4 bước lần lượt giúp bạn có một phần Mở đầu (Introduction) hay

Thông qua các ví dụ cụ thể, bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích liên quan tới các nội dung mà bạn nên và không nên đưa vào phần Mở đầu, cũng như các tiêu chí mà các biên tập viên tạp chí, người phản biện tìm kiếm trong phần này.

Chức năng của phần Mở đầu là gì?

Hiểu một cách đơn giản, phần này được thực hiện nhằm trả lời câu hỏi “Tại sao”: Tại sao bạn chọn chủ đề đó để nghiên cứu; Tại sao nó quan trọng; Tại sao bạn lại áp dụng một phương pháp hoặc cách tiếp cận cụ thể. Bên cạnh đó, chúng ta cũng có thể hiểu phần ‘Mở đầu’ là phần chỉ ra phạm vi và ‘khoảng trống’ trong nghiên cứu mà bài báo của bạn sẽ ‘lấp đầy’.

Ngoài ra, phần Mở đầu còn có nhiệm vụ cung cấp bối cảnh bằng cách trình bày vấn đề nghiên cứu và đặt ra câu hỏi nghiên cứu (để những câu hỏi này sẽ được giải đáp sau này trong phần chính của bài báo); đồng thời, ở phần này người viết cũng cần phải khảo lược lại các giải pháp cũng như các cách tiếp cận khác đã được thử nghiệm trước đó trong quá khứ. Lưu ý rằng luận án hoặc luận văn thường có một chương 'Tổng quan tài liệu' riêng, nhưng đôi khi một bài báo khoa học sẽ không có phần này mà sẽ được tích hợp ngắn gọn trong phần Mở đầu. Sau đó, phần Mở đầu thường được kết lại với mục tiêu nghiên cứu, tức là phiên bản chi tiết hơn của các câu hỏi nghiên cứu. 

Theo quy luật chung, phần Mở đầu chiếm khoảng 10% tổng số từ của một bài báo khoa học điển hình, nghĩa là khoảng 400 từ (ba đoạn văn) trong một bài báo 4000 từ.

4 bước tiếp cận để viết phần Mở đầu

1. Cung cấp bối cảnh và thông tin cơ bản

Những câu đầu tiên của phần Mở đầu thường chuẩn bị cho người đọc những thông tin cơ bản, mang tính khái quát cao. Ví dụ:

Một bài báo khai thác về đề tài chất hữu cơ ở trong đất có thể bắt đầu như sau: “Trồng trọt bền vững là hàm phụ thuộc vào các đặc tính vật lý, hóa học và sinh học của đất, những đặc tính này lại bị ảnh hưởng rõ rệt bởi các chất hữu cơ trong đất”.

Một bài báo thảo luận về khả năng vi khuẩn có lợi trong điều trị ung thư có thể bắt đầu như sau: “Vai trò của vi khuẩn như một tác nhân chống ung thư đã được công nhận gần một trăm năm trước”.

Một bài báo về pin lithium có thể được giới thiệu với câu sau: “Sự phát triển nhanh chóng của pin lithium-ion và các ứng dụng mới của chúng, chẳng hạn như trong ô tô điện và lưới điện, đòi hỏi các phương pháp đáng tin cậy hơn để hiểu cũng như dự đoán hiệu suất và tuổi thọ của pin”.

Đồng thời, phần mở đầu không nên quá rộng: lưu ý rằng trong các ví dụ trên, phần Mở đầu không nói về nông nghiệp, ung thư, hoặc pin nói chung, mà bằng cách đề cập đến chất hữu cơ trong đất, vai trò của vi khuẩn và pin lithium-ion.

Sau câu mở đầu khái quát, câu tiếp theo sẽ thu hẹp chủ đề một chút. Ví dụ các bài báo ở trên lần lượt đề lập đến 1) Sự thuyên giảm một số loại ung thư sau khi ngẫu nhiên nhiễm liên cầu khuẩn; 2) Chất hữu cơ trong đất như một nguồn dinh dưỡng cho thực vật và năng lượng cho vi sinh vật; và 3) Kỹ thuật hình ảnh để hình dung cấu trúc 3 chiều của các vật liệu và thành phần của pin trên kích thước nano.

2. Giới thiệu chủ đề nghiên cứu và giải thích tại sao nó lại quan trọng
3.  

Như bạn có thể thấy từ các ví dụ trên, chúng ta đang tiến tới việc trình bày chủ đề cụ thể của bài báo. Tới đây, bạn có thể đưa vào một số thống kê để cho thấy tầm quan trọng và mức độ cấp thiết của vấn đề. Dưới đây là một số ví dụ:

Một bài báo về kiểm soát bệnh sốt rét bằng các biện pháp phòng ngừa, có thể đề cập đến số người bị ảnh hưởng, số giờ lao động bị mất hoặc chi phí điều trị bệnh.

Một bài báo về phát triển các loại cây trồng cần ít nước có thể đề cập đến tần suất xảy ra hạn hán nghiêm trọng hoặc sản lượng cây trồng giảm vì hạn hán.

Một bài báo về các phương thức giao thông công cộng hiệu quả hơn có thể đề cập đến mức độ ô nhiễm không khí do khí thải từ ô tô và xe hai bánh hoặc tỷ lệ đang bị thu hẹp giữa số lượng ô tô và tổng chiều dài đường bộ. 

