Tăng cường áp dụng mô hình Học tập kết hợp và E-learning trong giáo dục đại học thời kỳ bình thường mới

Nghiên cứu gần đây tại Indonesia, một quốc gia có bối cảnh giáo dục và công nghệ tương đồng với Việt Nam, đã chỉ ra những yếu tố then chốt ảnh hưởng đến sự tiếp tục sử dụng e-learning trong giáo dục đại học trong thời kỳ hậu COVID-19. Các yếu tố này bao gồm chất lượng hệ thống, chất lượng thông tin, chất lượng dịch vụ và sự xác nhận kỳ vọng của người sử dụng. Những kết quả này không chỉ có giá trị đối với Indonesia mà còn đem lại những bài học quan trọng cho Việt Nam trong việc xây dựng một hệ sinh thái giáo dục số hiệu quả và bền vững.

Chất lượng hệ thống và chất lượng thông tin: Hai yếu tố tiên quyết

Một trong những yếu tố quan trọng mà nghiên cứu tại Indonesia chỉ ra là chất lượng hệ thống e-learning. Chất lượng này không chỉ phản ánh sự ổn định, độ tin cậy của nền tảng mà còn bao gồm tính thân thiện với người dùng, khả năng tương tác và mức độ dễ sử dụng của hệ thống. Ở Việt Nam, khi các trường đại học đang tiến hành triển khai các nền tảng học trực tuyến quy mô lớn, việc đảm bảo một hệ thống học tập trực tuyến dễ sử dụng và phản hồi nhanh chóng là điều cần thiết. Một hệ thống hiệu quả không chỉ giúp sinh viên tiếp cận kiến thức dễ dàng mà còn giúp họ cảm thấy tự tin hơn trong việc sử dụng công nghệ để học tập.

Chất lượng thông tin cũng đóng vai trò không kém phần quan trọng trong việc duy trì sự tiếp tục sử dụng e-learning. Thông tin học tập phải được cung cấp đầy đủ, chính xác và dễ hiểu. Các tài liệu học tập trực tuyến cần được cập nhật thường xuyên và có tính tương tác cao, giúp sinh viên có thể nắm bắt kiến thức một cách sâu sắc và dễ dàng áp dụng vào thực tiễn. Điều này càng trở nên quan trọng đối với các sinh viên ở những khu vực vùng sâu, vùng xa của Việt Nam, nơi sự tiếp cận với tài nguyên học tập còn hạn chế.

Sự hài lòng và xác nhận kỳ vọng: Chìa khóa cho sự tiếp tục sử dụng e-learning

Mặc dù chất lượng hệ thống và thông tin là yếu tố quan trọng, nhưng nghiên cứu cũng chỉ ra rằng sự hài lòng của người dùng, đặc biệt là sự xác nhận kỳ vọng (confirmation) từ phía sinh viên, là yếu tố quyết định trong việc duy trì sử dụng hệ thống e-learning. Sự xác nhận này liên quan đến mức độ khớp giữa những kỳ vọng ban đầu của sinh viên đối với hệ thống học tập trực tuyến và trải nghiệm thực tế của họ. Khi sinh viên cảm thấy rằng hệ thống học tập trực tuyến đáp ứng đúng kỳ vọng của họ, họ sẽ có xu hướng tiếp tục sử dụng nó.

Tại Việt Nam, việc xây dựng các hệ thống học tập trực tuyến phải đáp ứng được không chỉ về mặt chức năng mà còn phải đáp ứng được kỳ vọng về sự linh hoạt, tính cá nhân hóa trong học tập. Sinh viên mong muốn một trải nghiệm học tập trực tuyến không chỉ là nơi để “lưu trữ” tài liệu mà còn là môi trường học tập tương tác, giúp họ phát triển kỹ năng và kiến thức một cách toàn diện. Điều này đặt ra yêu cầu cao về thiết kế và phát triển các nền tảng học tập, sao cho chúng không chỉ đáp ứng nhu cầu học tập của sinh viên mà còn tạo ra trải nghiệm học tập hấp dẫn.

