Cần hành lang pháp lý vững chắc bảo vệ nhà giáo trong hoạt động nghề nghiệp

Nhà giáo an toàn trong môi trường nghề nghiệp (Ảnh minh họa, nguồn internet)

Tại buổi hội thảo nhiều đại biểu quan tâm tới nội dung bảo vệ nhân phẩm, danh dự, thân thể của nhà giáo trong hoạt động nghề nghiệp và những việc tổ chức cá nhân không được làm với nhà giáo.

Theo dự thảo Luật Nhà giáo (lần thứ 5) tại điểm b, khoản 3, Điều 11 quy định về những việc tổ chức, cá nhân không được làm với nhà giáo: “Công khai thông tin trong quá trình thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm của nhà giáo khi chưa có kết luận chính thức của cơ quan có thẩm quyền hoặc lan truyền, phát tán thông tin không chính xác về nhà giáo”.

Nhiều ý kiến cho rằng hoạt động nghề nghiệp của nhà giáo có tính chất đặc biệt, nếu không có phương án bảo vệ nhà giáo thì đối tượng chịu ảnh hưởng không chỉ là nhà giáo mà còn là người học. Bên cạnh đó, nhiều ý kiến cho rằng quy định này cần làm rõ hơn để tránh xung đột với quyền tự do ngôn luận của công dân, nhất là việc phản ánh thông tin của phụ huynh.

Đóng góp vào dự thảo về quy định những việc không được làm đối với nhà giáo, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga – tỉnh Hải Dương nhất trí cao với việc không được lan truyền, phát tán thông tin không chính xác về nhà giáo gây ảnh hưởng tiêu cực tới uy tín, danh dự và nhân phẩm của nhà giáo. Tuy nhiên, đại biểu kiến nghị cần xem xét lại việc không công khai thông tin trong quá trình thanh, tra kiểm tra, xử lý vi phạm của nhà giáo. Bởi vì, thứ nhất là hoạt động của nhà giáo không phải là bí mật quốc gia, thứ hai nhà giáo cũng như mọi công dân trong mọi lĩnh vực khác của xã hội, trong quá trình hoạt động thì phải tuân thủ mọi quy định pháp luật và phải chịu sự quy định của pháp luật và phải chịu sự giám sát của nhân dân, của phụ huynh và của cả học sinh về hoạt động của mình. Nếu nhà giáo sai phạm thì người dân có quyền phản ánh và trong quá trình thanh tra kiểm tra các cơ quan thông tấn báo chí có quyền đưa tin cũng là một hình thức công khai trước dư luận và cả quá trình giám sát, quá trình kiểm tra và thanh tra nếu quy định như vậy sẽ dễ gây dư luận trái chiều.

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga cho biết thêm, trong khoản 3, Điều 43 quy định quá trình xem xét xử lý kỷ luật nhà giáo phải đảm bảo tính nhân văn, giữ gìn hình ảnh uy tín của nhà giáo. Đại biểu nhất trí cao trong quá trình xem xét xử lý, kiểm tra kỷ luật của nhà giáo phải đảm bảo tính nhân văn. Tuy nhiên, quy định phải giữ gìn hình ảnh, uy tín của nhà giáo thực sự chưa hợp lý và khó có thể thực hiện được quy định này.

Về nội dung này, đại biểu Nguyễn Thị Hà – Đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Ninh chia sẻ, trong bối cảnh hiện nay, khi mà quyền của phụ huynh và học sinh đang được đề cao thì dường như quyền của nhà giáo đang bị xem nhẹ, đặc biệt là quyền bảo vệ nhân phẩm và danh dự của nhà giáo. Cụ thể hơn là quyền bảo vệ nhân phẩm và danh dự trên không gian mạng. Vì vậy, đại biểu  ủng hộ điều khoản quy định những việc tổ chức cá nhân không được làm đối với nhà giáo để nhấn mạnh và tạo hành lang pháp lý vững chắc toàn diện nhằm bảo vệ nhà giáo.

Đại biểu Nguyễn Thị Hà – Đoàn ĐBQH Bắc Ninh (Nguồn ảnh: Chính phủ)

Đại biểu Nguyễn Thị Hà đồng tình với nội dung tại điểm b, mục 3 trong Điều 11 quy định tổ ,cá nhân không được công khai thông tin về sai phạm của nhà giáo khi chưa có kết luận chính thức của các cơ quan có thẩm quyền trong quá trình xem xét kỷ luật hoặc truy cứu trách nhiệm pháp lý đối với nhà giáo. Đại biểu cho rằng nội dung quy định này không hề vướng các quy định về phát ngôn hay có bất cứ yếu tố nào để bênh vực cho các nhà giáo mà thực chất sẽ bảo vệ hình ảnh nhà giáo, tránh tình trạng một vài con sâu làm rầu nồi canh. Đại biểu khẳng định, nội dung quy định này là cần thiết để bảo vệ nhà giáo, nhất là trong bối cảnh các mạng xã hội, các phương tiện thông tin truyền thông trực tuyến phát triển mạnh mẽ như hiện nay và nhà giáo nếu có sai phạm thì đã có các chế tài xử lý theo quy định.

