Một nghiên cứu về quản trị giáo dục đại học ở Trung Quốc và phương Tây

Cùng với sự nâng cao trình độ phát triển xã hội và năng lực kinh tế, nhiều nước trên thế giới rất coi trọng công tác quản lý giáo dục. Suy cho cùng, giáo dục là một lực lượng xã hội mạnh mẽ và là nền tảng của một quốc gia. Liên quan đến quản trị giáo dục đại học ở Trung Quốc và phương Tây, một số học giả đã nghiên cứu quá trình cải cách, vấn đề nan giải về sinh thái và sự thay đổi vai trò của chính phủ. Ngoài ra, việc hiện đại hóa năng lực quản lý giáo dục đại học cũng đang được quan tâm.

Dựa trên nền tảng giáo dục đại học Trung Quốc và phương Tây, cũng như một số lượng lớn tài liệu, nghiên cứu trước đó, bài viết này phân tích lịch sử phát triển, đặc điểm và thực trạng quản lý giáo dục đại học Trung Quốc và phương Tây, xác định những ưu điểm và ý nghĩa tham khảo của giáo dục đại học phương Tây, và đưa ra những đề xuất mang tính xây dựng về việc bản địa hóa hệ thống giám sát giáo dục và lý thuyết quản trị của Trung Quốc. Do truyền thống lịch sử và hệ thống chính trị của Trung Quốc, quản trị giáo dục đại học của Trung Quốc có xu hướng quản lý và quan liêu hóa, môi trường học thuật thiếu sinh lực và sức sống. Làm thế nào để bản địa hóa các lý thuyết quản trị giáo dục phương Tây và cải thiện môi trường quản trị của các trường cao đẳng, đại học một cách liên tục là cơ hội và thách thức. 

Sự khác biệt giữa quản trị giáo dục đại học của Trung Quốc và phương Tây được thể hiện ở hai khía cạnh chính. Thứ nhất, đó là sự khác biệt trong hệ thống quốc gia, điều kiện kinh tế và văn hóa - xã hội. Thứ hai, nhận thức về sự liên quan của các bên liên quan trong quản trị giáo dục. Cụ thể, các nguồn tài chính khác nhau của các trường đại học Trung Quốc và phương Tây trực tiếp dẫn đến quy mô của quyền tự chủ. Tương ứng đó là mức độ tham gia của các bên liên quan. Các trường đại học công lập của Trung Quốc nhận phần lớn tài trợ từ chính quyền trung ương và địa phương nên họ có quyền tự chủ hạn chế và chịu sự quản lý của chính quyền trung ương và địa phương. Trong trường hợp này, mức độ nhiệt tình của các bên liên quan tham gia quản trị đại học không quá cao. Ngược lại, kinh phí vận hành trường học ở các trường đại học phương Tây chủ yếu đến từ xã hội nên mức độ các bên liên quan tham gia quản trị tương đối cao.

Dựa trên các cuộc thảo luận ở trên, những đề xuất mang tính xây dựng sau đây được đưa ra về cách thực hiện hiện đại hóa quản lý giáo dục đại học ở Trung Quốc: (1) Điều hành trường học theo pháp luật. Hệ thống pháp luật là chỗ dựa, hỗ trợ cho quản lý giáo dục; (2) Tăng cường xác định trách nhiệm của các cấp ủy, chủ tịch nước; (3) Tuân theo nguyên tắc định hướng học thuật; (4) Cải thiện cơ chế tham gia dân chủ và trách nhiệm giải trình.

Quản trị giáo dục là một quá trình năng động, cả quản trị giáo dục đại học của Trung Quốc và phương Tây đều thích ứng với nền tảng xã hội, các điều kiện cơ bản của quốc gia và được cải thiện cùng với sự phát triển của nền kinh tế thị trường. Bài viết này chỉ so sánh sự khác biệt giữa quản trị giáo dục đại học của Trung Quốc và phương Tây từ các khía cạnh kinh tế, văn hóa và hệ thống. Trong tương lai, phân tích so sánh có thể được thực hiện từ nhiều khía cạnh hơn, chẳng hạn như chiến lược quản trị của giáo dục đại học Trung Quốc và phương Tây trong thời kỳ hậu dịch bệnh.

Huyền Đức lược dịch

Nguồn: Wang, J. (2022, July). Research on Higher Education Governance in China and the West. In 2022 3rd International Conference on Mental Health, Education and Human Development (MHEHD 2022) (pp. 1354-1358). Atlantis Press.