Flow Experience: Yếu tố không thể thiếu trong việc duy trì động lực học tập

Một yếu tố nổi bật khác trong nghiên cứu là trạng thái "flow" – cảm giác “chìm đắm” trong học tập. Khi sinh viên trải nghiệm cảm giác này trong quá trình học tập trực tuyến, họ sẽ không chỉ cảm thấy hài lòng với hệ thống mà còn sẵn sàng duy trì việc sử dụng nền tảng học tập đó lâu dài. Trạng thái flow không chỉ nâng cao hiệu quả học tập mà còn giúp sinh viên duy trì động lực học tập liên tục, đặc biệt trong bối cảnh học tập trực tuyến kéo dài như hiện nay.

Để tạo ra một môi trường học tập trực tuyến hỗ trợ tốt nhất cho trạng thái flow, các trường đại học cần chú trọng đến việc thiết kế các khóa học trực tuyến mang tính tương tác cao, có tính linh hoạt về thời gian và không gian, đồng thời tạo ra các cơ hội giao lưu, kết nối giữa sinh viên và giảng viên. Những yếu tố này không chỉ giúp sinh viên cảm thấy hứng thú với việc học mà còn giúp họ duy trì động lực học tập trong suốt quá trình học.

Tăng cường hệ sinh thái giáo dục số bền vững

Với những kết quả từ nghiên cứu tại Indonesia, các trường đại học tại Việt Nam có thể rút ra những kinh nghiệm quan trọng trong việc triển khai mô hình học tập kết hợp và e-learning trong thời kỳ bình thường mới. Đầu tiên, cần đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ, không chỉ nâng cấp hệ thống phần mềm mà còn cải thiện cơ sở hạ tầng, đảm bảo rằng tất cả sinh viên đều có thể tiếp cận dễ dàng và hiệu quả. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các sinh viên ở khu vực nông thôn, nơi mà việc tiếp cận Internet và thiết bị học tập vẫn còn hạn chế.

Thứ hai, việc xây dựng một hệ sinh thái giáo dục số bền vững đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa các trường đại học, nhà cung cấp công nghệ và các tổ chức chính phủ. Các trường cần có chiến lược dài hạn để phát triển nội dung học tập, đồng thời cung cấp các chương trình đào tạo kỹ năng số cho giảng viên và sinh viên, giúp họ tận dụng tối đa các công cụ học tập trực tuyến.

Cuối cùng, một trong những yếu tố quan trọng không kém là sự tham gia của sinh viên trong quá trình phát triển các nền tảng học tập trực tuyến. Các trường đại học cần lắng nghe phản hồi từ sinh viên và điều chỉnh các nền tảng học tập sao cho phù hợp với nhu cầu thực tế, đồng thời không ngừng cải tiến để tạo ra môi trường học tập trực tuyến sáng tạo, thú vị và mang lại hiệu quả cao.

Việc áp dụng e-learning và mô hình Học tập kết hợp đã và đang mở ra cơ hội lớn để cải thiện chất lượng giáo dục tại Việt Nam. Tuy nhiên, để những mô hình này được duy trì và phát triển bền vững, các trường đại học cần chú trọng đến việc nâng cao chất lượng hệ thống học tập, cải thiện dịch vụ hỗ trợ người dùng, và tạo ra trải nghiệm học tập tích cực cho sinh viên. Từ những bài học của Indonesia, Việt Nam có thể xây dựng một hệ sinh thái giáo dục số mạnh mẽ, đáp ứng được nhu cầu học tập của thế hệ sinh viên tương lai trong thời kỳ bình thường mới.

Vân An lược dịch

Nguồn:

Dwi Lestari, E., & Riatun, R. (2024). Unveiling key factors for the continuation of E-learning adoption in blended learning environments within Indonesian higher education during the era of the ‘new normal.’ Cogent Education, 11(1). https://doi.org/10.1080/2331186X.2024.2428871