MỘT NƠI DUY NHẤT TẬP HỢP MIỄN PHÍ CÁC TÓM TẮT BÀI BÁO

Hầu hết các bản tóm tắt có sẵn trên các trang web tạp chí hoặc trên cơ sở dữ liệu học thuật như PubMed, kể cả những bài báo có thu phí truy cập. Theo Ludo Waltman (Phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Khoa học và Công nghệ tại Đại học Leiden ở Hà Lan), việc những tóm tắt nằm riêng lẻ ở các nguồn như vậy vẫn hạn chế phạm vi tiếp cận và tầm nhìn của nghiên cứu toàn cầu. Sáng kiến tóm tắt mở (Initiative for open abstracts - I4OA) do Waltman điều phối là một phương án để giải quyết hạn chế này.

Các nhà xuất bản tham gia vào I4OA đã đồng ý gửi các bản tóm tắt bài báo tới Crossref - cơ quan cung cấp mã định dạng tài liệu (DOI) cho các bài báo học thuật. Crossref sẽ trình bày các phần tóm tắt có sẵn theo định dạng chung. Cho đến nay, 52 nhà xuất bản đã đăng ký tham gia sáng kiến ​​này, bao gồm cả Hiệp hội vì sự tiến bộ của Khoa học Hoa Kỳ và Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Hoa Kỳ.

Thông qua Crossref, các phương tiện công nghệ có thể đọc được các bản tóm tắt nghiên cứu về các lĩnh vực, điều này làm cho việc tìm kiếm trở nên dễ dàng hơn. 

Sáng kiến này được đề ra vào ngày 20 tháng 9 nhằm thi đua cùng với I4OC - một sáng kiến ​​được thành lập cách đây ba năm để cung cấp thông tin tham khảo siêu dữ liệu và thư mục thông qua Crossref. Kể từ khi ra mắt, 2.000 nhà xuất bản đã đăng ký I4OC. Và tính đến tháng 7 năm 2020, 60% trong số 51,1 triệu bài báo có tài liệu tham khảo gửi qua Crossref có danh mục tài liệu tham khảo mở.

Các nhà xuất bản đã đăng ký I4OA cho đến nay chỉ chiếm một phần nhỏ - khoảng 11% - trong số tất cả các bài báo được gửi đến Crossref trong năm 2018–20. Một số nhà xuất bản lớn, bao gồm Springer Nature và Elsevier, vẫn còn do dự. Springer Nature cho biết “Chúng tôi hy vọng sẽ học hỏi thêm được nhiều điều từ sáng kiến ​​này khi nó tiến triển”. Nhà xuất bản này vốn chỉ chia sẻ tóm tắt của các bài báo truy cập mở với Crossref.

Một số nhà khoa học cũng không bị thuyết phục bởi ý tưởng này. “Điều này cũng giống như gửi một danh mục đặt hàng qua mail cho những người không có khả năng mua hàng vậy,” nhà thiên văn học Martin Dominik (Đại học St Andrews, Vương quốc Anh) nhận định một cách hài hước.

Natasha Gownaris, nhà nghiên cứu sinh thái học tại Đại học Washington ở Seattle, người chủ trì nhóm khoa học mở tại Học viện các nhà khoa học trẻ toàn cầu cũng chia sẻ rằng, việc tập trung quá nhiều vào các bản tóm tắt mở cũng có thể làm phân tán sự tập trung vào các vấn đề lớn hơn, chẳng hạn như nhu cầu xuất bản mở rộng rãi hơn. Theo bà, tuy đây là bước đầu tiên tối thiểu, nó sẽ chỉ giúp ích một phần rất nhỏ trong việc làm cho khoa học toàn cầu trở nên công bằng hơn.

Phương Thục lược dịch

Quirin Schiermeier. (October 12, 2020). Initiative pushes to make journal abstracts free to read in one place. Nature

Ghi chú: Các quan điểm của Tác giả không hẳn là quan điểm của Tạp chí Giáo dục.