Đổi mới phương pháp dạy học trong GDTX theo Chương trình GDPT 2018

Vai trò của GDTX trong Chương trình GDPT 2018

Chương trình GDPT 2018 định hướng phát triển năng lực và phẩm chất người học, đặt trọng tâm vào việc cá nhân hóa và thực tiễn hóa giáo dục. Điều này đòi hỏi sự thay đổi trong phương pháp dạy học tại các trung tâm GDTX, từ cách tiếp cận truyền thống sang các phương pháp tích cực, phù hợp với đặc điểm đối tượng học viên.

Đổi mới Chương trình GDTX đáp ứng Chương trình GDPT 2018_Ảnh KT

Chương trình GDPT 2018 tập trung vào phát triển phẩm chất và năng lực học viên, thay vì chỉ cung cấp kiến thức hàn lâm. Đối với GDTX, nơi học viên thường là những người trưởng thành, đã đi làm hoặc không theo học chính quy, việc đổi mới phương pháp dạy học cần. “Người dân thấy rất nhiều lợi ích được hưởng từ Trung tâm học tập cộng đồng. Đến nay, nếu cần giúp đỡ gì để thay đổi cuộc sống, hầu như người dân đều thông tin lên nhóm và mong muốn Trung tâm hỗ trợ. Trung tâm giờ đây không chỉ tổ chức các chuyên đề, lớp học,… mà còn trực tiếp cùng người dân bắt tay vào làm”, cô giáo Vũ Thị Biên, cán bộ Trung tâm học tập cộng đồng xã Bắc Phong, huyện Cao Phong, tỉnh Hòa Bình cho biết. Lấy học viên làm trung tâm, giáo viên phải linh hoạt trong việc tổ chức dạy và học, khuyến khích học viên tham gia tích cực vào các hoạt động học tập. Cùng với đó, nội dung bài học cần gắn với thực tiễn cuộc sống, giúp học viên áp dụng kiến thức vào công việc và cuộc sống hàng ngày. Giáo viên cũng cần áp dụng các phương pháp giảng dạy hiện đại như học tập dựa trên dự án, thảo luận nhóm, học qua trải nghiệm và giải quyết vấn đề. Đồng thời tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, tận dụng các công cụ số để hỗ trợ học tập, đặc biệt là với nhóm học viên ở vùng sâu, vùng xa.

Tỉnh Nam Định có mạng lưới giáo dục thường xuyên là 307 trung tâm, gồm 2 trung tâm cấp tỉnh, 9 trung tâm giáo dục nghề nghiệp thuộc Ủy ban Nhân dân các huyện, 226 trung tâm học tập cộng đồng ở các xã, phường, thị trấn và 63 trung tâm ngoại ngữ, tin học. Theo đánh giá của Phòng Giáo dục chuyên nghiệp và Giáo dục thường xuyên, Sở Giáo dục và Đào tạo Nam Định, tuy còn nhiều khó khăn về cơ sở vật chất, phương tiện, trang thiết bị phục vụ dạy học nhưng các cơ sở giáo dục thường xuyên đã nỗ lực vượt khó vươn lên, nâng cao chất lượng để đáp ứng nhiệm vụ đổi mới giáo dục. Đặc biệt, để đáp ứng yêu cầu của Chương trình GDPT 2018, các trung tâm chủ động rà soát, tinh giản nội dung dạy học, đảm bảo những kiến thức cơ bản, tối thiểu cho học viên, giảm tính hàn lâm, tăng kỹ năng ứng dụng thực tiễn. Thực hiện nghiêm túc, đầy đủ quy định về đánh giá học viên theo học chương trình giáo dục thường xuyên cấp THCS và giáo dục thường xuyên cấp THPT; xây dựng kế hoạch dạy học hàng năm phù hợp với khung chương trình của Bộ Giáo dục và Đào tạo và có điều chỉnh phù hợp với điều kiện địa phương cũng như thực tế học viên của trung tâm. 

