Các chương trình đào tạo từ xa: Kiểm định nhằm nâng cao chất lượng tại Việt Nam

Hoạt động kiểm định đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao và đảm bảo chất lượng giáo dục đại học. Vai trò này có thể được tóm tắt qua các khía cạnh sau: (1) Đảm bảo chất lượng đào tạo: Kiểm định giúp xác định xem các chương trình đào tạo có đáp ứng các tiêu chuẩn về nội dung, giảng dạy và cơ sở vật chất hay không. Qua đó, sinh viên được đảm bảo về chất lượng học tập mà họ nhận được; (2) Nâng cao uy tín và tính cạnh tranh: Những trường và chương trình đạt chuẩn kiểm định thường được công nhận rộng rãi hơn, thu hút sinh viên, giảng viên và các đối tác trong và ngoài nước; (3) Thúc đẩy và đảm bảo sự cải tiến liên tục: Thông qua quá trình kiểm định, các trường đại học nhận được đánh giá và phản hồi để cải tiến chương trình, phương pháp giảng dạy và hỗ trợ sinh viên, tạo môi trường học tập tốt hơn; (4) Giúp sinh viên và xã hội đánh giá chất lượng cơ sở giáo dục, chương trình giáo dục: Kiểm định cung cấp thông tin minh bạch cho sinh viên, phụ huynh và nhà tuyển dụng về chất lượng của chương trình đào tạo, giúp họ lựa chọn và tin tưởng vào giá trị của tấm bằng đại học; (5) Giúp các cơ sở giáo dục hội nhập quốc tế: Kiểm định theo tiêu chuẩn quốc tế giúp các chương trình đào tạo tại Việt Nam dễ dàng được công nhận và tạo điều kiện thuận lợi cho sinh viên khi du học hoặc làm việc ở nước ngoài.

Kết quả kiểm định trong đào tạo từ xa là quá trình đánh giá chất lượng và hiệu quả của các chương trình đào tạo được thực hiện dưới hình thức giảng dạy từ xa, nhằm đảm bảo rằng chương trình đáp ứng các tiêu chuẩn về giáo dục. Kết quả kiểm định này sẽ giúp các cơ sở đào tạo từ xa cải thiện chất lượng giảng dạy, đảm bảo tính minh bạch và uy tín của chương trình, đồng thời giúp sinh viên có được một trải nghiệm học tập tốt hơn. Kết quả kiểm định có thể bao gồm các mặt sau: (1) Chất lượng chương trình đào tạo: Đảm bảo rằng nội dung chương trình, phương pháp giảng dạy, tài liệu học tập đều đạt chất lượng phù hợp với các tiêu chuẩn đã đặt ra. Nội dung cần phải nhất quán, cập nhật và đáp ứng yêu cầu của ngành học cũng như người học; (2) Đội ngũ giảng viên: Đánh giá trình độ chuyên môn và năng lực của đội ngũ giảng viên, bao gồm cả khả năng tương tác với sinh viên thông qua các nền tảng đào tạo trực tuyến. Đội ngũ cần có năng lực hướng dẫn học viên và sử dụng thành thạo công nghệ phục vụ giảng dạy; (3) Cơ sở hạ tầng và công nghệ: Hạ tầng kỹ thuật, như các nền tảng học trực tuyến, hệ thống quản lý học tập (LMS), và các công cụ hỗ trợ cần phải đảm bảo hoạt động ổn định, dễ sử dụng và phù hợp với mô hình học từ xa; (4) Hỗ trợ sinh viên: Đánh giá về mức độ hỗ trợ sinh viên, bao gồm tư vấn học tập, kỹ thuật, và các dịch vụ hỗ trợ khác. Cần có cơ chế giúp sinh viên giải quyết các khó khăn gặp phải trong quá trình học tập trực tuyến; (5) Kết quả học tập của sinh viên: Kết quả kiểm định sẽ dựa trên đánh giá sự tiến bộ của sinh viên, khả năng hoàn thành các môn học và chương trình đào tạo, cũng như tỉ lệ sinh viên tốt nghiệp; (6) Quản lý và tổ chức đào tạo: Đánh giá tính hiệu quả của hệ thống quản lý đào tạo từ xa, bao gồm quy trình tuyển sinh, tổ chức lớp học, và đánh giá tiến độ học tập của sinh viên.

Nguồn: Liubov Levytska

Tại Việt Nam, một số chương trình đào tạo từ xa đã được kiểm định để đảm bảo chất lượng, điển hình như sau:

Đại học Thái Nguyên: Là một trong những đại học trọng điểm khu vực phía Bắc, Đại học Thái Nguyên có chương trình đào tạo từ xa ở một số lĩnh vực và ngành học. Chương trình này đã được kiểm định nội bộ theo các tiêu chí của Bộ GD-ĐT, đồng thời ứng dụng công nghệ để nâng cao chất lượng học tập trực tuyến cho sinh viên.

