Sắp xếp lại hệ thống cơ sở giáo dục: Tinh gọn để nâng cao chất lượng

Ảnh minh hoạ

Định hướng sắp xếp: Tinh gọn nhưng phải hợp lý

Nhiều năm qua, mạng lưới cơ sở giáo dục phổ thông ở Việt Nam phát triển nhanh cả về quy mô lẫn số lượng. Tuy nhiên, tại một số địa phương, sự phân tán manh mún khiến hệ thống chưa phát huy hiệu quả. Nhiều trường, điểm trường có quy mô nhỏ, thiếu giáo viên, cơ sở vật chất còn nghèo nàn, trong khi ở các khu đô thị lại xuất hiện tình trạng quá tải. Điều này vừa gây lãng phí nguồn lực, vừa ảnh hưởng đến chất lượng dạy và học.

Công văn 8150/BNV-TCBC của Bộ Nội vụ đề xuất sắp xếp, điều chỉnh các trường trung học phổ thông, trung học cơ sở, tiểu học, các trường liên cấp, mầm non công lập nếu cần thiết. Đây là bước đi quan trọng, thể hiện quyết tâm tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả cung ứng dịch vụ giáo dục công lập.

Đáng chú ý, Bộ Nội vụ định hướng hợp nhất trung tâm giáo dục nghề nghiệp và trung tâm giáo dục thường xuyên thành các trường trung học nghề tương đương trung học phổ thông, trực thuộc Sở Giáo dục và Đào tạo để cung ứng dịch vụ sự nghiệp công theo khu vực liên phường, xã. Tối đa mỗi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương không quá 03 trường dạy nghề. Đây là mô hình nhằm cung cấp dịch vụ giáo dục đa dạng hơn, tạo cơ hội cho học sinh vừa học văn hoá vừa học nghề, đồng thời tránh trùng lặp các đầu mối quản lý.

Nâng cao hiệu quả, hướng tới mục tiêu phổ cập

Nếu được triển khai hợp lý, việc sắp xếp lại mạng lưới giáo dục sẽ giảm gánh nặng chi phí quản lý, tiết kiệm ngân sách thường xuyên. Nguồn lực này có thể tái đầu tư vào nâng cấp phòng học, thiết bị dạy học, xây dựng trường chuẩn quốc gia, từ đó cải thiện chất lượng dạy và học. Mặt khác, việc hợp nhất trung tâm giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên sẽ mở ra cơ học mới cho học sinh. Điều này phù hợp với mục tiêu Nghị quyết 71-NQ/TW đề ra: đến năm 2030 có ít nhất 85% thanh niên hoàn thành trung học phổ thông hoặc tương đương, tiến tới phổ cập trung học phổ thông toàn quốc vào năm 2035.

Tuy nhiên, quá trình sắp xếp cũng đặt ra không ít thách thức. Ở vùng sâu, vùng xa, việc cắt giảm điểm trường cần giải pháp hỗ trợ học sinh đi học xa, đảm bảo mục tiêu công bằng trong tiếp cận giáo dục. Việc hợp nhất các trung tâm giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên cũng đặt ra yêu cầu phải đồng bộ về chương trình, đội ngũ và cơ sở vật chất để mô hình hoạt động hiệu quả, đảm bảo tính chuyên biệt vốn có. Bất kỳ sự thay đổi nào cũng có thể gây xáo trộn nếu không có cơ chế minh bạch và quy trình sắp xếp hợp lý.

Việc sắp xếp lại các cơ sở giáo dục công lập theo hướng dẫn của Bộ Nội vụ là một chủ trương lớn, gắn với tinh thần đổi mới giáo dục. Đây là quá trình tổ chức lại mạng lưới trường lớp để đảm bảo tinh gọn, hiệu quả, đáp ứng tốt hơn nhu cầu học tập của học sinh. Nếu được thực hiện khoa học, có lộ trình rõ ràng, đi đôi với đầu tư hạ tầng, chính sách hỗ trợ học sinh và đội ngũ nhà giáo, chủ trương này sẽ góp phần quan trọng vào việc thực hiện mục tiêu phổ cập giáo dục phổ thông, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Hà Giang

Tài liệu tham khảo:

Bộ Nội vụ (2025). Công văn 8150/BNV-TCBC về việc sắp xếp đơn vị sự nghiệp theo Công văn số 59-CV/BCĐ ngày 12/9/2025 của Ban Chỉ đạo Trung ương về tổng kết Nghị quyết số 18-NQ/TW. https://xaydungchinhsach.chinhphu.vn/cong-van-so-8150-bnv-tccb-dinh-huong-sap-xep-don-vi-su-nghiep-co-so-giao-duc-dao-tao-y-te-119250919170440465.htm