Năng lực nghiên cứu của giảng viên tại các trường đại học Afghanistan: Thực trạng và giải pháp

Nghiên cứu khảo sát 162 giảng viên từ bốn trường đại học công lập tại miền Bắc Afghanistan đã làm nổi bật một thực trạng đáng báo động: năng lực nghiên cứu khoa học của đội ngũ giảng viên còn rất hạn chế. Phần lớn giảng viên chỉ xuất bản từ 1-3 bài báo trên các tạp chí quốc gia và quốc tế trong suốt sự nghiệp của mình, trong khi 82% chưa từng công bố bài viết nào trên các tạp chí quốc tế được lập chỉ mục uy tín như Web of Science, Scopus hay PubMed. Đặc biệt, trong năm 2022, hơn một nửa số người tham gia khảo sát không có bất kỳ công bố nào, và chỉ một số ít thực hiện được nhiệm vụ đánh giá hoặc biên tập bài báo cho các tạp chí quốc tế. Tình trạng này một phần bắt nguồn từ những hạn chế trong hệ thống giáo dục đại học của Afghanistan. Các chính sách hiện tại yêu cầu giảng viên phải có ít nhất một bài báo quốc tế cho mỗi lần thăng cấp học thuật, nhưng lại thiếu các cơ chế hỗ trợ phù hợp. Thay vì thúc đẩy nghiên cứu chất lượng cao, áp lực này khiến nhiều giảng viên buộc phải xuất bản ở các tạp chí quốc tế có chất lượng thấp hoặc không được lập chỉ mục.

Một trong những rào cản lớn nhất đối với năng lực nghiên cứu của giảng viên tại Afghanistan là thiếu hụt kinh phí. Theo khảo sát, 85% giảng viên khẳng định rằng họ không nhận được bất kỳ hỗ trợ tài chính nào để xuất bản quốc tế. Ngoài ra, các trường đại học không cung cấp quyền truy cập đầy đủ vào cơ sở dữ liệu học thuật, tài liệu nghiên cứu, hay các công cụ phân tích dữ liệu. Việc thiếu các khoản tài trợ dành riêng cho nghiên cứu càng khiến họ khó khăn trong việc thực hiện các dự án khoa học. Bên cạnh đó, khối lượng công việc giảng dạy quá tải cũng là một yếu tố cản trở lớn. Nhiều giảng viên phải giảng dạy từ 3-5 môn học mỗi kỳ, đồng thời đảm nhận các nhiệm vụ hành chính và tham gia vào các hội đồng, khiến thời gian dành cho nghiên cứu gần như không còn. Điều này không chỉ làm suy giảm năng suất nghiên cứu mà còn hạn chế đáng kể cơ hội phát triển chuyên môn của giảng viên. Ngoài ra, các yếu tố cá nhân cũng đóng vai trò quan trọng. Nhiều giảng viên không có kỹ năng viết bài báo khoa học hoặc thiếu hiểu biết về cách thức xuất bản trên các tạp chí quốc tế. Hơn nữa, rào cản ngôn ngữ, khi phần lớn tạp chí quốc tế sử dụng tiếng Anh, cũng khiến nhiều giảng viên gặp khó khăn trong việc công bố kết quả nghiên cứu.

Nguồn ảnh: Getty Images

Kinh nghiệm từ các quốc gia láng giềng như Pakistan và Iran cho thấy rằng sự hỗ trợ mạnh mẽ về tài chính, cơ sở hạ tầng và đào tạo là chìa khóa để nâng cao năng suất nghiên cứu. Tại Iran, giảng viên được khuyến khích tham gia các khóa đào tạo kỹ năng nghiên cứu và viết học thuật, cùng với đó là các khoản tài trợ đáng kể cho các dự án khoa học. Tương tự, Pakistan đã xây dựng các chính sách hỗ trợ nghiên cứu gắn liền với phát triển kinh tế, qua đó nâng cao năng lực xuất bản quốc tế. Các trường đại học tại Afghanistan có thể học hỏi từ các mô hình này để thiết kế các chính sách phù hợp với bối cảnh đặc thù. Đặc biệt, việc tổ chức các khóa tập huấn về kỹ năng nghiên cứu và xuất bản, cung cấp quyền truy cập đầy đủ vào các tài liệu khoa học, và cân bằng giữa nhiệm vụ giảng dạy và nghiên cứu cần được ưu tiên.

Để cải thiện năng lực nghiên cứu, Bộ Giáo dục Afghanistan cần đầu tư mạnh mẽ hơn vào các khoản tài trợ dành cho nghiên cứu, đồng thời xây dựng các chính sách khuyến khích xuất bản chất lượng cao. Các trường đại học cần tạo điều kiện thuận lợi cho giảng viên bằng cách giảm tải khối lượng giảng dạy và tăng cường các nguồn lực hỗ trợ như tài liệu, công cụ phân tích dữ liệu, và cơ hội hợp tác nghiên cứu. Ngoài ra, việc thúc đẩy các chương trình đào tạo chuyên sâu về viết bài báo khoa học và xuất bản quốc tế là điều cần thiết. Đây không chỉ là giải pháp nâng cao năng lực nghiên cứu mà còn giúp giảng viên tự tin hơn khi tham gia vào cộng đồng học thuật quốc tế.

Nghiên cứu về năng lực nghiên cứu của giảng viên tại các trường đại học Afghanistan cho thấy một bức tranh đầy thách thức, nhưng đồng thời cũng mở ra nhiều cơ hội cải thiện. Với sự hỗ trợ từ các chính sách phù hợp và đầu tư đúng hướng, giáo dục đại học Afghanistan hoàn toàn có thể vượt qua khó khăn hiện tại, từ đó nâng cao vị thế của mình trên bản đồ học thuật quốc tế.

Vân An lược dịch

Nguồn:

Orfan, S. N., Fazloomand, A. F., Sarmashq, S., Obaidi, S. S., & Qarizada, M. (2024). Faculty research productivity at select higher education institutions in Afghanistan. Cogent Education, 11(1). https://doi.org/10.1080/2331186X.2024.2384241