Hệ thống Thông tin Chiến lược (Strategic information systems): Nền tảng đổi mới quy hoạch chương trình học thuật tại các trường đại học mới nổi

Trong thời đại mà tri thức và công nghệ trở thành động lực chính của sự phát triển, các trường đại học trên thế giới không ngừng đổi mới để duy trì vai trò tiên phong. Tại các trường đại học mới nổi, sự tích hợp hệ thống thông tin chiến lược (Strategic information systems - SIS) vào quy hoạch chương trình học thuật được xem như một bước ngoặt, giúp tối ưu hóa nguồn lực, nâng cao chất lượng đào tạo và cải thiện năng lực cạnh tranh toàn cầu. Tuy nhiên, một nghiên cứu tại Ả Rập Xê-Út chỉ ra rằng mức độ triển khai SIS tại các trường đại học mới nổi vẫn còn hạn chế, do nhiều rào cản về nguồn lực, hạ tầng kỹ thuật và văn hóa tổ chức.

Nghiên cứu này, với sự tham gia của 54 trưởng khoa từ ba trường đại học, đã đánh giá vai trò của SIS trong việc lập kế hoạch chương trình học thuật. Kết quả cho thấy, mặc dù SIS được đánh giá cao về khả năng hỗ trợ ra quyết định và tối ưu hóa quy trình, nhưng các thách thức như thiếu ngân sách, hạn chế về cơ sở hạ tầng và lo ngại bảo mật dữ liệu đã làm chậm quá trình triển khai. Hơn nữa, sự thiếu hụt các chương trình đào tạo chuyên sâu và kỹ năng kỹ thuật trong đội ngũ quản lý càng làm gia tăng khoảng cách giữa tiềm năng và thực tế ứng dụng của SIS. Tuy nhiên, những trưởng khoa đã tham gia các khóa đào tạo về SIS lại có nhận thức rõ hơn về lợi ích của hệ thống và khả năng ứng dụng vào thực tiễn, cho thấy vai trò quan trọng của việc đầu tư vào đào tạo nhân lực.

Nguồn ảnh: Torrens

Từ những phát hiện trên, nghiên cứu đưa ra các khuyến nghị chiến lược để thúc đẩy ứng dụng SIS. Đầu tiên, các trường đại học cần ưu tiên xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật hiện đại và thiết lập các đơn vị chuyên trách quy hoạch chiến lược. Đồng thời, cần tổ chức các chương trình đào tạo thường xuyên nhằm nâng cao năng lực kỹ thuật và quản lý của đội ngũ cán bộ. Việc xây dựng các chính sách khuyến khích và cơ chế khen thưởng cũng được đề xuất nhằm thúc đẩy tinh thần đổi mới trong công tác quản lý. Quan trọng hơn, cần tạo dựng một môi trường quản lý minh bạch, nơi mà dữ liệu và thông tin được chia sẻ một cách an toàn và hiệu quả, từ đó nâng cao niềm tin và tính hợp tác giữa các cấp quản lý.

Những kinh nghiệm từ Ả Rập Xê-Út mang đến những gợi mở quan trọng cho giáo dục đại học Việt Nam, đặc biệt là trong bối cảnh đất nước đang chuyển mình mạnh mẽ theo xu hướng chuyển đổi số và toàn cầu hóa. Hiện nay, nhiều trường đại học tại Việt Nam đã ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý học vụ, khảo sát chất lượng đào tạo và tuyển sinh. Tuy nhiên, mức độ ứng dụng SIS trong quy hoạch chiến lược chương trình học vẫn còn hạn chế và chưa đồng bộ. Các thách thức tương tự như thiếu kinh phí, kỹ năng kỹ thuật và nhận thức quản lý cũng đang cản trở khả năng tối ưu hóa SIS tại Việt Nam.

Để phát huy tiềm năng của SIS, các trường đại học tại Việt Nam cần xây dựng chiến lược toàn diện, bao gồm đầu tư vào cơ sở hạ tầng hiện đại, đẩy mạnh các chương trình đào tạo chuyên sâu và thiết lập các chính sách rõ ràng về bảo mật dữ liệu. Kinh nghiệm từ Ả Rập Xê-Út cho thấy, việc xây dựng niềm tin và thúc đẩy hợp tác giữa các bên liên quan là chìa khóa để SIS phát huy hiệu quả. Quan trọng hơn, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp lãnh đạo, giảng viên và đội ngũ kỹ thuật nhằm đảm bảo tính liên kết và tính bền vững trong quá trình triển khai.

Trong bối cảnh giáo dục đại học Việt Nam đang đối mặt với áp lực hội nhập và chuyển đổi, SIS không chỉ là công cụ hỗ trợ mà còn là chiến lược để nâng cao năng lực cạnh tranh. Việc học hỏi và áp dụng các bài học quốc tế, đồng thời điều chỉnh phù hợp với đặc thù văn hóa và kinh tế trong nước, sẽ giúp Việt Nam xây dựng một hệ thống giáo dục đại học bền vững, sáng tạo và hội nhập. Bước đi này không chỉ giúp tối ưu hóa hiệu quả quản lý, mà còn đặt nền móng cho sự phát triển của những thế hệ tương lai đáp ứng tốt hơn nhu cầu toàn cầu. Hệ thống thông tin chiến lược nếu được tận dụng đúng cách sẽ không chỉ là công cụ quản lý, mà còn trở thành đòn bẩy mạnh mẽ để các trường đại học tại Việt Nam và trên thế giới dẫn đầu trong cuộc cách mạng giáo dục toàn cầu.

Vân An lược dịch

Nguồn:

Al-Twijri, A. B. M., Al-Anazi, H. N., Al-Ghamdi, R. B. H., & Al-Shehri, S. B. S. (2024). The role of strategic information systems in strategic planning for academic programs in emerging universities. Cogent Education, 11(1). https://doi.org/10.1080/2331186X.2024.2336941