Từ số hóa kép đến không gian học tập số: Khám phá quá trình chuyển đổi số trong giáo dục đại học

Cuộc khủng hoảng Covid-19 đã đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số của giáo dục đại học. Trong nghiên cứu này, Bygstad và cộng sự tập trung vào sự xuất hiện của không gian học tập kĩ thuật số. Với câu hỏi nghiên cứu là “làm cách nào để phát triển không gian học tập kĩ thuật số chung trong giáo dục đại học?”, nhóm tác giả tập trung phân tích theo 2 hướng số hóa trong giáo dục đại học là số hóa giáo dục và số hóa các môn học. Nhóm tác giả gọi đây là số hóa kép (dual digitalization) - vốn là trở ngại cho quá trình chuyển đổi số của ngành và gây khó khăn cho việc phát triển không gian kĩ thuật số chung.

Nghiên cứu được tiến hành tại Đại học Oslo (Na Uy). Nghiên cứu xác định được 3 lực lượng cơ bản của không gian học tập kĩ thuật số: (1) Sự liên kết giữa giáo dục kĩ thuật số và các môn học kĩ thuật số đã cung cấp nền tảng kĩ thuật; (2) Không gian học tập kĩ thuật số được triển khai và khai thác bằng cách xác định lại vai trò giữa giáo viên - học sinh, cho phép thực hiện các hình thức học tập mới và chuyên sâu hơn; (3) Không gian học tập kĩ thuật số cho phép các trường đại học vượt qua biên giới vật lí và thể chế, đồng thời tham gia tương tác với xã hội rộng lớn hơn.

Cụ thể, kết quả nghiên cứu xác định 3 lực lượng cơ bản của không gian học tập kỹ thuật số như sau: 

Đầu tiên, sự liên kết giữa giáo dục kĩ thuật số và các môn học kĩ thuật số đã cung cấp nền tảng kĩ thuật. Nghiên cứu phân tích quá trình này như một cơ sở hạ tầng kĩ thuật số đang phát triển - nơi các yếu tố kĩ thuật và xã hội tương tác, tích hợp. Sự phát triển là sự kết hợp của các quy trình “từ dưới lên”, trong đó các chủ thể dần dần được số hóa bởi các tác nhân nội bộ và các quy trình “từ trên xuống” trong đó các nhu cầu chiến lược và hậu cần được phục vụ bằng các giải pháp chung và lớn hơn. 

Thứ hai, không gian học tập kĩ thuật số được triển khai, khai thác bằng cách xác định lại vai trò giữa học sinh và giáo viên, cho phép thực hiện các hình thức học tập mới và chuyên sâu hơn. Với rất nhiều tài nguyên kĩ thuật số trong tay, nhiệm vụ của người dạy sẽ đóng vai trò là người hỗ trợ người học sử dụng các tài nguyên nhiều hơn cũng như giám sát các hoạt động và kết quả. 

Thứ ba, không gian học tập kĩ thuật số cho phép các trường đại học vượt qua biên giới vật lí và thể chế, đồng thời tham gia tương tác với xã hội rộng lớn hơn. Về mặt tổ chức, không chỉ có một không gian học tập kĩ thuật số mà có rất nhiều không gian và chúng giao thoa với các không gian vật lí khác và kết hợp. Các không gian học tập kĩ thuật số cho phép các hình thức phát triển kiến thức mới, bao gồm cả các tác nhân mới bên ngoài tổ chức học thuật.

Ba sự phát triển trên, bao gồm cả tốc độ phát triển của chúng, cùng cho thấy rằng giáo dục đại học đã bắt đầu một quá trình chuyển đổi số hoàn toàn.

Huyền Đức lược dịch

Nguồn: Bygstad, B., Øvrelid, E., Ludvigsen, S., & Dæhlen, M. (2022). From dual digitalization to digital learning space: Exploring the digital transformation of higher education. Computers & Education, 182, 104463.