Learning - Approach). Sử dụng phương pháp nghiên cứu hỗn hợp, nhóm tác giả đã khảo sát 52 sinh viên không chuyên tiếng Anh tại một trường đại học ở Việt Nam thông qua bảng hỏi và phỏng vấn nhóm. Kết quả cho thấy đa số sinh viên nhận định rằng CALLA giúp cải thiện đáng kể kỹ năng đọc hiểu, đặc biệt trong việc xác định mục tiêu đọc, tìm kiếm thông tin và phân tích nội dung văn bản. Tuy nhiên, một số sinh viên cho rằng chiến lược này khá phức tạp và đòi hỏi thời gian thích nghi dài hơn so với phương pháp học truyền thống.

Chiến lược siêu nhận thức đã được chứng minh có ảnh hưởng lớn đến hiệu suất đọc hiểu. Nhiều công trình trước đây chỉ ra rằng người học áp dụng các kỹ thuật như lập kế hoạch trước khi đọc, theo dõi quá trình đọc và đánh giá nội dung sau khi đọc có xu hướng tiếp thu tốt hơn và ghi nhớ lâu hơn. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể tự động sử dụng những kỹ thuật này một cách hiệu quả mà không có sự hướng dẫn phù hợp. Mô hình CALLA được thiết kế để hỗ trợ sinh viên phát triển khả năng tự học và tư duy phản biện, thông qua sáu giai đoạn: chuẩn bị, trình bày, thực hành, tự đánh giá, mở rộng và kiểm tra. Phát hiện quan trọng của khảo sát là sự khác biệt về mức độ tiếp thu giữa sinh viên có trình độ tiếng Anh cao và thấp. Những sinh viên có nền tảng ngôn ngữ vững chắc hơn đánh giá cao mô hình CALLA và nhanh chóng thích nghi với phương pháp này. Họ cho rằng CALLA giúp họ cải thiện khả năng đọc hiểu và tạo thói quen tư duy có hệ thống hơn trong quá trình học tập. Trong khi đó, nhóm sinh viên có trình độ thấp hơn gặp nhiều trở ngại trong việc áp dụng chiến lược và bày tỏ sự lo ngại về tính khả thi của phương pháp này. Điều này gợi mở nhu cầu điều chỉnh phương pháp giảng dạy để phù hợp với từng đối tượng học viên.

Bên cạnh những lợi ích mang lại, vẫn tồn tại một số hạn chế trong việc triển khai chiến lược siêu nhận thức. Cụ thể, nhiều sinh viên cho rằng phương pháp này đòi hỏi mức độ tập trung cao và tiêu tốn nhiều thời gian hơn so với các phương pháp truyền thống. Ngoài ra, các kỹ thuật như kiểm tra tính nhất quán của thông tin hoặc đánh giá nội dung mới lạ vẫn chưa được tất cả sinh viên tiếp nhận một cách hiệu quả, cho thấy cần có sự hướng dẫn cụ thể từ giảng viên để hỗ trợ người học trong quá trình áp dụng. Để nâng cao chất lượng giảng dạy, giảng viên có thể điều chỉnh phương pháp tiếp cận bằng cách tăng cường tính tương tác trong lớp học, chọn lựa tài liệu phù hợp với trình độ của sinh viên và thiết kế các bài tập thực hành linh hoạt. Việc áp dụng công nghệ vào giảng dạy, chẳng hạn như các nền tảng học tập trực tuyến hỗ trợ chiến lược siêu nhận thức, có thể giúp sinh viên tiếp cận nội dung dễ dàng hơn và điều chỉnh quá trình học tập theo nhu cầu cá nhân.

Tóm lại, mô hình CALLA có tiềm năng lớn trong việc nâng cao khả năng đọc hiểu tiếng Anh của sinh viên không chuyên. Tuy nhiên, cần có sự điều chỉnh linh hoạt để phù hợp với thực tiễn giáo dục tại Việt Nam. Việc tiếp tục đổi mới phương pháp giảng dạy không chỉ góp phần cải thiện kỹ năng đọc hiểu mà còn giúp sinh viên Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh trong môi trường học thuật và nghề nghiệp quốc tế.

Vân An lược dịch

Nguồn:

Cao, G. C., & Le, H. T. T. (2024). Organizing Activities for Chemistry Pedagogy Students to Research and Practice Extracting Cajeput Essential Oils from Melaleuca Leaves Using the CDIO Approach. Vietnam Journal of Education, 8(2), 121–137. https://doi.org/10.52296/vje.2024.383