“Làm việc tại nhà” đặt ra nguy cơ lớn với sự nghiệp của phụ nữ

Nhiều người coi làm việc tại nhà là cách làm mang lại lợi ích cho lao động nữ. Logic phổ biến được đặt ra là phụ nữ, khi làm việc ở nhà, có thể kết hợp cả công việc liên quan đến sự nghiệp của họ với hoàn thành trách nhiệm chăm sóc con cái. Nhưng ít người nhận ra rằng điều này thực tế đang khiến cho triển vọng sự nghiệp của người phụ nữ trở nên tệ hơn, chứ không phải là khá lên.

Nhóm nghiên cứu 8 người do David Peetz dẫn đầu lấy ý tưởng từ quan sát của một biên tập viên tạp chí khoa học nổi tiếng tại Vương quốc Anh, cho rằng số lượng bản thảo do các nhà nghiên cứu nữ nộp lên cho tạp chí này đã giảm đáng kể trong bối cảnh đại dịch Covid-19. Nhóm nghiên cứu muốn biết cách thức làm việc tại nhà trong thời kỳ đại dịch đã ảnh hưởng đến nam giới và phụ nữ như thế nào, bao gồm yếu tố năng suất công việc. Nhóm đã khảo sát 11.288 người đang làm việc tại 14 trường đại học trên khắp Canada và Australia, trong đó có 3.480 học giả.

Kết quả nghiên cứu

Nghiên cứu của nhóm tác giả đã cho thấy kết quả tương tự với quan sát của vị biên tập viên trên. Thật vậy, sự khác biệt về cơ hội nộp bản thảo nghiên cứu để xuất bản là sự khác biệt lớn nhất về năng suất công việc của nam giới và phụ nữ trong thời gian giãn cách do đại dịch Covid-19. Phụ nữ thường phải đối mặt với khối lượng giảng dạy gia tăng và làm công việc hành chính nhiều hơn nam giới. Phụ nữ cũng có thường có xu hướng dành ít thời gian hơn cho nghiên cứu so với các đồng nghiệp nam.

Tuy nhiên, sự khác biệt về giới trong hai nhiệm vụ trên không lớn bằng những khác biệt trong việc xin tài trợ nghiên cứu hoặc nộp bản thảo bài báo cho các tạp chí được bình duyệt. Đây là những thước đo chính đối với sự phát triển hoặc đi xuống trong sự nghiệp của một nhà nghiên cứu trong thời kỳ này.

Điều dường như đang xảy ra là cả nam giới và phụ nữ đều bị buộc phải thực hiện các nghiên cứu ở nhà nhiều hơn. Sự khác biệt là phụ nữ có ít cơ hội hơn nam giới trong việc dành thời gian liên tục để tạo ra nghiên cứu tốt, có thể công bố được. Trong nghiên cứu của nhóm, đặc biệt là khi có trẻ em, phụ nữ gặp nhiều khó khăn hơn trong việc dành ra “khoảng thời gian suy nghĩ” quan trọng, cần thiết để thực hiện một nghiên cứu chất lượng. Lý tưởng nhất là nam giới sẽ đảm nhận một phần trách nhiệm việc nhà một cách bình đẳng khi làm việc tại nhà. Nhưng điều đó đã không xảy ra.

Cả nam giới và nữ giới đều phải làm nghiên cứu tại nhà. Sự khác biệt nằm ở chỗ các trách nhiệm khác trong gia đình chiếm mất nhiều thời gian suy nghĩ của phụ nữ hơn.

Tương lai xám xịt

Nếu không trực tiếp đối mặt và giải quyết thực trạng này, các trường đại học có nguy cơ làm cho vấn đề trở nên tồi tệ hơn. Nhóm nghiên cứu nhận thấy đa số cán bộ, nhân viên các trường đại học đều mong muốn được làm việc tại nhà nhiều hơn so với trước đại dịch. Phụ nữ có xu hướng mong muốn mô hình này nhiều hơn so với nam giới. Tuy nhiên, điều này lại khiến cho bóng dáng của những nhà khoa học, các chuyên gia và nhân viên nữ mờ nhạt hơn trong các văn phòng vật lý. Và điều này cũng có thể khả năng làm giảm năng suất làm việc của họ.

Nhiều trường đại học có thể coi xu hướng làm việc tại nhà là cơ hội để tiết kiệm chi phí vận hành. Họ có thể làm điều đó bằng cách giảm thiểu số lượng các văn phòng do nhà trường tự quản lý và cho các chuyên gia, nhân viên đi làm tại các không gian làm việc công cộng. Đây thực tế là một xu hướng đã bắt đầu từ trước khi đại dịch diễn ra. Tuy nhiên, khi các nhà nghiên cứu trở lại làm việc tại khuôn viên trường, họ cần có một văn phòng riêng, thay vì một không gian chung, để thực hiện việc giảng dạy hoặc nghiên cứu trực tuyến - vốn đòi hỏi thời gian và không gian để tư duy. Hơn nữa, các trường đại học ngày càng có xu hướng giảm số lượng các kỳ nghỉ phép của các nhà nghiên cứu. Trong lịch sử, những khoảng thời gian sinh viên nghỉ học là cơ hội tốt nhất để các giảng viên, nhà nghiên cứu có thời gian suy nghĩ và thực hiện các nghiên cứu tốt. Tuy nhiên, giờ đây, nó không còn là một “quyền lợi” mà giống như một “đặc ân”, mỗi năm chỉ dành cho một số ít các nhà nghiên cứu. Khi thời gian nghỉ phép ít đi, phụ nữ sẽ khó bù đắp cho sự thiếu hụt thời gian tư duy khoa học so với nam giới. Năng suất làm việc thực tế của họ sẽ thấp hơn nam giới.

Vân An lược dịch

Nguồn:

Misha Ketchell (2022). Many of us welcome working from home, but universities show its dangers for women’s careers. The Conversation.

Ghi chú: Các quan điểm của Tác giả không hẳn là quan điểm của Tạp chí Giáo dục.