Quảng Ninh chú trọng đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ quản lý và giáo viên vùng dân tộc thiểu số, miền núi

Trường Phổ thông Dân tộc nội trú Quảng Ninh (Ảnh: NTCC)

Quảng Ninh là tỉnh miền núi, biên giới, hải đảo có vị trí chiến lược, nơi hội tụ 43 dân tộc cùng sinh sống. Hiện toàn tỉnh có hơn 52.000 học sinh DTTS, chiếm hơn 14% tổng số học sinh. Để bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục, tỉnh đã xây dựng hệ thống trường PTDTNT, PTDTBT phủ khắp các huyện miền núi, vùng sâu, vùng xa.

Trong bối cảnh thực hiện chương trình GDPT 2018, yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo càng đặt ra những đòi hỏi cao hơn về năng lực, phẩm chất đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên. Đặc biệt, họ phải vừa giỏi chuyên môn, vừa am hiểu đặc thù văn hóa dân tộc, có kỹ năng quản lý, ứng dụng CNTT, ngoại ngữ và khả năng thích ứng với sự phát triển nhanh chóng của khoa học – công nghệ.

Chủ trương, chính sách đồng bộ

Quảng Ninh đã ban hành nhiều văn bản quan trọng nhằm nâng cao chất lượng giáo dục vùng DTTS. Nổi bật là Chỉ thị số 38-CT/TU năm 2023 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông giai đoạn 2023–2025, định hướng đến năm 2030. Cùng với đó, tỉnh triển khai các đề án: tăng cường tiếng Việt cho học sinh tiểu học DTTS; nâng cao chất lượng dạy học ngoại ngữ; giảm thiểu tảo hôn, hôn nhân cận huyết; thực hiện bình đẳng giới và phòng ngừa bạo lực trên cơ sở giới.

Những chính sách này vừa tạo môi trường giáo dục an toàn, bình đẳng, hiện đại cho học sinh, vừa giúp giáo viên có điều kiện học hỏi, bồi dưỡng chuyên môn, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trong bối cảnh hội nhập.

Thực trạng đội ngũ và kết quả đạt được

Toàn tỉnh hiện có gần 2.700 cán bộ, giáo viên, nhân viên là người DTTS, chiếm trên 11% tổng số nhà giáo và nhân viên ngành giáo dục. Đội ngũ này giữ vai trò quan trọng trong việc “cầu nối” giữa chính sách và thực tiễn, góp phần duy trì, nâng cao chất lượng giáo dục.

Các chương trình bồi dưỡng về phương pháp dạy học tích cực, giáo dục STEM, kỹ năng số, quản trị trường học được tổ chức thường xuyên. Nhiều cán bộ quản lý là người dân tộc thiểu số đã được đào tạo, quy hoạch, tạo sự kế thừa trong đội ngũ lãnh đạo các trường PTDTNT, PTDTBT.

Nhờ đó, chất lượng giáo dục vùng DTTS có bước chuyển biến tích cực: tỷ lệ học sinh chuyên cần tăng lên, tình trạng bỏ học giảm rõ rệt, kết quả học tập và rèn luyện nâng cao. Một số trường PTDTNT đã trở thành điểm sáng, đạt tỷ lệ tốt nghiệp THPT 100% nhiều năm liên tục, nhiều em tiếp tục học đại học, cao đẳng, quay về đóng góp cho quê hương.

Quảng Ninh có nhiều thuận lợi: hệ thống chính trị quan tâm sâu sát; mạng lưới trường lớp được đầu tư tương đối đồng bộ; chính sách hỗ trợ học sinh, giáo viên vùng dân tộc được triển khai đầy đủ. Đội ngũ giáo viên ngày càng được chuẩn hóa, nhiều thầy cô trẻ tình nguyện công tác ở vùng sâu, vùng xa.

Tuy nhiên, khó khăn vẫn còn hiện hữu. Một số vùng kinh tế còn hạn chế, phụ huynh chưa thật sự quan tâm đến việc học của con em. Nhiều trường thiếu giáo viên dạy chuyên biệt, thiếu nhân viên phục vụ, chế độ hỗ trợ chưa đủ mạnh để thu hút, giữ chân giáo viên giỏi. Công tác phối hợp giữa cơ sở đào tạo đại học và địa phương chưa chặt chẽ, dẫn đến khó khăn trong bố trí, sử dụng nhân lực. Thêm vào đó, thủ tục đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học còn chậm, ảnh hưởng đến chất lượng giảng dạy và học tập.

Giải pháp chiến lược phát triển giáo dục trong thời gian tới

Để khắc phục khó khăn, Quảng Ninh đề ra một số giải pháp chiến lược: Tiếp tục rà soát, bổ sung và hoàn thiện hệ thống chính sách giáo dục vùng DTTS theo hướng đồng bộ, thực tiễn và bền vững. Đặc biệt, tăng mức hỗ trợ cho học sinh nội trú, bán trú và chế độ cho nhân viên phục vụ, bảo đảm điều kiện học tập, sinh hoạt.

Song song, tỉnh chú trọng phát triển đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý: mở rộng đào tạo liên thông giữa các trường đại học sư phạm với địa phương, tăng cường bồi dưỡng kỹ năng sư phạm, CNTT, ngoại ngữ, phương pháp giảng dạy tích hợp. Cơ chế khuyến khích giáo viên trẻ về vùng khó cũng cần được cụ thể hóa, bảo đảm họ yên tâm công tác lâu dài.

Ngoài ra, Quảng Ninh sẽ tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị dạy học, xây dựng môi trường học tập hiện đại, gắn kết với thực tiễn địa phương. Công tác xã hội hóa giáo dục cũng được đẩy mạnh, huy động sự tham gia của cộng đồng, doanh nghiệp, tổ chức quốc tế.

Ban lãnh đạo ngành Giáo dục Quảng Ninh luôn xác định, giáo dục vùng đồng bào DTTS không chỉ là nhiệm vụ chuyên môn mà còn là trách nhiệm chính trị. Đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên chính là lực lượng tiên phong, quyết định chất lượng, là cầu nối để đưa chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước vào đời sống.

Có thể khẳng định, sự quan tâm đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ quản lý, giáo viên vùng DTTS, miền núi đã và đang giúp Quảng Ninh tạo dựng nền tảng vững chắc cho phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Khi thầy cô được tiếp sức, học trò có điều kiện học tập tốt hơn, thì “gieo chữ” cũng là “gieo hy vọng”, góp phần rút ngắn khoảng cách vùng miền, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội bền vững.

Với tầm nhìn chiến lược, sự đầu tư bài bản và quyết tâm của cả hệ thống chính trị, Quảng Ninh đang khẳng định vai trò tiên phong trong đổi mới giáo dục vùng đồng bào DTTS, miền núi, đóng góp quan trọng vào sự phát triển chung của đất nước.

Trịnh Thu