Áp lực tinh thần của giáo viên mầm non: Một nghiên cứu trường hợp tại Indonesia

Xuất phát từ thực tế rằng giáo viên mầm non không chỉ là người giảng dạy mà còn là người chăm sóc và kết nối với gia đình trẻ, nghiên cứu nhấn mạnh rằng việc điều chỉnh và kiểm soát cảm xúc luôn gắn liền với hoạt động nghề nghiệp hằng ngày. Trong bối cảnh văn hóa đề cao tập thể và sự hòa hợp trong giao tiếp như ở Indonesia, áp lực cảm xúc đối với giáo viên trở nên rõ ràng và phức tạp hơn.

Nghiên cứu của Mukhlis và cộng sự (2025) được thực hiện theo phương pháp định lượng với thiết kế mô tả có tính tương quan. Dữ liệu thu thập từ 397 giáo viên mầm non ở nhiều khu vực khác nhau, phần lớn đến từ Đông Java. Hai bộ công cụ khảo sát được sử dụng gồm thang đo cảm xúc của giáo viên trong tương tác với trẻ và trong tương tác với phụ huynh. Mỗi thang đo tập trung vào hai chiến lược điều tiết cảm xúc chủ yếu: (1) Thể hiện cảm xúc bề ngoài; (2) Kìm nén cảm xúc thật. Các công cụ này đã được kiểm định độ tin cậy và giá trị để bảo đảm phù hợp với ngữ cảnh văn hóa của Indonesia.

Kết quả mô tả cho thấy giáo viên gặp gánh nặng cảm xúc ở mức đáng kể, đặc biệt là khi làm việc với phụ huynh. Có đến 53 phần trăm giáo viên cho biết họ chịu mức kìm nén cảm xúc rất cao khi trao đổi với phụ huynh. Trong khi đó, mức kìm nén cảm xúc cao trong tương tác với trẻ chỉ đạt 38 phần trăm. Sự chênh lệch này cho thấy quan hệ với phụ huynh là nguồn gây áp lực lớn hơn nhiều so với quan hệ với trẻ. Ngược lại, chiến lược thể hiện cảm xúc bề ngoài dường như dễ chấp nhận hơn, bởi có 29 phần trăm giáo viên cho rằng họ không cảm thấy gánh nặng khi phải thể hiện cảm xúc không trùng khớp với cảm xúc thật. Phân tích hồi quy cho thấy kìm nén cảm xúc trong tương tác với phụ huynh là yếu tố gây ảnh hưởng mạnh nhất đến mức độ suy giảm sức khỏe cảm xúc của giáo viên. Hệ số đo lường mức độ tác động đạt giá trị cao và có ý nghĩa thống kê, cho thấy khi mức kìm nén cảm xúc tăng lên thì sức khỏe tinh thần giảm đi đáng kể. Nhóm tác giả nhận định rằng giáo viên phải thường xuyên giữ thái độ bình tĩnh, lễ phép và kiềm chế cảm xúc thật trước phụ huynh, vốn được xem là những người có vị thế xã hội cao hơn. Việc này diễn ra liên tục và âm thầm, khiến năng lượng cảm xúc của giáo viên bị tiêu hao nhanh chóng.

Nguồn: Pixabay.com

Trình độ học vấn cũng có tác động tích cực đến sức khỏe cảm xúc của giáo viên, dù mức độ ảnh hưởng không lớn bằng. Giáo viên có trình độ học vấn cao thường được trang bị kỹ năng điều chỉnh cảm xúc tốt hơn, có mạng lưới hỗ trợ chuyên môn rộng hơn và hiểu rõ hơn kỳ vọng nghề nghiệp. Tuy vậy, các yếu tố như độ tuổi, kinh nghiệm công tác, mức lương hay chứng chỉ nghề không cho thấy mối liên hệ rõ rệt với sức khỏe cảm xúc.

Mặc dù mô hình phân tích chỉ giải thích được một phần chưa lớn trong biến thiên của sức khỏe cảm xúc, nghiên cứu vẫn khẳng định một kết luận quan trọng: kìm nén cảm xúc trong quan hệ với phụ huynh là yếu tố nguy hiểm nhất đối với sự ổn định tinh thần của giáo viên mầm non. Nhóm nghiên cứu đề xuất phát triển các chương trình hỗ trợ giáo viên điều chỉnh cảm xúc phù hợp với đặc điểm văn hóa và tăng cường sự hỗ trợ từ nhà trường. Bên cạnh đó, việc xây dựng các nhóm sinh hoạt chuyên môn nhằm chia sẻ kinh nghiệm cảm xúc giữa giáo viên cũng được nhấn mạnh như một giải pháp khả thi.

Như vậy, nghiên cứu góp phần bổ sung hiểu biết về lao động cảm xúc trong nghề giáo, đặc biệt là trong môi trường giáo dục mầm non nơi giáo viên phải đóng nhiều vai trò cùng lúc. Đồng thời, nghiên cứu khẳng định sự cần thiết của việc quan tâm đến sức khỏe tinh thần của giáo viên, những người giữ vai trò nền tảng trong việc giáo dục và nuôi dưỡng thế hệ trẻ.

Hoàng Dũng lược dịch

Nguồn:

Mukhlis, A., Elvira, M., Santoso, S. T. P., & Sainuddin, S. (2025). Emotional labor of early childhood educators: Relationships with students and parents. European Journal of Educational Research, 15(1), 53-63. https://doi.org/10.12973/eu-jer.15.1.53