Hợp tác quốc tế trong xuất bản khoa học là một hướng đi hiệu quả

Việc nâng cao chất lượng tạp chí khoa học của các cơ sở giáo dục đại học, viện nghiên cứu, các bộ, ngành nói chung nhằm đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế đã trở thành đòi hỏi cấp thiết hiện nay. Để trở thành tạp chí đạt chuẩn quốc tế, các cơ sở dữ liệu như Web of Science, Scopus hay ACI, các tạp chí trong nước đã ngày càng tích cực trong các hoạt động xuất bản khoa học.

Thực tế hiện nay cho thấy, các chương trình nghiên cứu, đề tài nghiên cứu hay nhóm nghiên cứu đều yêu cầu phải có công bố trong nước và quốc tế. Các sản phẩm tốt hơn đôi khi được các nhóm lựa chọn để đăng ở các tạp chí uy tín quốc tế. Thực tế này, đòi hỏi cộng đồng các Tạp chí trong nước, cộng đồng học thuật phải phối hợp chặt chẽ và hợp tác cùng nhau để tìm ra các mô hình mới và giải pháp “chưa có tiền lệ” để nâng cao chất lượng xuất bản học thuật theo đúng chuẩn quốc tế (PTS.TS. Bùi Anh Tuấn, Hiệu trưởng Trường Đại học Ngoại Thương).

Từ những tiếp cận tích cực đó, với những sự tài trợ, hỗ trợ khác nhau của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ khoa học và Công nghệ, nhiều Hội thảo khoa học do các tạp chí khoa học trong nước đã được tổ chức về các chủ đề liên quan đến việc chuẩn hoá, nâng cao chất lượng xuất bản theo hướng hội nhập quốc tế. Tại đó, nhiều kinh nghiệp quý báu, từ những tạp chí đi trước tới sân chơi quốc tế đã được chia sẻ cho các tạp chí đang trên chặng đường hội nhập.

Chia sẻ tại Hội thảo “Xây dựng và phát triển Tạp chí toán học ứng dụng hướng tới đạt chuẩn ISI, Scopus” tại Viện nghiên cứu cao cấp về Toán (4/2022), GS.TS. Nguyễn Hữu Đức, Tổng biên tập tạp chí Journal of Science Advanced Matarials and Devices, (viết tắt là JSACD, NXB Elsevier, Q1 trong cơ sở dữ liệu WoS (IF2021 = 7.382, cập nhật tháng 6/2022)) cho rằng, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng được các tạp chí uy tín ngang tầm quốc tế bằng nội lực khoa học và hợp tác quốc tế. Đồng thời, về công nghệ xuất bản, việc hợp tác với các tạp chí quốc tế uy tín hay các nhà xuất bản uy tín là một lựa chọn rất đáng đầu tư.

Với quyết tâm cao, GS. Ngô Bảo Châu (Giám đốc Khoa học) và PGS. TS. Lê Minh Hà (Giám đốc Điều hành) đã nêu rõ những định hướng, tầm nhìn để có những bước đi chiến lược, hiệu quả trong việc phát triển tạp chí Toán ứng dụng, lộ trình phấn đấu vào danh mục tạp chí ISI/SCOPUS. 

GS.TS. Ngô Bảo Châu chia sẻ tại Hội thảo

Cũng đồng quan điểm này, tại Hội thảo “Hoàn thiện bản thảo bài báo đăng tạp chí khoa học theo chuẩn quốc tế” tại Trường Đại học Ngoại thương (6/2022), GS.TS. Nguyễn Quang Liêm, Tổng biên tập Tạp chí Advances in Natural Sciences: Nanoscience and Nanotechnology (NXB IOP Publishing, CiteScore 4.8 Q2 Scopus, chỉ mục trong ESCI) cũng cho rằng việc hợp tác quốc tế với các nhà xuất bản là cần thiết, được nhiều lợi ích. Đồng thời, ông cũng chia sẻ những khó khăn, khó lường trong xuất bản khoa học cũng như một số kinh nghiệm trong đàm phán về các hình thức hợp tác với các nhà xuất bản quốc tế.

GS.TS. Nguyễn Quang Liêm chia sẻ tại Hội thảo

Như vậy, có thể thấy, các tạp chí khoa học trong nước đang có những dấu hiệu chuyển mình khá mạnh mẽ để trở nên chuyên nghiệp và phù hợp hơn và các thông lệ quốc tế về xuất bản khoa học. Chính các tạp chí khoa học đã có nhu cầu tương tác với nhau, học tập lẫn nhau, chia sẻ và cùng hướng tới việc nâng cao chất lượng của xuất bản học thuật. Phải chăng rất cần có một cộng đồng để kết nối trước hết là các tạp chí khoa học trong nước như là một sự chuẩn bị cho quá trình cùng phát triển và hội nhập quốc tế.

Lương Ngọc