Tác động của chiến lược Scaffolding đến việc cải thiện kỹ năng viết của sinh viên

Khái niệm “Scaffolding” xuất phát từ lý thuyết Vùng phát triển gần (ZPD) của Vygotsky, đề cập đến quá trình cung cấp sự hỗ trợ tạm thời cho người học để họ tiếp cận và hoàn thành các nhiệm vụ vượt ngoài khả năng hiện tại (ở Việt Nam, thường gọi là chiến lược “giàn giáo”). Trong giảng dạy viết khoa học, scaffolding đặc biệt quan trọng vì nó giúp sinh viên từng bước phát triển kỹ năng tổ chức ý tưởng, xây dựng luận điểm và viết mạch lạc, những yếu tố cốt lõi để tạo nên một bài báo khoa học chất lượng. Trong môi trường học trực tuyến, scaffolding ngày càng chứng tỏ tính hiệu quả vượt trội nhờ khả năng cung cấp phản hồi tức thời và tài nguyên học tập dễ tiếp cận. Sự hỗ trợ này có thể bao gồm các công cụ như phản hồi có cấu trúc, hướng dẫn trực tiếp từ giáo viên, và các nền tảng công nghệ hỗ trợ tương tác. Những công cụ này không chỉ giúp sinh viên vượt qua các khó khăn trong quá trình viết mà còn khuyến khích họ phát triển khả năng tự học và tự điều chỉnh - một kỹ năng quan trọng trong học thuật hiện đại.

Viết, đặc biệt là viết khoa học, là một kỹ năng phức tạp đòi hỏi sự kết hợp giữa tư duy logic, kiến thức chuyên môn và khả năng diễn đạt rõ ràng. Tuy nhiên, nhiều sinh viên gặp khó khăn trong việc tổ chức ý tưởng, xây dựng luận điểm và trình bày nội dung một cách thuyết phục. Scaffolding trực tuyến đóng vai trò cầu nối giúp sinh viên từng bước vượt qua các trở ngại này. Nghiên cứu cho thấy scaffolding trực tuyến không chỉ giúp cải thiện khả năng tổ chức bài viết mà còn hỗ trợ sinh viên phát triển tư duy phản biện và nhận diện các điểm yếu trong lập luận. Phản hồi từ giáo viên, đặc biệt là phản hồi có tính xây dựng, giúp sinh viên hiểu rõ hơn về các lỗi sai và đưa ra các giải pháp cụ thể để cải thiện bài viết. Các công cụ như sơ đồ tư duy, bảng câu hỏi dẫn dắt và các bài mẫu minh họa cũng là những phương pháp hiệu quả trong việc hỗ trợ sinh viên phát triển ý tưởng và cấu trúc bài viết. Bên cạnh đó, scaffolding thúc đẩy sự tương tác và học hỏi lẫn nhau giữa sinh viên thông qua các hoạt động như đánh giá đồng đẳng hoặc thảo luận nhóm. Sự kết hợp giữa hỗ trợ từ giáo viên và bạn bè tạo ra một môi trường học tập cộng tác, nơi sinh viên không chỉ học hỏi từ các phản hồi mà còn tự điều chỉnh và nâng cao kỹ năng của mình thông qua việc đóng góp ý kiến cho người khác.

Giáo viên đóng vai trò trung tâm trong việc triển khai scaffolding, với năm vai trò chính: chẩn đoán, hướng dẫn, làm gương mẫu, hiệu đính và phản biện. Vai trò chẩn đoán giúp giáo viên nhận diện được những khó khăn cụ thể mà sinh viên gặp phải, từ đó đưa ra các chiến lược hỗ trợ phù hợp. Hướng dẫn và làm gương mẫu cung cấp cho sinh viên các công cụ và phương pháp tổ chức ý tưởng, trong khi hiệu đính và phản biện giúp cải thiện các vấn đề về ngữ pháp, cấu trúc câu và tính logic của bài viết. Một yếu tố quan trọng trong scaffolding trực tuyến là khả năng cung cấp sự hỗ trợ cá nhân hóa. Giáo viên có thể sử dụng các nền tảng trực tuyến để theo dõi tiến trình của từng sinh viên và điều chỉnh phương pháp giảng dạy để đáp ứng nhu cầu cá nhân. Điều này không chỉ giúp tối ưu hóa hiệu quả giảng dạy mà còn khuyến khích sinh viên phát triển tính tự giác và sự tự tin trong quá trình học tập.

Tại Việt Nam, việc áp dụng scaffolding trực tuyến đang mở ra nhiều cơ hội để cải thiện chất lượng giáo dục, đặc biệt trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ. Tuy nhiên, phương pháp này cũng đối mặt với một số thách thức đáng kể. Sự thiếu hụt về cơ sở hạ tầng công nghệ, sự chênh lệch về kỹ năng số giữa các giảng viên và sinh viên, cũng như tâm lý ngại thay đổi là những rào cản lớn trong việc triển khai scaffolding trực tuyến. Để vượt qua những thách thức này, các cơ sở giáo dục cần đầu tư vào đào tạo giảng viên, phát triển các nền tảng công nghệ thân thiện với người dùng, và xây dựng các chương trình hỗ trợ kỹ thuật cho sinh viên. Bên cạnh đó, việc xây dựng các chính sách giáo dục khuyến khích sử dụng scaffolding trong giảng dạy, cùng với sự hợp tác giữa các tổ chức giáo dục và chính phủ, sẽ tạo ra môi trường thuận lợi để phương pháp này phát huy hiệu quả.

Scaffolding trực tuyến đã chứng minh vai trò quan trọng trong việc cải thiện kỹ năng viết của sinh viên, đặc biệt là viết khoa học. Nghiên cứu này khẳng định rằng phương pháp scaffolding không chỉ cung cấp sự hỗ trợ tức thời mà còn giúp sinh viên phát triển các kỹ năng học tập dài hạn như tự học và tư duy phản biện. Để tối ưu hóa hiệu quả của scaffolding, các cơ sở giáo dục cần tích hợp phương pháp này vào chương trình giảng dạy viết, đồng thời khuyến khích sử dụng các công cụ công nghệ trong việc hỗ trợ giảng dạy. Đối với Việt Nam, việc đẩy mạnh áp dụng scaffolding trực tuyến cần đi đôi với đầu tư vào hạ tầng công nghệ, đào tạo giảng viên và xây dựng các chính sách hỗ trợ từ chính phủ. Nếu được triển khai một cách bài bản và khoa học, scaffolding trực tuyến không chỉ giúp sinh viên cải thiện kỹ năng viết mà còn góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và nghiên cứu khoa học của Việt Nam trên trường quốc tế.

Vân An lược dịch

Nguồn: 

Butarbutar, R. (2024). Students’ perceptions of online scaffolding tools for improving writing skills. Cogent Education, 11(1). https://doi.org/10.1080/2331186X.2024.2428906