Giáo dục toán học Việt Nam trong bối cảnh đổi mới Chương trình giáo dục phổ thông và chuyển đổi số

Hội thảo thường niên và Trường Đông về giáo dục Toán học là hoạt động thường niên của Hội Giảng dạy Toán phổ thông, là diễn đàn quan trọng dành cho các nhà nghiên cứu, giảng viên, giáo viên, sinh viên và những người quan tâm đến giáo dục Toán học. Mục tiêu của Hội thảo nhằm cập nhật cho các chuyên gia, nhà nghiên cứu và giáo viên lĩnh vực giáo dục Toán học những xu hướng, thành tựu nghiên cứu trong nước và quốc tế trong lĩnh vực nghiên cứu và giảng dạy Toán học, đồng thời tạo cơ hội trao đổi, thảo luận và chia sẻ kinh nghiệm giữa các chuyên gia, nhà giáo dục và người học. Hội thảo cũng là nơi trao đổi những kinh nghiệm và thách thức trong quá trình triển khai Chương trình Giáo dục phổ thông môn Toán 2018, dạy học theo các bộ sách giáo khoa môn Toán mới.

Ảnh 1. Các nhà khoa học tham dự Hội thảo

Hội thảo có sự tham gia của: GS.TS Lê Anh Vinh, Chủ tịch Hội Giảng dạy Toán học phổ thông; GS.TS Trần Trung, Phó Chủ tịch, tổng thư kí Hội Giảng dạy Toán học phổ thông; GS.TS Hamid CHAACHOUA, Đại học Grenoble Alpes, LIG, Cộng hoà Pháp; PGS.TS Đào Thái Lai, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam; PGS.TS Đỗ Tiến Đạt, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam; PGS.TS Vũ Quốc Chung, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội; GS.TS Đào Văn Đông, Hiệu trưởng Trường Đại học Thái Bình Dương; cùng các chuyên gia, nhà nghiên cứu, giảng viên, giáo viên trong lĩnh vực giáo dục Toán học đến từ mọi miền đất nước. 

Ảnh 2. GS.TS. Lê Anh Vinh, Chủ tịch Hội giảng dạy Toán phổ thông phát biểu khai mạc Hội thảo

GS.TS Đào Văn Đông, Hiệu trưởng Trường Đại học Thái Bình Dương nhận định: “Với sự phát triển mạnh mẽ các lĩnh vực khoa học, công nghệ cao trong giai đoạn thế giới đang bước vào kỉ nguyên số, môn Toán là 1 trong 4 môn của giáo dục STEM càng được coi trọng. Vì vậy, Hội thảo lần này góp phần thúc đẩy giáo dục Toán tiếp tục phát triển, tạo nền tảng vững chắc để thế hệ trẻ Việt Nam tiến vào Kỉ nguyên của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4”. 

Phát biểu tại Hội thảo, TS Võ Hoàn Hải, Uỷ viên Ban Thường vụ Tỉnh uỷ, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Khánh Hòa nhấn mạnh: Ngành Giáo dục tỉnh Khánh Hoà đã triển khai nhiều chương trình nhằm cải thiện năng lực giảng dạy toán học, đặc biệt là tăng cường ứng dụng công nghệ số và phương pháp giáo dục tích cực. Tuy nhiên, vẫn nhận thấy những thách thức lớn từ việc đào tạo giáo viên, phát triển chương trình, đến việc nâng cao khả năng tiếp cận của học sinh ở các vùng khó khăn. Vì vậy, Hội thảo này là một cơ hội quý báu để cùng nhau thảo luận và chia sẻ kinh nghiệm nhằm giải quyết những thách thức trên. TS Võ Hoàn Hải đặc biệt ấn tượng với chủ đề của Trường Đông năm nay, trong đó nhấn mạnh các vấn đề như giáo dục toán thực (RME), tích hợp STEM và phát triển năng lực số trong dạy học toán. Đây là những vấn đề cấp thiết không chỉ với Khánh Hòa mà còn với giáo dục toán học trên toàn quốc.

Các báo cáo mời tại Hội thảo tập trung vào “Nhận diện những đổi mới của Giáo dục toán học trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư” (PGS.TS. Đào Thái Lai, Viện KHGD Việt Nam) và chỉ ra một số “Xu hướng nghiên cứu trong giáo dục toán học toàn cầu: nhận định từ Hội nghị quốc tế về giáo dục toán học ICME 15” (PGS.TS. Phạm Sỹ Nam, Trường ĐH Sài Gòn). 

