Sơn La: Nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo – Yếu tố then chốt phát triển giáo dục vùng dân tộc thiểu số, miền núi

Việc tăng cường bồi dưỡng, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên các trường phổ thông dân tộc nội trú, bán trú trên địa bàn tỉnh Sơn La được triển khai đồng bộ trong khuôn khổ Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021–2030 (CTMTQG 1719), đặc biệt là Dự án 5 – Phát triển giáo dục đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, trong đó Tiểu dự án 1, tập trung đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục ở vùng đồng bào DTTS và miền núi.

Trên cơ sở định hướng của Dự án 5, Tiểu dự án 1, ngành Giáo dục và Đào tạo tỉnh Sơn La đã cụ thể hóa các mục tiêu bằng nhiều giải pháp thiết thực: tổ chức bồi dưỡng thường xuyên cho đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên; đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo cụm trường; nâng cao năng lực thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới; từng bước đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý và dạy học. Các hoạt động này tập trung ưu tiên cho hệ thống trường phổ thông dân tộc nội trú, bán trú – nơi giữ vai trò then chốt trong việc tạo nguồn cán bộ, nhân lực cho vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn.

Thông qua nguồn lực của CTMTQG 1719, đội ngũ nhà giáo vùng DTTS không chỉ được tạo điều kiện nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ mà còn được tiếp cận các phương pháp giáo dục hiện đại, ứng dụng công nghệ số, qua đó thu hẹp dần khoảng cách về chất lượng giáo dục giữa vùng khó khăn và vùng thuận lợi. Đây chính là nền tảng quan trọng để thực hiện mục tiêu nâng cao chất lượng giáo dục thực chất, phát triển nguồn nhân lực bền vững, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội và bảo đảm an sinh cho đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh.

Lớp Tin học, Trường PTDT Nội trú THCS và THPT huyện Mộc Châu (Ảnh: NTCC)

Bồi dưỡng đội ngũ làm “đòn bẩy” nâng cao chất lượng giáo dục

Thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, ngành Giáo dục Sơn La coi công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ nhà giáo là giải pháp căn cơ nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực địa phương. Theo đó, các cơ sở giáo dục, nhất là các trường phổ thông dân tộc nội trú, bán trú được chỉ đạo tăng cường tổ chức các lớp bồi dưỡng, sinh hoạt chuyên môn, đổi mới nội dung, phương thức đào tạo theo hướng thực chất, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và hội nhập.

Tại Trường PTDT Nội trú THCS và THPT huyện Mộc Châu xác định rõ “muốn có trò giỏi thì thầy cô phải chuẩn về chuyên môn, nghiệp vụ”. Theo cô Nguyễn Thị Lan, Hiệu trưởng Trường PTDT Nội trú THCS và THPT huyện Mộc Châu, hiện nay nhà trường có khoảng hơn 300 học sinh là con em đồng bào các dân tộc vùng sâu, vùng xa trên địa bàn huyện. Với nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực cho địa phương, nhà trường luôn nhận được sự quan tâm, đầu tư của cấp ủy, chính quyền các cấp, qua đó từng bước mở rộng quy mô và nâng cao chất lượng giáo dục.

Hiện nhà trường có 50 cán bộ, giáo viên, nhân viên; 100% đạt chuẩn và trên chuẩn, trong đó có 19 cán bộ, giáo viên trên chuẩn; 9 giáo viên đạt danh hiệu giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh, 10 giáo viên dạy giỏi cấp huyện. Ngay từ năm 2017, nhà trường đã được công nhận đạt chuẩn quốc gia lần thứ 3 (giai đoạn 2015–2020).

Xác định rõ “muốn có trò giỏi thì thầy cô phải chuẩn về chuyên môn, nghiệp vụ”, nhà trường chú trọng thực hiện nghiêm túc chương trình bồi dưỡng thường xuyên, khuyến khích giáo viên xây dựng kế hoạch tự học, tự bồi dưỡng; đẩy mạnh đổi mới phương pháp dạy học, sử dụng hiệu quả thiết bị và đồ dùng dạy học. Nhiều sáng kiến, giải pháp được giáo viên chủ động nghiên cứu, đề xuất và áp dụng trong thực tiễn giảng dạy, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.

Nhờ đó, chất lượng học tập của học sinh được cải thiện rõ rệt. Năm học vừa qua, 74,1% học sinh đạt học lực khá, giỏi; không có học sinh yếu, kém. Nhà trường liên tục có học sinh đoạt giải tại các kỳ thi học sinh giỏi cấp huyện và cấp tỉnh.

