Giám sát giảng dạy được xem là một chiến lược quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo viên và đảm bảo chất lượng giáo dục. Giám sát giảng dạy là quá trình quan sát, đánh giá và hỗ trợ chuyên môn nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy, đồng thời tăng cường khả năng nghiệp vụ của giáo viên. Hoạt động giám sát bao gồm việc cung cấp phản hồi mang tính xây dựng, xác định những điểm mạnh cũng như nhược điểm trong giảng dạy và đề xuất những hướng cải thiện. Tuy nhiên, tại bang Delta, Nigeria, thực tiễn giám sát giảng dạy hiện vẫn chưa đạt hiệu quả mong muốn. Một nghiên cứu được tiến hành với 361 giáo viên trung học nhằm đánh giá tình hiệu quả của giám sát giảng dạy, các khó khăn đang tồn tại và đề xuất những giải pháp khắc phục nhược điểm hiện nay.
Tại Nigeria, chất lượng giảng dạy đang được xem là một thách thức lớn. Kết quả khảo sát cho thấy, 32,73% giáo viên tham gia nghiên cứu chưa từng được giám sát trong suốt quá trình làm việc. Trong khi đó, chỉ 6,01% giáo viên được giám sát hơn 5 lần mỗi năm. Các giáo viên đánh giá thấp tác động tích cực của giám sát lên phương pháp giảng dạy và sự phát triển chuyên môn. Thêm vào đó, 95% giáo viên cho rằng mối quan hệ giữa giám sát viên và giáo viên thường thiếu sự tôn trọng, đặt ra rất nhiều rào cản trong quá trình tương tác. Các giáo viên tham gia khảo sát còn đề xuất một số giải pháp nhằm cải thiện hiệu quả giám sát giảng dạy. Đầu tiên, hệ thống giám sát cần được hậu thuẫn bằng kinh phí đầy đủ để giảm thiểu gánh nặng tài chính và gia tăng khả năng triển khai giám sát một cách liên tục. Thứ hai, cần xây dựng mối quan hệ đồng cảm và tích cực giữa giám sát viên và giáo viên, đặc biệt là qua việc tạo cơ hội giao tiếp và học hỏi hai chiều. Thứ ba, việc hạn chế tham nhũng và bạo đảm độ minh bạch trong các quy trình giám sát cũng là điều cần thiết. Cuối cùng, giám sát viên cần được tuyển chọn từ những người có kinh nghiệm giảng dạy thực tế, để có thể cung cấp được những hướng dẫn thiết thực cho giáo viên.
Hệ thống giám sát giảng dạy hiện tại cần được cải cách tốt hơn để đảm bảo tác động tích cực lên chất lượng giảng dạy và kết quả học tập của học sinh. Việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng, nâng cao năng lực giám sát viên, và xây dựng mối quan hệ tích cực giữa giám sát viên và giáo viên sẽ góp phần đáng kể trong việc nâng cao chất lượng giáo dục trung học. Nghiên cứu kêu gọi các nhà quản lý giáo dục tăng cường hợp tác để cùng tháo gỡ những rào cản hiện nay, nhất là trong bối cảnh nhu cầu phát triển nguồn nhân lực giáo dục chất lượng cao đang ngày càng tăng.
Tại Việt Nam, những thách thức tương tự về giám sát giảng dạy đã và đang tồn tại. Mặc dù hệ thống giáo dục Việt Nam đầu tư vào các chương trình phát triển chuyên môn cho giáo viên, những rào cản về giao tiếp giữa giáo viên và giám sát viên, cũng như việc thiếu kinh phí hỗ trợ vẫn đang gây khó khăn. Để tăng cường hiệu quả giám sát, Việt Nam có thể học hỏi các giải pháp như tăng cường đào tạo chuyên môn cho giám sát viên, tổ chức các buổi giao lưu giữa giám sát viên và giáo viên để thúc đẩy mối quan hệ đồng cảm, và bảo đảm kinh phí cho các hoạt động giám sát diễn ra liên tục. Nhờ vào những đổi mới này, hệ thống giáo dục Việt Nam có thể nâng cao hiệu quả và tác động tích cực của giám sát giảng dạy.
Huyền Đức lược dịch
Nguồn: Ubogu, R. (2024). Supervision of instruction: a strategy for strengthening teacher quality in secondary school education. International Journal of Leadership in Education, 27(1), 99-116.