Đại biểu Nguyễn Thị Hà nhấn mạnh, đặc điểm hoạt động nghề nghiệp của nhà giáo có tính chất đặc biệt nhất là khi nhà giáo trực tiếp đứng lớp, trực tiếp có ảnh hưởng lớn đối với tâm lý của người học, vì vậy nếu không có phương án bảo vệ nhà giáo thì đối tượng chịu ảnh hưởng không chỉ là các nhà giáo mà sẽ là hàng triệu tương lai của đất nước – Đại biểu Nguyễn Thị Hà nhấn mạnh.

Đại biểu Hoàng Thị Thu Hiền – Tỉnh Nghệ An thể hiện sự đồng tình cao về việc ban hành Luật Nhà giáo. Đồng thời đại biểu cũng đưa ra góp ý, các quy định hiện hành đối với nhà giáo chỉ đề cập đến việc cấm nhà giáo thực hiện, chưa có những quy định về việc các cá nhân, cơ quan tổ chức ngoài nhà trường không được làm đối với giáo viên. Thiếu các quy định về bảo vệ nhà giáo trong hoạt động nghề nghiệp, thiếu các chính sách xây dựng môi trường làm việc an toàn để nhà giáo an tâm công tác, cống hiến và hoạt động nghề nghiệp hiệu quả, tránh những can thiệp tiêu cực, thậm chí là xúc phạm nhà giáo trong các hoạt động nghề nghiệp.

Đại biểu dẫn chứng, một số vụ việc xảy ra trong thời gian gần đây dẫn đến thực trạng nhiều giáo viên né tránh, ngại xử lý vi phạm của học sinh, hạn chế trao đổi thông tin đối với gia đình và học sinh điều này góp phần làm gia tăng tình trạng lệch chuẩn trong nhà trường, gia tăng bạo lực học đường và phát sinh những căn bệnh xã hội đối với tuổi học trò. Thực tế có những việc, những khía cạnh trong cuộc sống học trò, nhà giáo nhất là giáo viên chủ nhiệm là người hiểu và gần gũi với học sinh. Vì khi ở trường bên cạnh bạn bè, một số bạn trẻ thực sự bộc lộ những suy nghĩ hành động tự nhiên nhất, những lúc như thế giáo viên không chỉ là thầy giáo cô giáo mà còn là người mẹ, người bạn, người anh chị thân tình bên cạnh các con, nhiều giáo viên âm thầm đồng hành cùng các con hỗ trợ các con vượt qua những khủng hoảng tuổi mới lớn, cần được xã hội ghi nhận và trân quý.

Đại biểu kiến nghị, cần bổ sung những quy định về quyền nhà giáo trước những tác động của cá nhân, tổ chức cơ quan trong và ngoài nhà trường đối với nhà giáo trong hoạt động nghề nghiệp, cần khuyến khích việc áp dụng kỷ luật tích cực trong nhà trường và có những quy định cụ thể từ phía ngành, sự ủng hộ của gia đình và phụ huynh cũng như của xã hội.

Phát biểu góp ý tại phiên họp, đại biểu Trần Văn Tuấn - tỉnh Bắc Giang cho rằng, dự thảo Luật Nhà giáo hiện nay đang nhận được sự quan tâm rất lớn từ đông đảo các nhà giáo và xã hội. Theo đại biểu, trong quá trình xây dự án Luật này, cần quan tâm đến việc xây dựng môi trường dân chủ, kỷ cương để các nhà giáo tâm huyết, yên tâm với nghề.

Theo đại biểu hiện nay, còn thiếu quy định cụ thể về mối quan hệ giữa giáo viên, học sinh và cha mẹ học sinh, hệ thống pháp luật chưa có quy định rõ ràng về quyền và nghĩa vụ của các chủ thể trong mối quan hệ này. Như vậy, giáo viên gặp khó khăn trong việc thực hiện biện pháp kỷ luật đối với học sinh. Có nhiều giáo viên cảm thấy học sinh và cha mẹ học sinh đang có quá nhiều quyền, trong khi quyền của giáo viên chỉ mang tính hình thức. Khi cần thực hiện các biện pháp nghiêm khắc, giáo viên còn lo ngại về phản ứng tiêu cực từ dư luận xã hội, thậm chí là tố cáo, khiếu kiện từ phía gia đình học sinh.

Đại biểu cho rằng như vậy sẽ dẫn đến một số giáo viên có xu hướng làm việc không tích cực, không phát huy hết năng lực, trí tuệ và tâm huyết. Nguyên nhân là do áp lực công việc ngày càng cao, cảm thấy không được tự chủ và thiếu sự tôn trọng, hợp tác từ phía học sinh và cha mẹ học sinh, dẫn đến tình trạng chán nản, muốn chuyển nghề hoặc về nghỉ hưu sớm…

Tại phiên họp, các đại biểu Quốc hội cơ bản đồng tình, nhất trí, sự cần thiết với việc xây dựng Luật Nhà giáo và với hồ sơ dự án trình Quốc hội tại kỳ họp này. Các đại biểu kỳ vọng dự thảo Luật Nhà giáo được xây dựng ngoài việc thể chế quan điểm, đường lối của Đảng về giáo dục thì sẽ phải giải quyết được những vấn đề còn nổi cộm, những vấn đề đang đặt ra đối với ngành giáo dục hiện nay.

Trịnh Thu