Bồi dưỡng, chuẩn hóa giáo viên đáp ứng Chương trình GDPT 2018

Từ năm học 2022-2023, học sinh học chương trình giáo dục thường xuyên cấp THPT sẽ phải học 3 môn bắt buộc và 4 môn lựa chọn với tổng số 35 tuần/năm học. Chương trình giáo dục thường xuyên cấp THPT đã tạo cơ hội học tập cho người học có nhu cầu để đạt trình độ giáo dục THPT theo hình thức giáo dục thường xuyên, đáp ứng yêu cầu nâng cao dân trí, đào tạo nguồn nhân lực của địa phương và nhu cầu học tập suốt đời, góp phần xây dựng xã hội học tập. Cô giáo Lê Thị Huệ, giáo viên Ngữ văn, Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp – Giáo dục thường xuyên huyện Ba Vì, Hà Nội khẳng định: Chương trình GDPT 2018 đã giúp cho học viên tiếp tục phát triển những phẩm chất, năng lực cần thiết, tăng khả năng tự học và ý thức tự học suốt đời, hoàn thiện học vấn THPT và định hướng nghề nghiệp phù hợp với năng lực, điều kiện, hoàn cảnh của bản thân, đáp ứng yêu cầu có thể tham gia vào thị trường lao động và tiếp tục học lên trình độ cao hơn.

Sự khác biệt lớn nhất giữa Chương trình GDTX cũ và Chương trình GDTX mới đó là Chương trình GDTX mới  phân cấp trực tiếp cho giám đốc trung tâm chỉ đạo tổ chuyên môn xây dựng kế hoạch dạy học bộ môn. Vì vậy, giám đốc có vai trò quyết định sự đổi mới dạy học của trung tâm giáo dục thường xuyên. Để hỗ trợ các cơ sở giáo dục thường xuyên nâng cao chất lượng hoạt động, Sở GD-ĐT Nam Định đã tăng cường công tác bồi dưỡng, tập huấn đại trà cho cán bộ, giáo viên thực hiện Chương trình GDTX cấp THCS và THPT theo định hướng của Chương trình GDPT 2018; tập huấn ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý kế hoạch giáo dục nhà trường; tập huấn giáo viên cốt cán về hướng dẫn xây dựng kế hoạch dạy học và kiểm tra đánh giá học viên Chương trình Giáo dục thường xuyên cấp THPT, giúp nâng cao năng lực cho cán bộ, giáo viên trong thực hiện đổi mới giáo dục và sử dụng sách giáo khoa mới. Các cơ sở giáo dục thường xuyên được tham gia các hội nghị tập huấn phổ biến kiến thức về chuyển đổi số, triển khai các giải pháp, ứng dụng công nghệ thông tin, được cấp tài khoản Office 365; được tham gia hội thảo và tập huấn về ứng dụng công nghệ thông tin vào quản trị nhà trường. Cùng với đó, các trung tâm tăng cường đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá theo định hướng phát triển phẩm chất và năng lực người học; vận dụng phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá phù hợp với đối tượng học viên giáo dục thường xuyên. Linh hoạt trong các hình thức tổ chức dạy học, tổ chức ôn tập cho học viên thi tốt nghiệp THPT; chủ động xây dựng kế hoạch năm học, kế hoạch giáo dục triển khai thực hiện Chương trình GDPT 2018 bảo đảm phù hợp điều kiện về đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, thiết bị dạy học.

Để thực hiện hiệu quả Chương trình GDTX theo Chương trình GDPT 2018, cần phải  đổi mới phương pháp dạy học, thông qua tập huấn, bồi dưỡng, lựa chọn giáo viên thỉnh giảng vững vàng chuyên môn. Để hình thành phẩm chất, năng lực cho học sinh, giáo viên cần đảm bảo 6 nguyên tắc: đảm bảo yêu cầu cốt lõi và cơ bản; phương pháp dạy học tích cực; học sinh được trải nghiệm, thực hành; dạy học theo hướng tích hợp; dạy học phân hoá; đổi mới cách đánh giá.  Hướng đến một nền giáo dục có chất lượng, những lớp học chất lượng mới thu hút người dân. Đây là yêu cầu cần thiết đối với tất cả các lớp học, tập huấn, bồi dưỡng. Mọi hoạt động đều phải lấy chất lượng làm mục tiêu số một. Phải biến mọi nguồn lực thu được thành chất lượng giáo dục và công khai, minh bạch để phụ huynh tin tưởng, đồng thuận.

Đổi mới phương pháp dạy học trong GDTX theo Chương trình GDPT 2018 không chỉ là một yêu cầu cấp thiết mà còn là cơ hội để nâng cao chất lượng giáo dục suốt đời. Dù còn nhiều thách thức, với sự nỗ lực của giáo viên, trung tâm và sự hỗ trợ từ các chính sách, GDTX có thể trở thành một cánh cửa tri thức rộng mở, giúp mọi học viên phát triển toàn diện về phẩm chất và năng lực. Trong tương lai, sự đổi mới trong GDTX không chỉ góp phần nâng cao dân trí mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng một xã hội học tập, đáp ứng nhu cầu phát triển của đất nước trong thời kỳ hội nhập.

Hiền Kim