Chương trình đào tạo từ xa của Đại học Mở TP. Hồ Chí Minh: Là một trong những trường đại học tiên phong về đào tạo từ xa, Đại học Mở TP. Hồ Chí Minh đã áp dụng các phương pháp kiểm định chất lượng theo các tiêu chuẩn trong nước và quốc tế. Các chương trình đào tạo của trường đã đáp ứng tiêu chuẩn của Bộ GD-ĐT Việt Nam. Đặc biệt, chương trình đã được triển khai theo hình thức học trực tuyến, đáp ứng nhu cầu học tập từ xa của sinh viên khắp cả nước.

Đại học Kinh tế Quốc dân: Trường này có một số chương trình đào tạo trực tuyến và từ xa đã được kiểm định chất lượng bởi các tổ chức trong và ngoài nước. Đại học Kinh tế Quốc dân đã đạt được chứng nhận chất lượng theo tiêu chuẩn của Bộ GD-ĐT, cũng như một số tiêu chuẩn quốc tế.

Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh: Trường này cũng đã phát triển một số chương trình đào tạo từ xa, đặc biệt trong các lĩnh vực kỹ thuật và công nghệ. Các chương trình này được xây dựng trên nền tảng quản lý học tập (LMS), cho phép học viên theo dõi tiến trình học tập và đạt được các tiêu chuẩn kiểm định về chất lượng đào tạo.

Trường Đại học FPT: Mặc dù Đại học FPT nổi tiếng với các chương trình đào tạo trực tiếp, trường cũng đã phát triển các chương trình đào tạo từ xa và trực tuyến. Đặc biệt, các ngành liên quan đến công nghệ thông tin và quản trị kinh doanh đã đạt chuẩn kiểm định chất lượng từ Bộ GD-ĐT.

Trong các trường trên, Đại học Thái Nguyên đã triển khai một số chương trình đào tạo từ xa ở các ngành học nhằm phục vụ nhu cầu học tập linh hoạt của sinh viên trên cả nước, đặc biệt là các vùng miền núi phía Bắc. Một số thông tin tiêu biểu về chương trình như sau:

- Chương trình đào tạo từ xa ngành Quản trị kinh doanh: Đây là chương trình phổ biến dành cho sinh viên muốn học về quản lý, điều hành doanh nghiệp, được thiết kế phù hợp với môi trường học trực tuyến. Các môn học của chương trình bao gồm Quản trị học, Kinh tế vi mô, Kinh tế vĩ mô, Marketing, và Kế toán doanh nghiệp. Chương trình đã được kiểm định nội bộ theo tiêu chuẩn của Bộ GD-ĐT.

- Chương trình đào tạo từ xa ngành Luật: Nhằm đáp ứng nhu cầu của người học trong các lĩnh vực pháp luật, chương trình này bao gồm các môn như Luật Hiến pháp, Luật Hành chính, Luật Kinh tế, và Luật Dân sự. Đặc biệt, sinh viên có thể truy cập các bài giảng và tài liệu học tập qua hệ thống học trực tuyến (LMS) của Đại học Thái Nguyên.

Website của Đại học Thái Nguyên (Nguồn: Trung tâm Đào tạo từ xa, https://dec.tnu.edu.vn/)

- Chương trình đào tạo từ xa ngành Kế toán: Chương trình này tập trung vào các kiến thức cơ bản và nâng cao về kế toán, kiểm toán, và tài chính doanh nghiệp, giúp sinh viên đáp ứng được nhu cầu của thị trường lao động trong lĩnh vực kế toán và tài chính.

- Chương trình đào tạo từ xa ngành Công nghệ thông tin: Được thiết kế nhằm đào tạo nguồn nhân lực IT chất lượng cho cả vùng cao và đô thị, chương trình này bao gồm các môn học về lập trình, phát triển phần mềm, mạng máy tính và bảo mật, theo sát yêu cầu của thị trường lao động công nghệ cao.

- Chương trình đào tạo từ xa ngành Ngôn ngữ Anh: Chương trình đào tạo từ xa ngành Ngôn ngữ Anh của Đại học Thái Nguyên cũng đã được xây dựng để đáp ứng nhu cầu học tập linh hoạt của người học ở các vùng khác nhau. Chương trình này bao gồm các môn học về Ngôn ngữ, Văn hóa Anh-Mỹ, Kỹ năng giao tiếp tiếng Anh, Dịch thuật, và Phương pháp giảng dạy tiếng Anh.

Các chương trình này đều được hỗ trợ qua nền tảng học tập trực tuyến, cho phép sinh viên tiếp cận nội dung mọi lúc, mọi nơi, đồng thời được đánh giá theo các chuẩn kiểm định chất lượng của Bộ GD-ĐT.

Lương Ngọc, Vân An

Tài liệu tham khảo:

Trung tâm Đào tạo từ xa, Đại học Thái Nguyên (2024). https://dec.tnu.edu.vn/

Cục Quản lí Chất lượng, Bộ GD-ĐT (2024). https://vqa.moet.gov.vn/vi/thong-bao-quan-ly-bao-dam/