Một cách khác để nhấn mạnh tầm quan trọng của chủ đề nghiên cứu là nêu bật những lợi ích có thể có từ việc giải quyết, tìm ra câu trả lời cho vấn đề: có thể tiết kiệm hơn, sản xuất nhiều hơn, thiết bị bền hơn như thế nào. Cách tiếp cận này nhấn mạnh vào mặt tích cực. Ví dụ: thay vì nói rằng X đô la bị mất vì bệnh sốt rét hàng năm, hãy nói rằng X đô la có thể được tiết kiệm hàng năm nếu bệnh sốt rét được ngăn chặn, hoặc X hàng triệu lít nước có thể được tiết kiệm bằng tưới tiêu, hoặc X giờ lao động được bảo toàn nhờ bệnh tật giảm vì chất lượng không khí được cải thiện.

Đề cập đến những nghiên cứu trước đó

Như đã nói trước đó, tổng quan tài liệu không bắt buộc phải có trong phần Mở đầu của một bài báo; tuy nhiên, việc chỉ ra nghiên cứu có liên quan trước đó là cần thiết, bởi điều đó sẽ đẩy lên sự khác biệt trong công trình của bạn. Sự khác biệt có thể rất đơn giản: lặp lại thí nghiệm nhưng trên một sinh vật khác, trong bối cảnh địa lý khác, dùng công cụ phân tích phức tạp, thu thập được mẫu nghiên cứu lớn, đa dạng hơn. Đây là hai ví dụ:

“Mặc dù những nghiên cứu này có giá trị, chúng được thực hiện khi chưa có sẵn trình tự bộ gen dự thảo và do đó cung cấp ít thông tin về cơ chế tiến hóa và điều tiết”.

“Phản ứng của thực vật bị thay đổi bởi sự xâm nhập và hành vi của côn trùng nhưng những khía cạnh này chủ yếu được nghiên cứu ở các loại cây trồng đơn lẻ, trong khi bài báo này kiểm tra mối quan hệ giữa cây trồng và dịch hại trong hệ thống trồng xen canh”.

Kết thúc bằng cách đề cập đến các mục tiêu cụ thể của nghiên cứu 

Các đoạn trước đó nên dẫn dắt một cách hợp lý đến các mục tiêu cụ thể của nghiên cứu. Ví dụ, trước đó bạn đề cập đến tầm quan trọng của việc kiểm soát bệnh sốt rét thì phần cuối này sẽ nêu các phương pháp kiểm soát được sử dụng trong bài báo và cách đánh giá chúng. Đồng thời, tránh sa đà vào chi tiết vì chúng ta sẽ đi sâu hơn ở phần Vật liệu và Phương pháp (Materials & Methods). Nếu nghiên cứu của bạn là về việc tìm ra tỷ lệ phù hợp của hai kim loại trong một hợp kim và bạn đã thử nghiệm mười tỷ lệ khác nhau, bạn không cần phải liệt kê tất cả mười tỷ lệ mà chỉ cần nói rằng chúng thay đổi trong khoảng 50:50 đến 10:90. 

Đây là hai ví dụ nữa: 

Mục đích của chúng tôi là đánh giá hiệu quả của bốn chiến lược khử trùng trong việc giảm tỷ lệ vi sinh vật đa kháng thuốc và vi khuẩn Clostridium difficile trong toàn bệnh viện

Chúng tôi muốn (1) đánh giá những thay đổi dịch tễ học trước và sau đợt bùng phát bệnh ban đỏ ở Trung Quốc vào năm 2011; (2) tìm hiểu lý do và các yếu tố dịch tễ học đằng sau đợt bùng phát; và (3) đánh giá cách quản lý các yếu tố này để ngăn ngừa dịch bệnh trong tương lai. 

Có nhiều cách khác nhau để xây dựng các mục tiêu, chẳng hạn như sử dụng câu hỏi, các giả thuyết hoặc dùng động từ nguyên thể. Ví dụ: 

Câu hỏi: 

1) Những yếu tố lịch sử nào dẫn đến sự thông qua đạo luật Morrill? 

2) Các trường đại học, cao đẳng được thành lập trên đất cấp dựa theo đạo luật Morrill có hướng phát triển giống và khác nhau như thế nào?

3) Các bang có theo đuổi các chính sách khác nhau khi thi hành đạo luật Morrill không? 

Giả thuyết: 

Chúng tôi kiểm định ba giả thuyết sau về nhân viên của các công ty công nghệ thông tin:

H1: Giai đoạn sự nghiệp có ảnh hưởng đến giá trị công việc.

H2: Giai đoạn sự nghiệp ảnh ảnh hưởng đến mức độ hài lòng trong công việc.

H3: Giai đoạn sự nghiệp không ảnh hưởng đến sự gắn bó với công ty.

Động từ nguyên thể: 

Để kiểm tra phản ứng của Oryza sativa với bốn liều lượng nitơ khác nhau về mặt 1) sản xuất sinh khối, 2) chiều cao cây và 3) thời gian trồng. 

 Giới thiệu và Thảo luận thường khó viết nhất trong một bài báo nghiên cứu điển hình. Tuy nhiên, cách tiếp cận 4 bước được mô tả trong bài viết sẽ phần nào hỗ trợ các tác giả. Mặc dù phần Mở đầu là phần đầu tiên trong bài báo, không bắt buộc phải viết phần đó trước. Bạn có thể quay lại viết sau khi đã hoàn thiện tất cả các phần còn lại của bài báo: điều này sẽ làm cho phần Mở đầu không chỉ dễ viết hơn mà còn hấp dẫn và liên kết mạch lạc với phần còn lại của bài báo hơn. 

Vân An lược dịch

Nguồn

Yateendra Joshi (2018). 4 Step approach to writing the Introduction section of a research paper. Editage Insights.