Phát triển nghiệp vụ dạy học online: Triển vọng từ "sơ đồ quả dứa"

Thế giới của chúng ta đã có sự thay đổi lớn suốt một năm vừa qua, và trong thời gian đó ngành Giáo dục đã thể hiện sự thích nghi và vượt qua nhiều thách thức. Thích ứng với thế giới công nghệ luôn thay đổi là điều mà các nhà giáo dục phải nỗ lực thực hiện hàng ngày; và gần đây, nhiều phương thức học tập chuyên nghiệp đã được đưa vào thử nghiệm và đã được đưa vào thực tế dưới dạng các cuộc họp Zoom, các hội nghị, hội thảo trực tuyến.

Mặc dù vậy, giảng dạy là một nghề, và - giống như trong lĩnh vực y tế - công tác giảng dạy và học tập sẽ có hiệu quả và ý nghĩa hơn nếu có sự theo dõi, quan sát theo thời gian thực. Việc quan sát các tiết học của các đồng nghiệp là giáo viên (hay còn gọi là “dự giờ”) mở ra cánh cửa để bạn giao tiếp với các đồng nghiệp của mình, cải thiện khả năng giảng dạy của bản thân thông qua các cơ hội thực hành thực tế trước các đồng nghiệp là các giáo viên khác của bạn. Biết đâu, việc cộng tác với những đồng nghiệp khác có thể góp phần tạo ra những ý tưởng mới tuyệt vời, có thể thay đổi thế giới? Làm thế nào chúng ta có thể cộng tác cùng nhau một cách hiệu quả hơn trong “kỷ nguyên” Covid-19 mới này? Câu trả lời là, phải đổi mới!

Chào đón các đồng nghiệp tới “dự giờ” lớp học của bạn

“Sơ đồ quả dứa” là gì? Quả dứa từ lâu đã là biểu tượng của lòng hiếu khách và sự chào đón thân thiện từ những ngày đầu khi nước Mỹ còn là một nước thuộc địa - thuở đó dứa là một loại trái cây cực kỳ hiếm. Sơ đồ quả dứa là một hệ thống được lấy ý tưởng dựa trên loại quả có tính chất biểu tượng này - các giáo viên, trên tinh thần tự nguyện, mời các đồng nghiệp tham gia tiết học của họ để quan sát và thu thập các thông tin mà họ cần - những thông tin và trải nghiệm này sau đó có thể được sử dụng lại ở một lớp học khác.

Sơ đồ này có thể dán tại một khu vực chung của trường, chẳng hạn như phòng sinh hoạt của giáo viên, và mỗi giáo viên sẽ chọn một ngày giờ để mở cửa lớp học của mình cho những đồng nghiệp khác tham dự, nhờ đó giúp phát triển và nâng cao năng lực chuyên môn của các giáo viên ngay trong một tiết học. Bạn có thể sắp xếp một buổi rảnh của bản thân hoặc của tập thể, hay nhờ các nhân viên trường học quản lớp giúp bạn, để bạn có thể tham gia tiết học của giáo viên khác. Vì đây là một hoạt động tự nguyện không ràng buộc, bạn sẽ cảm thấy ít áp lực hơn và có thể nắm bắt ý tưởng học hỏi từ các đồng nghiệp của mình tại chính lớp học của họ. Tuy nhiên, do những lo ngại về vấn đề an toàn y tế trong bối cảnh đại dịch Covid-19, việc cùng nhau ngồi lại trong một không gian kín để chia sẻ chuyên môn là một điều không khả thi. Khi đó, các giáo viên có thể cùng nhau thiết lập một “sơ đồ quả dứa” trực tuyến.

Không có giới hạn và rất dễ tiếp cận

Sơ đồ quả dứa là một phương pháp rất hiệu quả nhằm giúp các giáo viên tìm tòi các phương pháp thực hành mới trong lớp học. Chúng có thể được tích hợp vào lịch làm việc hàng ngày của bạn, hay tùy chỉnh tuỳ theo nhu cầu và khuyến khích sự cộng tác với các đồng nghiệp là giáo viên của bạn. Trong thời kỳ đại dịch như hiện nay, nhiều nhà giáo dục mong muốn có thể phát triển chuyên môn của mình một cách thực chất, nhưng kết quả họ thu được thường ít hoặc không thành công do những hạn chế của Covid-19.

Khi “sơ đồ quả dứa” được số hoá, giáo viên có thể truy cập một cơ sở dữ liệu đầy đủ các lớp học để có thể tham gia “dự giờ”. Điều gì sẽ xảy ra nếu bất kỳ ai, ở bất kỳ đâu, vào bất kỳ lúc nào cũng có thể tìm và truy cập được video một giáo viên đồng nghiệp trong trường của họ đang đứng lớp - đó có thể là người có kỹ thuật quản lý lớp học tuyệt vời, khả năng ngôn ngữ hoặc “chiến lược” toán học xuất sắc mà bạn có thể học hỏi? Điều gì sẽ xảy ra nếu tất cả các tiết học này đều được phân phối trên một nền tảng kỹ thuật số duy nhất? “Sơ đồ quả dứa kỹ thuật số” sẽ giúp giải quyết tất cả những thách thức gặp phải liên quan đến việc các giáo viên có nên trực tiếp tham gia “dự giờ” các tiết học khác hay không.

Các yếu tố then chốt để triển khai

Để “sơ đồ đồ quả dứa kỹ thuật số” phát huy hiệu quả, cần ghi nhớ các yếu tố chính sau:

- Đây là công việc tự nguyện: Sẽ không thể tránh khỏi những lời phàn nàn, phản hồi tiêu cực nếu đây là một nhiệm vụ bắt buộc của giáo viên.

- Sơ đồ quả dứa có thể truy cập được bởi tất cả những người tham gia: Tài liệu thường được chia sẻ qua ứng dụng thiết kế bài thuyết trình trực tuyến Google Slides hoặc các phần mềm tương đương là tối ưu.

- Sơ đồ quả dứa là một lời kêu gọi hành động, có thể truyền cảm hứng cho những người khác tham gia: Hãy nhấn mạnh cho các đồng nghiệp xung quanh về những điều tích cực mà bạn đã quan sát được trong các buổi “dự giờ” bất cứ khi nào có thể. Điều này sẽ khuyến khích đồng nghiệp của bạn cùng tham gia và tăng tính cộng tác hơn.

Khi tất cả các giáo viên đều đã hiểu cách thức hoạt động của sơ đồ quả dứa, hãy mời các đồng nghiệp của bạn cùng tham gia. Một số người có thể thích “dự giờ” trực tiếp (thời gian thực), một vài người khác có thể sẽ muốn thu sẵn video bài giảng của họ, tải lên YouTube hoặc một nền tảng tương tự và dẫn link vào sơ đồ quả dứa. Khi truy cập và sơ đồ, bạn có thể nhấn vào các liên kết và xem các video này, với mục tiêu học hỏi được ít nhất một điều gì đó.

Sơ đồ quả dứa kỹ thuật số là một công cụ mạnh mẽ cho phép bạn phát triển chuyên môn của bản thân một cách thực chất, bất chấp sự hoành hành của đại dịch.

Vân An lược dịch

Nguồn

Adrian Cargal (2021). Opening the Door to Professional Learning. Edutopia.

Ghi chú: Những quan điểm của tác giả không hẳn là quan điểm của Tạp chí Giáo dục.