Ảnh 3. PGS. TS. Đào Thái Lai, Viện KHGD Việt Nam, báo cáo tại phiên toàn thể về “Nhận diện những đổi mới của Giáo dục toán học trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư”

Ảnh 4. GS. Hamid Chaachoua, Đại học Grenoble Alpes, LIG, Cộng Hoà Pháp, báo cáo tại Hội thảo

Tiếp đó, hai phiên song song của hội thảo tập trung vào các chủ đề đang rất thiết thực với thực tiễn đổi mới dạy và học môn Toán ở Việt Nam: Giáo dục Toán thực và Phát triển chuyên môn cho giáo viên Toán.

Ảnh 5. PGS.TS. Nguyễn Tiến Trung, Tạp chí Giáo dục, báo cáo về “Lý thuyết giáo dục Toán thực (RME): tiếp cận và khuyến nghị trong thực tiễn giáo dục toán học ở Việt Nam”

Trong phiên song song về chủ đề Giáo dục Toán thực (Realistic Mathematics Education), có các báo cáo xung quanh vấn đề xác định khung lí thuyết cho việc dạy học môn Toán gắn với thực tiễn nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn Toán, hứng thú học tập môn Toán cho học sinh. Các báo cáo bao gồm "Lý thuyết giáo dục Toán thực (RME): các tiếp cận và khuyến nghị trong thực tiễn giáo dục toán học ở Việt Nam", PGS.TS. Nguyễn Tiến Trung, Tạp chí Giáo dục; "Tìm hiểu và phân loại các kiểu hiểu nhầm khái niệm của học sinh lớp 12 khi giải quyết các bài toán xác xuất có điều kiện có bối cảnh thực tế", TS. Nguyễn Thị Duyến, Trường Đại học Sư phạm - Đại học Huế, Nguyễn Lộc Trường Tài, Trường THPT Long Thành (Đồng Nai), TS. Nguyễn Thị Mai Thủy, Trường Đại học Sư phạm - Đại học Đà Nẵng; "Phát hiện và sửa chữa sai lầm trong dạy học các bài toán thực tế ở trường phổ thông, PGS.TS. Nguyễn Ngọc Giang, Trường Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh; TS. Nguyễn Thụy Phương Trâm, Trường THPT Đức Trọng (Lâm Đồng); "Tích hợp giáo dục STEM trong dạy học môn Toán", TS. Nguyễn Thị Nga, Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh.

Ảnh 6. PGS.TS. Trần Kiêm Minh, Đại học Sư phạm, ĐH Huế báo cáo về "Học tập chuyên môn của giáo viên toán phổ thông qua mô hình Quan sát bài học không chứng kiến"

Trong phiên song song về chủ đề Phát triển chuyên môn cho giáo viên Toán, có các báo cáo xung quanh vấn đề mô hình phát triển chuyên môn cho giáo viên, đào tạo giáo viên Toán. Các báo cáo bao gồm "Học tập chuyên môn của giáo viên toán phổ thông qua mô hình Quan sát bài học không chứng kiến", PGS.TS. Trần Kiêm Minh, Trường Đại học Sư phạm - Đại học Huế; "Tri thức sư phạm về nội dung của giáo viên toán: trường hợp mạch nội dung hình học và đo lường", TS. Trần Cường, Đặng Minh Tuấn, Trường Đại học sư phạm Hà Nội; "Vận dụng Thuyết nhân học trong thiết kế nhiệm vụ học tập với máy tính cầm tay", TS. Tăng Minh Dũng, TS. Nguyễn Thị Nga, PGS.TS. Lê Thái Bảo Thiên Trung, Trường Đại học sư phạm Tp. Hồ Chí Minh; và "Ảnh hưởng của nghiên cứu bài học đến kiến thức toán để dạy học của giáo viên toán tương lai", TS. Nguyễn Thị Hà Phương, Trường Đại học sư phạm - Đại học Đà Nẵng, TS. Lê Thị Bạch Liên, Trường Đại học Quảng Bình.

Ảnh 7. Các đại biểu, chuyên gia cùng thảo luận bàn tròn

Ảnh 8. Các báo cáo viên tại Hội thảo

Hội thảo đã mang lại một không gian mở để các chuyên gia, nhà nghiên cứu và giáo viên lĩnh vực giáo dục Toán học trao đổi các phương pháp giảng dạy mới, ứng dụng công nghệ và lí thuyết hiện đại trong việc cải tiến quá trình học và dạy môn Toán. Các chủ đề như phát triển chuyên môn giáo viên, giáo dục toán thực (một khung lí thuyết cho việc đổi mới quá trình dạy học môn Toán), tích hợp giáo dục STEM và ứng dụng AI trong giáo dục Toán học,... không chỉ phản ánh xu hướng toàn cầu mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc tạo dựng một nền giáo dục Toán học hiện đại, linh hoạt và hiệu quả.

Khánh Linh