Bên cạnh công tác dạy học, nhà trường đặc biệt quan tâm tổ chức tốt đời sống nội trú cho học sinh; chú trọng giáo dục kỹ năng sống, pháp luật, an toàn giao thông; tăng cường hoạt động ngoại khóa, văn hóa – văn nghệ, thể dục – thể thao, trò chơi dân gian, qua đó tạo môi trường giáo dục toàn diện, giúp học sinh gắn bó với trường lớp và phát triển hài hòa cả về trí tuệ, thể chất và nhân cách.

Sinh hoạt chuyên môn theo cụm trường: chia sẻ kinh nghiệm, lan tỏa cách làm hay

Thực hiện Kế hoạch số 119/KH-SGDĐT của Sở Giáo dục và Đào tạo Sơn La về tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo cụm cấp THCS, THPT và GDTX năm học 2025–2026, từ ngày 27–28/11/2025, Trường THPT Mộc Lỵ (Trưởng cụm số 02) đã tổ chức sinh hoạt chuyên môn cụm lần thứ nhất với sự tham gia của 5 đơn vị trường học.

Tại đợt sinh hoạt, các trường đã tập trung trao đổi, thảo luận, tháo gỡ khó khăn trong công tác quản lý và giảng dạy; chia sẻ các mô hình, sáng kiến, cách làm hiệu quả; tăng cường nghiên cứu bài học, đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh và ứng dụng công nghệ số. Không khí sinh hoạt diễn ra sôi nổi, trách nhiệm, thể hiện tinh thần học hỏi, cầu thị và quyết tâm đổi mới của đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên.

Hoạt động sinh hoạt chuyên môn theo cụm đã góp phần phát huy tinh thần tự học, tự bồi dưỡng, tăng cường sự phối hợp, hỗ trợ lẫn nhau giữa các trường; tạo sự thống nhất, đồng thuận trong triển khai các giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục, hướng tới phát triển bền vững.

Đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý và giảng dạy

Trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, chuyển đổi số trở thành yêu cầu tất yếu đối với ngành Giáo dục. Thực hiện Quyết định số 749/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về Chương trình Chuyển đổi số quốc gia, các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh Sơn La đã chủ động triển khai nhiều giải pháp ứng dụng công nghệ số trong quản lý và dạy học.

Tại Trường PTDT Nội trú THCS và THPT Thuận Châu, nhà trường đã tổ chức tập huấn, nâng cao nhận thức và kỹ năng chuyển đổi số cho đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên; triển khai hiệu quả các nền tảng, phần mềm phục vụ quản lý, dạy học và đánh giá; khuyến khích giáo viên sử dụng bài giảng điện tử, thí nghiệm ảo, các ứng dụng trực tuyến trong kiểm tra, đánh giá học sinh. Hồ sơ, dữ liệu học sinh từng bước được số hóa, quản lý tập trung, góp phần nâng cao hiệu quả điều hành và chất lượng giáo dục.

Có thể khẳng định, việc tăng cường bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên các trường phổ thông dân tộc nội trú, bán trú tại Sơn La không chỉ là yêu cầu nội tại của ngành Giáo dục mà còn là nhiệm vụ trọng tâm được đặt trong khuôn khổ CTMTQG 1719, đặc biệt là Dự án 5, Tiểu dự án 1. Thông qua việc đầu tư cho con người, đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao năng lực quản lý và đẩy mạnh chuyển đổi số, các cơ sở giáo dục vùng đồng bào DTTS từng bước nâng cao chất lượng giáo dục thực chất, thu hẹp khoảng cách giữa các vùng miền. Đây chính là nền tảng quan trọng để phát triển nguồn nhân lực tại chỗ, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội bền vững và nâng cao đời sống cho đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Sơn La.

Trịnh Thu

Tài liệu tham khảo:

• https://thptmocly.sogddtsonla.edu.vn/tin-tuc-su-kien/hoat-dong-chuyen-mon/cum-chuyen-mon-so-02-to-chuc-sinh-hoat-chuyen-mon-dot-i-nam-hoc-2025-2026.html?categoryId=2328223
• https://sogiaoduc.sonla.gov.vn/tin-tuc-chuyen-doi-so/chuyen-doi-so-trong-quan-ly-giao-duc-va-giang-day-cua-truong-ptdt-noi-tru-thcs-va-thpt-huyen-thu-917999