Những thách thức đối với giáo dục STEM trong bối cảnh trung học tại Việt Nam

Giáo dục STEM được coi là xu hướng tất yếu của hệ thống giáo dục hiện đại nhằm chuẩn bị cho lực lượng lao động toàn cầu trong tương lai. STEM là viết tắt của Science (Khoa học), Technology (Công nghệ), Engineering (Kỹ thuật) và Mathematics (Toán học). Giáo dục STEM được hiểu là một phương pháp giáo dục liên ngành nhằm kết nối các môn học độc lập nhằm giúp học sinh giải quyết các vấn đề thực tiễn. Do đó, giáo dục STEM được cho là có thể trang bị cho học sinh kiến thức và kỹ năng liên ngành để giải quyết các vấn đề xảy ra trong cuộc sống hàng ngày cũng như xã hội phức tạp trong tương lai của các em.

Giáo dục STEM đã là một phần của chương trình giảng dạy ở nhiều hệ thống giáo dục (Al Salami et al., 2017; Asghar et al., 2012; Bagiati & Evangelou, 2015; Margot & Kettler, 2019) và đã được triển khai thành công ở một số quốc gia, chẳng hạn như Hoa Kỳ, Úc và các nước phương Tây khác (Lee và cộng sự, 2019). Tuy nhiên, ở Việt Nam, cách thức triển khai giáo dục STEM và biện pháp nâng cao hiệu quả của giáo dục STEM vẫn còn hạn chế. Bài báo này của Lam Thi Bich Le và cộng sự tìm hiểu sâu hơn về hội nhập STEM ở Việt Nam thông qua ý kiến của các giáo viên trung học. Nó áp dụng một phương pháp thiết kế nghiên cứu định tính để đánh giá kinh nghiệm, thách thức và niềm tin của giáo viên đối với việc tích hợp STEM vào chương trình giảng dạy hiện tại. Như Burns (2000) lập luận, các nghiên cứu định tính được sử dụng “để đạt được sự hiểu biết sâu sắc, đầy ý nghĩa đối với chủ đề, tập trung vào quá trình hơn là kết quả, vào khám phá hơn là xác nhận”. Kết quả nghiên cứu mang lại cái nhìn sâu sắc hơn về nhu cầu của giáo viên, giúp cung cấp thông tin phát triển chuyên môn một cách hiệu quả hơn, nhằm thúc đẩy việc học STEM.

Kết quả nghiên cứu chỉ ra các thách thức giáo viên phải đối mặt bao gồm việc thiếu sự chuẩn bị, thiếu tài liệu giảng dạy, thiếu hướng dẫn kiểm tra, đánh giá và nguồn lực kỹ thuật, thời gian và không gian. Sự mâu thuẫn giữa niềm tin của giáo viên về tầm quan trọng của STEM và mục tiêu giảng dạy tổng thể cho học sinh cũng là một vấn đề đáng chú ý. Các giáo viên cũng cảm thấy thiếu kiến thức liên ngành và phương pháp giảng dạy đổi mới. Đào tạo giáo viên cần được tập trung để cung cấp kiến thức và kỹ năng cần thiết cho việc giảng dạy STEM. Vấn đề thiếu tài liệu giảng dạy, thiết bị công nghệ và hỗ trợ cũng được nêu, đặc biệt là ở khu vực nông thôn và các nước đang phát triển. Đối diện với những thách thức này, các giáo viên cảm thấy căng thẳng và thường phải đối mặt với sự mâu thuẫn giữa niềm tin về tầm quan trọng của STEM và mục tiêu giảng dạy tổng thể cho học sinh.

Các phát hiện cho thấy rằng các giáo viên gặp hạn chế về kiến thức và phương pháp giảng dạy STEM cũng như các vấn đề thực tiễn như thiếu thời gian, không gian và tài nguyên vật chất. Vì vậy, nghiên cứu đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao việc học STEM. Đầu tiên, cần tăng cường đào tạo chuyên môn cho giáo viên tại chức để cung cấp kiến thức và kỹ năng cần thiết cho việc giảng dạy STEM. Một điểm quan trọng khác là cần phát triển các kỹ năng để giáo viên có thể điều chỉnh phương pháp giảng dạy nhằm phù hợp với giáo dục STEM. Sự căng thẳng giữa niềm tin của giáo viên về tầm quan trọng của STEM và mục tiêu ngắn hạn trong bối cảnh địa phương cũng là một vấn đề đáng chú ý, ảnh hưởng đến động lực của họ trong việc giảng dạy STEM. Các khuyến nghị bao gồm việc xem xét lại vai trò của STEM trong mối tương quan với các mục tiêu giáo dục khác và tăng cường đánh giá giáo viên trong việc giảng dạy STEM. Mặc dù nghiên cứu này chỉ tập trung vào một tỉnh ở Việt Nam và có hạn chế về số lượng mẫu, nhưng nó có thể cung cấp những thông tin hữu ích cho các nghiên cứu tương tự trong tương lai.

Bạn đọc muốn tìm hiểu sâu sắc hơn có thể tìm đọc tài liệu tham khảo dưới đây.

Huyền Đức lược dịch

Tài liệu tham khảo

Le, L. T. B., Tran, T. T., & Tran, N. H. (2021). Challenges to STEM education in Vietnamese high school contexts. Heliyon, 7(12).